پـیوند اعــضاء و تشریح

پـیوند اعــضاء و تشریح (مسئله 2444 تا 2451)

مسأله 2444ـ پیوند قلب، یا کلیه، یا اعضاى دیگر جایز است، خواه آن عضو از انسان زنده اى گرفته شده باشد یا از میّت و خواه آن میّت، میّت مسلمان باشد یا غیر مسلمان، ولى در صورتى مى توان آن عضو را از بدن «میّت مسلمان» قطع کرد و به بدن دیگرى پیوند زد که حفظ جان آن مسلمان موقوف بر این پیوند باشد، همچنین اگر حفظ عضو مهمّى مانند چشم موقوف بر این کار باشد و در هر صورت احتیاط آن است که قطع کننده عضو میّت مسلمان، دیه قطع عضو را مطابق آنچه در کتابهاى فقهى مفصّل آمده است، بپردازد.

مسأله 2445ـ هرگاه خود میّت در حال حیات اجازه داده باشد که اعضاى او را براى پیوند در اختیار دیگران بگذارند یا اولیاء میّت بعد از وفات او اجازه دهند، حکم دیه و سایر احکام تغییر نمى کند و احتیاط آن است که دیه را در هر حال بپردازند.

مسأله 2446ـ قطع عضوى از بدن یک انسان زنده و پیوند آن به انسان دیگر مانند آنچه در پیوند کلیه معمول است که یک کلیه از دو کلیه یک انسان زنده را برداشته و به کسى که هر دو کلیه اش فاسد شده است پیوند مى زنند در صورتى جایز است که با رضایت صاحب آن باشد و جان او به خطر نیفتد و احتیاط آن است اگر پولى در برابر آن مى گیرد، در مقابل اجازه اقدام به گرفتن عضو از او بگیرد نه خود عضو.

مسأله 2447ـ تزریق خون انسانى به انسان دیگر براى درمان بیمارى یا جرّاحى یا نجات جان او جایز است، خواه خون مسلمان باشد یا کافر، مرد باشد یا زن و خرید و فروش خون براى این منظور مانعى ندارد.

مسأله 2448ـ هرگاه عضوى از مرده یا زنده جدا کنند و به دیگرى پیوند زنند بطورى که جزء بدن انسان دوم شود، در این صورت نجس و میته نیست و براى نماز هم اشکال ندارد.

مسأله 2449ـ تشریح مرده مسلمان براى مقاصد طبّى به چند شرط جایز است:
1ـ مقصود یاد گرفتن و تکمیل اطّلاعات طبّى براى نجات جان مسلمانان بوده باشد و بدون تشریح این مقصود حاصل نشود. 2ـ دسترسى به مرده غیر مسلمان نباشد.
3ـ به مقدار ضرورت و احتیاج قناعت کند و اضافه بر آن جایز نیست ، با چنین شرایطى تشریح جایز بلکه واجب است، امّا در مورد مرده غیر مسلمان این شرایط لازم نیست.

مسأله 2450ـ دست زدن به مرده هایى که مورد تشریح قرار مى گیرند در صورتیکه مسلمان باشد و آن را غسل داده باشند موجب غسل نمى گردد و در غیراین صورت باید هربار دست مى زنند غسل مس میّت کنند و اگر موجب عسر و حرج گردد مى توانند به جاى غسل، تیمّم نمایند، ولى اگر تشریح فقط روى استخوانهاى بدون گوشت، یا قسمتهاى گوشتى جدا شده، مانند قلب و عروق و مغز و امثال آن صورت گیرد، غسل ندارد و اگر بتوانند از دستکش استفاده کنند در هیچ صورتى غسل ندارد.

مسأله 2451ـ تشریح بدن انسان در آنجا که شرعاً جایز است دیه اى ندارد.

فتاوای فقهی آیت الله مکارم شیرازی معظّم له