موهاى زائد و علل آن

موهاى زائد و علل آنبرخی براى از بین بردن موهاى زائد به راه كارهاى مختلفى روى مى آورند، اما به سبب ترشح هورمون یا جریان داشتن بیمارى، پس از مدت كوتاهی دوباره رشد موهاى زائد آغاز مى شود و از زیر پوست بیرون مى آید.موهاى زائد از جمله عوامل ناراحت كننده اى است كه در بعضى از زنان به سبب اختلالات هورمونى یا بیماری ها یا عوارض دارویى ایجاد مى شود و به زیبایى پوست فرد لطمه مى زند و در واقع پوست بدن و صورت او را از شكل زنانه خارج مى كند.
چند سؤال و جواب از یکی از متخصصان پوست و زیبایی در باره ی پُر مویی

1- پُرمویى چیست و به چه علتى بوجود مى آید؟رشد غیرطبیعى موهاى بدن در خانم ها به شكل مردانه را پرمویى یا در اصطلاح علمى "هیرسوتیسم"(hirsutism) مى گویند. گاهى در قسمت هایی از بدن خانم ها (صورت، پایین شكم، دست و پاها، وسط سینه و اطراف سینه ها، ناحیه ی كمر و قسمت بالاى پشت فرد)، كه باید موهاى كُركى و نرم و كم رنگ وجود داشته باشد، موهاى ضخیم و تیره دیده مى شود.در مردان این قسمت ها پس از بلوغ پُر مو (با موهاى زبر) دیده مى شود و براى آنان اشكالی ایجاد نمى كند؛ ولى همین نواحى اگر در زنان دچار زبرى یا تیرگى و ضخامت قطر مو شود، غیرطبیعى جلوه مى كند و سبب نگرانى آن ها را فراهم مى كند كه البته در این گونه موارد، با بررسى وضعیت داخلى و هورمونى بدن فرد، علت پرمویى را می توان پیدا کرد و آن را درمان نمود.هورمون ها (به ویژه هورمون مردانه ی تستوسترون) باعث افزایش رشد موهاى بدن می شود و بر رشد موهاى كركى خانم ها تأثیر مى گذارد و ضخامت آنها را بیش تر مى كند. برعكس آن، هورمون زنانه (استروژن) سبب نازك تر و كم رنگ تر شدن موهاى بدن مى شود و رشد آن را آهسته تر و كندتر مى كند.

2- به طور كلى هر فرد در سر و اندام خود چه مقدار و چه تعداد مو باید داشته باشد؟ و آیا تعداد مو در زنان و مردان متفاوت است؟فرد بالغ حدود 5 میلیون فولیكول مو دارد كه یك میلیون آن در سر و گردن قرار دارد و بقیه ی فولیكول ها در كل اندام پخش شده اند و با بالا رفتن سن تعداد آن ها كاهش مى یابد.شما به طور قطع افرادى را دیده اید كه در جوانى بسیار پر مو بوده اند، ولى با پا گذاشتن به سنین میانسالى و سالخوردگى دچار ریزش موى سر و بدن مى شوند. تراكم مو در بیست تا سى سالگى حدود 615 عدد در هر سانتی متر است. در حالى كه در سن 90 تا80 سالگى این تعداد به 435 عدد كاهش پیدا مى كند.فولیكول هاى مو در زن و مرد یكسان است، ولى نوع، رنگ و ضخامت آن تفاوت دارد. اگر فرد دچار بیمارى یا اختلالات هورمونى شود، موهاى بدن وى به شكل طبیعى رشد نمى كند و به جاى اینكه كركى و نرم و روشن باشد، تیره و ضخیم مى شود.

3- چه عواملى سبب بروز پرمویى و هیرسوتیسم در زنان مى شود؟هورمون ها (به ویژه هورمون مردانه ی تستوسترون) باعث افزایش رشد موهاى بدن می شود و بر رشد موهاى كركى خانم ها تأثیر مى گذارد و ضخامت آنها را بیش تر مى كند. برعكس آن، هورمون زنانه (استروژن) سبب نازك تر و كم رنگ تر شدن موهاى بدن مى شود و رشد آن را آهسته تر و كندتر مى كند. البته سایر هورمون ها (تیروئید، هیپوفیز و پروژسترون و... ) هم كم و بیش بر این جریان اثر مى گذارند و هر یك از آن ها اختلالاتى در اندام زنانه (به ویژه رشد موها ) به وجود مى آورند.

4- چه عوامل غیرهورمونى سبب ایجاد این هورمون مى شود؟افزایش حرارت پوست به سبب التهاب یا گرم بودن محیط سبب سریع تر شدن رشد موها مى شود، برای مثال در فصل تابستان موها سریع تر رشد مى كنند. علاوه بر آن، برخى از بیماری ها مانند انسفالیت و ضربه ی مغزى و مصرف بعضى از داروها نیز به رشد موها كمك مى كند.سامانه ی بدن خانم ها به گونه اى است كه تعداد كمى هورمون مردانه هم مى سازد. در بدن برخی، سطح هورمون مردانه افزایش مى یابد و غیرطبیعى عمل مى كند كه به آن موارد پر مویی مى گوییم.فرد مبتلا به "هیرسوتیسم" باید به پزشك متخصص پوست یا غدد یا زنان مراجعه كند و تحت معاینه و آزمایش هاى خون و سونوگرافى قرار گیرد تا مشخص شود كه آیا او مشكل تخمدانى و فوق كلیوى یا مشكل محیطى و فامیلى دارد یا خیر؟

5- چرا در بدن بعضى از خانم ها هورمون مردانه به شكل غیرطبیعى ترشح مى شود؟این مشكل ممكن است منشأ تخمدانى یا غدد فوق كلیوى یا حتى عامل محیطى داشته باشد. البته در برخى، سطح هورمون هاى مردانه افزایش پیدا نمى كند، بلكه فعالیت آنزیمی را در پوست افزایش مى دهد كه تستوسترون را فعال مى كند. این بی توازنی آنزیمى هم عامل پرمویى مى شود و هیرسوتیسم بدون بالا بودن هورمون هاى مردانه مشاهده مى شود. در كم كارى تیروئید و چاقى هم، ماده اى كه هورمون تستوسترون را به خود جذب مى كند كاهش مى یابد و سطح تستوسترون آزاد و فعال در خون بالا مى رود و باعث پرمویى مى شود.

6- اگر كسى به مشكل افزایش موهای زائد دچار شد، چه طور آن را برطرف كند؟البته به سبب تفاوت در نحوه ی ابتلا به مشكل افزایش موهای زائد ابتدا باید علت را پیدا كنیم. فرد "هیرسوت" باید به پزشك متخصص پوست یا غدد یا زنان مراجعه كند و تحت معاینه و آزمایش هاى خون و سونوگرافى قرار گیرد تا مشخص شود كه آیا او مشكل تخمدانى و فوق كلیوى یا مشكل محیطى و فامیلى دارد یا خیر؛ و پس از آن، مطابق با علت بیمارى، داروهایى براى او تجویز خواهد شد.

7- امكان دارد كه هیچ یك از علل نامبرده شده، در فرد مشاهده نشود ولى او دچار پرمویى باشد؟بله، در صورتى كه علت را پیدا نكنیم افزایش موهای زائد را "ایدیوپاتیك" مى گوییم كه بر حسب شدت یا ضعف آن، داروهاى خاصى تجویز مى شود.