تاریخچه ویژوال بیسیک
ویژوال بیسیک توسعه یافته basic می باشد. basic توسط پروفسور john kemency وthomas kurtsازکالج dartmouth برای نوشتن برنامه های ساده ایجادشدواین طراحی ازاواسط دهه۱۹۶۰ آغازگردید.
هدف از بیسیک اولیه آموزش برنامه نویسی بود.بیسیک توسط انواع متفاوتی ازکامپیوترهامورداستفاده قرار گرفت وسرمشق سایرزبانهاشد.باتوسعه گرافیکی کاربر (gui)توسط میکروسافت دراواخر دهه ۱۹۸۰ واوایل ۱۹۹۰basicتکامل تدریجی خودرابه سوی ویژوال بیسیک انجام داده بودکه توسط گروه مایکروسافت درسال۱۹۹۱انجام پذیرفت.درزمانیکه ویژوال بیسیک درمرحله ظهوربود توسعه برنامه های کاربردی تحت ویندوز میکروسافت عملی طاقت فرسابود.باآمدن ویژوال بیسیک ایجادبرنامه های کاربردی تحت ویندوز بسیارآسان شد.
ازسال۱۹۹۱تاکنون شش نوع ازویژوال بیسیک روانه بازار شده است وآخرین نمونه آن ویژوال بیسیک۶ می باشدکه درسپتامبر۱۹۹۸روانه بازارگردیده است.
● ویژوال بیسیک چیست؟
ویژوال بیسیک زبان برنامه نویسی میکروسافت ویندوز است.برنامه های ویژوال بیسیک درمحیط توسعه یافته مجتمع(IDE)طراحی وساخته می شوند.IDEبه برنامه نویس این اجازه رامی دهدکه برنامه های خودرابه صورت مناسب وراحت ایجاد،اجراوخطایابی کند.(پردازش مربوط به تولیدسریع یک نرم افزارکاربردی رااغلب radمی نامند.)
ویژوال بیسیک یکی اززبانهای radبوده وبه طوروسیعی در دنیامورداستفاده میباشد.ویژوال بیسیک مشتق شده از زبان برنامه نویسی بیسیک است .ویژوال بیسیک خصیصه های متمایزکننده تری نسبت به سایرزبانهای برنامه نویسی داردمانندواسط گرافیکی کاربر-event handling ودسترسی به win۳۲ api ،ویژگیهای شی گرا،رسیدگی به خطابرنامه نویسی ساخت یافته وسایر موارد.
محیطIDE ویژوال بیسیک این امکان رابه برنامه نویس می دهد که بدون خبره بودن دربرنامه نویسی تحت ویندوز،برنامه های تحت ویندوزایجادنماید.
میکروسافت چندنوع متفاوت ویژوال بیسیک خود رابه بازار عرضه کرده است که به نامهایprofessional enterprise edition ، learning edition دردسترس هستند.
نوع learning edition یاآموزشی قابلیت برنامه نویسی درحدپایه راارایه می کندونوع professional edition نسبت به نوع آموزشی ازتوانایی بالاتری برخورداراست و توسط بسیاری از برنامه نویسانی که برنامه های کاربردی باویژوال بیسیک می نویسند مورداستفاده قرارمی گیرد.ازنوعenterprise edition برای ایجادسیستمهای محاسباتی باحجم بالا استفاده می شود.ویژوال بیسیک یک زبان مفسر است بااین وجود نوعهایenterpriseوprofessional می توانند کدهای ویژوال بیسیک رابه native codeکامپایل نمایند.
● آنچه که برای نصب ویژوال بیسیک نیازاست
برای نصب ویژوال بیسیک نیازبه نرم افزاروسخت افزارزیراست:
- ویندوز(۹۵،۹۸،۲۰۰)
- کامپیوتر۴۸۶یاترجیحاپنتیوم باحداقل ۱۶مگابایتRAM
- CDوماوس
- دیسک سخت
● راه اندازی ویژوال بیسیک
برنامه ویژوال بیسیک برروی CDذخیره شده است که برای استفاده ازآن بایدآن رادردیسک سخت نصب کنید. درمحیط ویندوز،برنامهINSTALLراازروی CD اجراکنیدتا ویژوال بیسیک درمنویprogramsویندوزظاهرشود.برای اجرای آن برروی گزینه مربوط کلیک کنیدتاصفحه اول ویژوال بیسیک مانند شکل ظاهرشود.دراین شکل می توانیدکارهای موردنظرتان راشروع کنید.سیستم به طورخودکاربرروی آیکن standard exe داردکه برای ایجاد پروژه های ویژوال بیسیک به کارمی رود.برای ادامه کارکلیدenterرافشاردهیدیادکمهopenرادراین شکل کلیک کنید.
در شکل زیر پنجره ای به ناForm۱ظاهر شده است. فرم محیطی است که در آن می توانید برنامه خود را طراحی کنید.یعنی عناصر تشکیل دهنده برنامه در این فرم قرار می گیرند.
در سمت راست شکل پنجره های Project وpropertiesو Form Layout قرار دارند.هر یک از این پنجره ها را به طور مختصر توضیح می دهیم.
پنجره Project:این پنجره در شکل زیر آمده است این پنجره را Project Explorer نیز می نامند و فایلهای پروژه در آن قرار می گیرند. در نوار ابزار این پنجره سه دکمه به نامهای View CodeوView ObjectوToggle Folder قرار دارند.اگر بر روی View Codeکلیک کنید پنجره ای ظاهر می شود که می توانید دستورات ویژوال بیسیک را درآن بنویسید.دکمه View Codeفرم را در صفحه نمایش ظاهر می کند . دکمه های View CodeوView Objectدر صورتی فعال هستند که در پنجره projectدر پوشه Formsگزینه Form(Form۱)را انتخاب کرده باشید.با هر بار کلیک کردن برروی دکمهToggle Folderپوشه Formsدر پنجره projectمخفی یا آشکار می گردد.
یعنی اگر اجزای این پوشه مخفی باشند با کلیک کردن این دکمه آشکار می شوند و اگر آشکار باشند با کلیک کردن این دکمه مخفی می شوند.همانطور که در شکل می بینیدنام پروژه جدید project۱و نام فرم جدید Form۱انتخاب شده است(به طور پیش فرض).پوشه Formsدر پنجره Projectحاوی تمام فرمهای مربوط به پروژه است در شکل فقط حاوی Form۱است.
● پنجرهproperties:
این پنجره خواص مربوط به فرم یاعنصرفرم رانمایش می دهد.دقت داشته باشیدکه هرعنصر(ازجمله فرم)دارای خواص(properties)ورویداد(event)است که درادامه به شرح هرکدام خواهیم پرداخت.امادراینجامی خواهیم این نکته رایادآوری کنیم که خواص عناصردرپنجرهpropertiesدیده می شوند.خواص عناصرمی توانند به دوصورت نمایش داده شوند:به صورت الفبایی(alphabetic)وبه صورت دسته بندی شده برحسب موضوع(categorized).به عنوان مثال، برای دیدن خواص فرمی که برروی صفحه نمایش است(یعنی form۱)،برروی آن درپنجرهpropertiesدکمه راست ماوس راکلیک کرده ودرمنویی که ظاهر می شود گزینهdescriptionراانتخاب کنید(البته اگر فعلا این خواص را مشاهده می کنید،نیازی به این کار نیست.)شکل بخشی ازخواصform۱رابه صورت دسته بندی شده نمایش می دهد. هریک از این خواص رادرادامه خواهیدآموخت.
● پنجرهformlayout:
این پنجره مشخص می کند که فرم برنامه درزمان اجرا درکجای صفحه نمایش قرارگیرد.دراین پنجره تصویری قرارداردکه همانندصفحه نمایش است.وقتی ماوس رابه آن تصویر منتقل می کنید،علامت آن به صورت دوفلش دوسر متقاطع در می آید.دکمه ماوس رابه پایین فشارداده، آن رادرداخل صفحه نمایش به حرکت درآورید.پس ازاینکه فرم درجای مناسبی ازصفحه نمایش قرارگرفت،دکمه ماوس رارهاکنید.درزمان اجرا،فرم در همان نقطه ازصفحه نمایش قرارخواهدگرفت.
● جعبه ابزار:
بخش دیگری ازشکل جعبه ابزاراست که درسمت چپ صفحه نمایش وتحت عنوان general قراردارد.این جعبه ابزار،درواقع،عناصری هستندکه می توانیدازآنهابرای طراحی برنامه خوداستفاده کنید.اسامی این عناصردر شکل آمده است.درادامه می آموزیدعناصردیگری رابه جعبه ابزاراضافه کنید.به نظرمی رسدکه معرفی مختصری ازعناصرجعبه ابزارمفیدباشد.درزیربه شرح هرکدام می پردازیم:
Pointer:این عنصرمی تواندبرروی عناصرموجوددرفرم اثرکندوآنهاراانتخاب نماید.
Label:عنصربرچسب رابه فرم اضافه می کندکه برای نمایش متنهای غیرقابل ویرایش مفیداست.
Frame:گروهی ازعناصرراایجادمی کند.
Checkbox:کادرکنترلی رابه فرم اضافه می کندکه برای انتخاب گزینه هابه کارمی رود.
Hscrollbar:نوارجابجایی افقی رابه فرم اضافه می کند.
Timer:عنصری راایجادمی کندکه درفواصل زمانی مختلف وظایفی راانجام می دهد.
Dirlistbox:عنصری برای دستیابی به درایوهای سیستم.
Shape:عنصری برای رسم دایره،مستطیل،مربع وبیضی.
Image:عنصری برای نمایش تصویر.
نوارابزار:نوارابزارشامل ابزارهایی است که معمولا کارگزینه های منوهاراانجام می دهندولی سرعت دستیابی به آنهازیاداست.برای اینکه نام این ابزارهارایادبگیریم،ماوس رابه هرکدام منتقل کرده، اندکی صبرمی کنیم.
● اجزای سازنده برنامه ویژوال بیسیک:
اولین قدم درایجادیک برنامه،ایجادیک فرم وسپس قراردادن عناصربرروی آن است.عناصررابرحسب نیازمی توان تشخیص داد.این کارنیازبه تمرین دارد.به طورکلی می توان گفت که کتابخانه ای ازعناصر در ویژوال بیسیک موجوداست که برنامه هاازاین عناصر ساخته می شوند،کدهاتوسط ویژوال بیسیک تولیدمی گرددولی بعضی ازکدهارانیزبرنامه نویس بایدبنویسد. تقریبادرتمام برنامه های ویژوال بیسیک بایدگزینه هایی راازمنوهاانتخاب کرد.مثلابرای ایجادیک پروژه جدیدبایدازمنوی file گزینهnew project وسپس گزینهstandard exeراانتخاب کرد.برای اجرای برنامه بایدگزینهstartرا ازمنویrun انتخاب نمود.برای سهولت،این گزینه هارا به این صورت معرفی می کنیم:
File/new project/standard exeوrun/run.به عنوان مثال،گزینه file/open project گزینه open project راازمنویfileانتخاب میکند.
