مبحث بیست و سوم طرح صالحین:امام رضا (ع)

تحليلي از يك روايت امام رضا(ع)؛ «عدالت»، عامل پايداري نعمتها

«عدالت»، يكي از اساسي ترين آرزوهاي جوامع بشري است. اشتياق وعلاقه مردم براي برقراري واجراي عدالت، قدمتي به بلنداي حضور آدمي براين كره خاكي دارد. «عدالت» به عنوان يك اصطلاح در تمامي مكاتب الهي وبشري به شكلهاي متعدد وبا تعاريف مختلف مطرح شده است.

اما مفهوم عدل در بينش اسلامي به معناي؛ حق هر صاحب حقي را به او دادن است. خداي تعالي هدف اصلي كتابهاي آسماني ودعوت پيامبران الهي و رسولان گرامي خود را،برپايي واجراي عدالت درهمه ابعاد آن دانسته ومي فرمايد: « ما پيامبران خودرابا نشانه هاي آشكاروروشن فرستاديم وبا آنان كتاب (آسماني) وميزان( شناسايي حق ازباطل وقوانين عادلانه) نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت ودادگري كنند.» (حديد 25 )، «خداوند به عدالت واحسان وبخشش به خويشاوندان فرمان مي دهد.»( نحل 90 )
حضرت علي(ع) درتعريف عدل فرمودند:« عدل عبارتست از اينكه هرچيزي در سرجاي خودش قرار بگيرد.» (نهج البلاغه،حكمت 437 ) ايشان در بيان ديگري مي فرمايند: « عدالت، ترازوي خداوند است كه براي بندگان خود نهاد و براي اقامه حق ،آن را نصب كرد. خداوند را در ترازويش نافرماني نكنيد و با سلطنت او معارضه مكنيد.»
هرجامعه ايگ همان طور كه درآيه شريفه بدان اشاره شده گ براي برقراري عدالت نيازمند به دوقدرت معنوي( ميزان ، كتاب وبينات) و قدرت مادي است.
ازجمله مظاهر فرهنگ وتمدن اسلامي را مي توان،اهتمام رسول خدا درتحقق، گسترش و اجراي عدالت در تمام جنبه هاي مختلف زندگي برشمرد؛ تا جايي كه ايشان رسالت خود را اجراي عدالت مي دانند.«مأمور شدم تا در ميان شما عدالت را برقرار كنم ».
درحقيقت تأكيد فراواني كه اسلام براجراي عدالت داشته است را مي توان عامل مهمي در شكل گيري فرهنگ اسلامي برمحور عدالت دانست.
حضرت رضا (ع) به اهميت ولزوم برقراري عدالت درتمام اركان جامعه اشاره فرموده اند.
امام رضا(ع) هم عدالت را عامل پايداري نعمتهاي الهي مي دانند. و در كلامي فرمودند: «عدالت ورزي و نيكوكاري، عامل پايداري نعمتهاست.»( عيون اخبار الرضا (ع) ،ج 2 ،ص 24 )
هنگامي كه عدالت در تمام كارها و ابعاد زندگي انسان راه پيداكند، به تبع آن رشد وپيشرفت هم پديدار مي شود؛ زيرا دسترسي همگان به منابع فراهم شده و شاهد گروهي به نام فقراء ومستمندان نيستيم.
با توجه به تأكيد و توصيه اسلام به برقراري عدالت درتمام ابعاد زندگي بشر وازسويي ديگر،نياز انسانها به برقراري عدالت اجتماعي، ضرورت آشناسازي كودكان و نوجوانان با مفهوم عدالت را روشن تر مي سازد. خانواده و والدين اولين مراجع ترويج بي عدالتي در جامعه هستند.همه مي دانيم كه تبعيض وبي عدالتي آثاري سؤ بر جامعه وروحيه افراد وارد مي كند . هنگامي كه پدرومادري ميان فرزندان تفاوت قايل شوند افزون بر ايجاد رفتارهاي ناپسند در زندگي فرزندان موجب ايجاد مشكلات فراواني براي آنها و جامعه مي شوند كه قابل جبران نمي باشد. يكي از آثار سؤ بي عدالتي در خانه كه در اجتماع نمايان مي شود از بين رفتن انگيزه براي كار و تلاش صادقانه افراد است.