هفته پانزدهم:( ذوالکفل " ترک صفت رذیله عیب جویی ").

عیب جویی از دیدگاه قرآن کریم

«ویل لکل همزه لمزه»

وای بر هر عیب جویی هرزه زبانی (مسخره کننده ای)

(سوره همزه آیه 1)

در تفسیر نمونه، تفسیر این آیه چنین آمده است که:

آنها با نیش زبان و حرکات دست و چشم و ابرو در پشت سر و پیش رو، دیگران را استهزاءکرده، یا عیب جویی و غیبت می کنند، یا آنها را هدف تیرهای طعن و تهمت قرار می دهند. همزه و لمزه هر دو صیغه مبالغه است. اولی از ماده همز در اصل به معنی شکستن است و از آنجا که افراد عیب جو و غیبت کننده شخصیت دیگران را در هم می شکنند و حیثیت ایشان را لکه دار می کنند، به آنها همزه اطلاق می شود و لمزه به معنی غیبت کردن و عیب جویی نمودن است.

(تفسیر نمونه/ج 27/ص309)

«و لا تلمزوا انفسکم»

و عیب دیگران را به رخ نکشید.

(سوره حجرات/آیه 11)

لا تلمزوا از ماده لمز بر وزن (طنز) به معنی عیب جویی و طعنه زدن است.

بعضی از مفسران می گویند، که لمز شمردن عیوب افراد در حضور آنها است و همچنین عیب جویی با چشم و اشاره است.

قرآن در این آیه با تعبیر انفسکم به وحدت و یکپارچگی مؤمنان اشاره کرده و اعلام می دارد که همه مؤمنان به منزله نفس واحدی هستند و اگر از یکدیگر عیب جویی کنید در واقع از خودتان عیب جویی کرده اید. در پایان آیه برای تأکید بیشتر خداوند می فرمایید:

«و آنان که توبه نکنند و از این عمل دست برندارند ظالم و ستمگرند.»

چه ظلمی از این بدتر که انسان با سخنان نیش دار، تحقیر و عیب جویی، قلب مردم با ایمان را که مرکز عشق خداست بیازارد و آبروی آنها را که سرمایه بزرگ زندگی آنان است از بین ببرد.