2- حجت الاسلام رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس شورای
اسلامی می گوید:غریب الغربا به معنای غریب غریبان است و
کسی را گویند که از همه غریب تر است. در خصوص علت بروز و
شیوع این لفظ(غریب الغربا) در مورد امام رضا(ع) در لسان عامة
مردم پس از شهادت ایشان، اساس آن همان روایاتی است که در
خصوص شهادت و مکان دفن ایشان وارد شده است.
از رسول خدا(ص) روایت گردیده است : «پاره ای از تن من در
خراسان مدفون خواهد شد و هر غمناکی که او را زیارت کند، خداوند
غمش رابرطرف گرداند وهرگناهکاری که او را زیارت کند،‌البته
گناهانش را بیامرزد.» امیرالمؤمنین علی (ع) نیز در این باره می
فرماید : « به زودی مردی از فرزندان من در خراسان بوسیله زهر
کشته خواهد شد، که نام او همنام من و نام پدرش نام پسر عمران
(موسی) است، آگاه باشید کسی که او را درغربتش زیارت
کند،‌خداوند گناهان او را بیامرزد. » طبق روایت:
طبق روایت:
امام طی اقامت کوتاه خویش در خراسان، پیوسته دچار درد و رنج و
اندوه بود و آرزوی مرگ می کرد. و نیز نقل گردیده که روزهای
جمعه، هرگاه از مسجد بازمی گشت، می فرمود : «پروردگارا اگر
گشایش کارم از‌ آنچه در آن قرار دارم، مرگ است، هر چه زوتر مرگم
را فرا برسان.» تحمل مأمون و اطرافیانش و آمد و شد میان آنها و
نشست و برخاست با آنان و سوء استفاده مأمون از وجود مقدس
امام، در جهت اغراض و مصالح حکومت، همه اینها مایة دل آزردگی
و ناراحتی و ناخشنودی امام، تا سرحدّ مرگ بود.امام درموقعیتی
قرار داشت، که هم از بُعد مکانی غریب بود و هم از بُعد عقیدتی.
هم مجبور بود از دوری خانواده و یاران و مکانی که به آن علاقه مند
بود(مدینه)‌، دلتنگ باشد، و هم در میان گروهی بسر برد، که هیچ
سنخیّتی از نظر فکر و مرام و عقیده به آنان احساس نمی کرد و در
عین حال ناظر اعمال ریاکارانة‌شان بود، و از نیرنگ و نفاق درونی
آنان نیز به خوبی آگاه بود. اینها وجود مقدس امام را بشدت آزار می
داد. لذا عنوان غریب الغربا، مصداق چنین غربتی است.
 

4- چرا ارزش زيارت امام رضا (عليه‌السلام) از ديگر امامها بيشتر بيان شده است؟
زيارت آداب و رسومي دارد كه متأسفانه كمتر رعايت مي‌گردد. حضرت آيت‌الله بهجت در مشهد مقدس، موضوع زيارت حضرت رضا (ع) را اين‌ گونه بيان كرده‌اند: «اشهد انك تشهد مقامي و تسمع كلامي و ترد سلامي...» اين زيارتنامه مي‌گويد، امام (ع) حي و زنده‌اند، حاضر و ناظر و قادر مي‌باشد، امام (ع) عين‌الله ناظره است، مؤمن خدا را حاضر مي‌داند، واسطه‌ي خدا را هم حاضر و ناظر مي‌داند، مؤمن، امام را زنده مي‌داند، امام حاضرند، مي‌بينند، جواب مي‌دهند. اينها ممتاز هستند از ملائكه بالاتر هستند، التفات ما كم است، حرم مي‌رويم و مي‌آئيم، فكر مي‌كنيم، كسي ما را نديده است؟ هنگامي‌ كه از حضرت رضا (ع) اذن دخول مي‌طلبيد و مي‌گوئيد «أ ادخل يا حجة‌الله» به قلبتان مراجعه كنيد و ببينيد در آن تحول به وجود آمده؟ اگر تغيير حال در شما بود، حضرت (ع) به شما اجازه ورود داده است. اذن دخول حضرت سيدالشهدا (ع) گريه است، اگر اشك آمد، امام حسين (ع) اذن دخول داده‌اند. غسل كنيد و به حرم برويد و دوباره از حضرت اجازه ورود بگيريد.
بايد عرض كنم در مورد برتري زيارت امام هشتم بر ديگر ائمه اطهار (عليهم‌السلام)، روايات متعددي وجود دارد اما دليلي كه در اينجا مي‌توان به آن اشاره كرد و اين دليل به صورت كلي در روايتي از امام جواد (عليه‌السلام) نقل شده است ، اين است كه حضرت مي‌فرمايند: زيارت پدرم برتر است از زيارت امام حسين (عليه‌ السلام) زيرا كه امام حسين (عليه ‌السلام) را همه مردم زيارت مي‌كنند ولي پدرم را فقط خواص شيعه  زيارت مي‌كنند.
 (بحار‌الانوار جلد 102، صفحه 38)
آري تمام ائمه قبل از امام هشتم طوري هستند كه به جز خواص شيعه ( شيعيان دوازده امامي) فرقه‌هاي ديگري نيز آنها را قبول دارند و به زيارتشان مي‌روند. مثلاً فرقه زيديه، چهار امامي، فرقه اسماعيليه، شش امامي و فرقه واقفيه، هفت امامي هستند در نتيجه هيچكدام امام رضا (عليه‌السلام) را قبول ندارند و متأسفانه نتوانسته‌اند راه را به درستي پيدا كرده و ادامه دهند.
ولي كساني كه به زيارت امام هشتم (عليه‌السلام) مشرف مي‌شوند افرادي هستند كه امامت و ولايت همه ائمه حتي امام زمان عجل‌الله تعالي فرجه الشريف را هم قبول دارند. به همين دليل زيارت ايشان برتر از زيارت ائمه ديگر است، البته در اين مورد روايات زيادي نقل شده كه در اينجا به دو مورد از آنها اشاره مي‌كنم.
امام رضا (عليه‌السلام) فرمودند: بدان كه هر كس مرا در غربتم زيارت كند خداوند ثواب صد هزار شهيد و صد هزار صدقه و صد هزارحاجي و عمره گذار و صد هزار مجاهد را به او مي‌دهد و با ما محشور مي‌شود و در درجات عالي بهشت رفيق ما است.
(بحارالانوار، جلد 102، صفحه 32)
همچنین فرمودند: "الا فمن ذارني و هو علي غسل خرج من ذنوبه كيوم ولدته امه"هان آگاه باشيد هر كس قبر مرا زيارت كند در حالي كه غسل زيارت كرده باشد از معاصي بيرون مي رود و گناهانش پاك مي شود مثل روزي كه پاك و بي گناه از مادر متولد شده است.
حمزه بن حمران از امام صادق (عليه السلام) نقل مي‌كند كه  فرمودند:
«هر كه نواده مرا در توس خراسان با معرفت به حقش زيارت كند اجر هفتاد شهيد از شهدائي كه در كنار رسول خدا (صلي‌الله عليه و آله و سلم) پيكار كرده‌اند به او داده مي‌شود.»
عرض كردم فدايت شوم عرفان به حقش چگونه است؟ فرمودند:
«‌بداند كه او امام واجب ‌الطاعه و غريب و شهيد است . »
 (آداب و اهميت زيارت، موسي خسروي، ص 121).
روايتي از عبدالعظيم حسني روايت شده است كه گفت: از حضرت جواد (ع) شنيدم كه فرمود: كسي كه پدرم را زيارت كند، در حالي كه اذيتي از باران و سرما يا گرما در مسير زيارت به او برسد، خداوند بدنش را بر آتش حرام مي‌گرداند.
روايت دوم: عن البزنطي قال: قرأت كتاب ابي الحسن الرضا(ع) ابلغ شيعتي ان زيارتي تعدل عندالله عزوجل الف حجه» (4) ترجمه: از بزنطي نقل شده است كه گفت: نامه‌ي حضرت رضا (ع) را خواندم كه نوشته بودند به شيعيان من خبر برسان كه زيارت من نزد خداي عزيز برابر هزار حج است، مي‌گويد به حضرت جواد (ع) عرض كردم برابر هزار حج است؟ حضرت جواد (ع) فرمودند: بله، به خدا قسم، هزارهزار (يك ميليون) حج براي كسي كه ايشان را به شناخت حقشان زيارت نمايند.
روايت سوم: «عن علي بن مهزيار قال: قلت لابي جعفر‌(ع) ما لمن اتي قبر الرضا (ع) قال الجنة و الله» (5)؛ ترجمه: از علي بن مهزيار اهوازي روايت شده كه گفت به حضرت جواد (ع) عرض كردم: براي كسي كه به زيارت قبر حضرت رضا (ع) برود چه ثوابي است؟ امام (ع) فرمودند: به خدا قسم بهشت».
و صدها روايت درباره ثواب زيارت امام هشتم و عظمت بارگاه ملكوتي آن امام همام نقل شده است كه بيان آن خود نياز به كتابي مستقل دارد، و هرگونه زحمت و سختي و مخارج، تحمل آن براي عاشق پاكباز و ارادتمند حضرت آسان خواهد بود.
و اینکه توجه زیادی به فضیلت زیارت امام رضا (ع) شده است می تواند دلیل دیگرش این باشد که این امر باعث تبلیغ اندیشه های مذهب حق و آشکار شدن جریان های منحرف که باعث ایجاد فرقه های باطل در مذهب شیعه شدند باشد که این مسئله یعنی ظاهر شدن این حق و معارف حق منتهی آرزوی همه انبیاء و ائمه و مؤمنان بوده است.