انواع واکنش های آلی
یک شنبه 7 آذر 1389 3:10 PM
انواع واکنش های آلی
معمولا واکنش بین مواد آلی را بنا به نوع ومراحل انجام آن (مکانیسم ) می توان طبقه بندی کرد .
آ : ازنظر نوع ، واکنش ها به دسته های زیر تقسیم می شوند .
1 - افزایشی : دو یا چند مولکول باهم مولکول واحدی را می سازند. لازمه این واکنش دارا بودن پیوند پای است .
2- حذفی ( E1 و E2 ) : با ایجاد حلقه و یا پیوند پای ، مولکولی ازیک مولکولی دیگر جدا می شود
3- جانشینی : عاملی ( استخلاف) جانشین گونه ایی دیگر ، دریک مولکول می شود .
4 - نوع آرایی : دریک مولکول گونه ایی جای خودرا تغییر می دهد.
5- تخریبی : واکنش های شدیدی که ساختار مولکول درهم می ریزد. ( نظیر واکنش گاز فلوئور بامتان )
ب: ازنظر مکانیسم ونوع واکنشگر ، به صورت های زیر واکنش هارا تقسیم بندی می کنند .
(واکنشگرماده ای است که به عنوان منبع تولید یون یارادیکال آزاد عمل می کند واین گونه ها معمولا اجزای حمله کننده به سوبسترا درواکنش هستند. )
1- رادیکالی : واکنشگر دارای اوربیتال فرد است .
2 - الکتروندوستی ( الکتروفیلی ) : واکنشگر اسید لوئیس می باشد .
3- هسته دوستی ( نوکلئوفیلی ) : واکنشگرباز لوئیس می باشد.
اکنون به چند نمونه از واکنش ها، که بین مواد آلی انجام می شود توجه نمایید.
واکنش جانشینی نوکلئوفیلی ( SN ) :
A : استخلاف هسته دوستی دومولکولی ( SN2) :
واکنشی که طی آن هسته دوستی جانشین هسته دوست دیگر می شود. دراین سازوکار واکنشگر از پشت گروه هسته گریز( عامل ترک کننده ) به سوبسترا ( ترکیب مورد آزمایش) حمله می کند. که باعث وارون سازی پیکر مولکول درموضع واکنش می شود.
درکلیک کنید تاشاهد این وارون سازی باشید.
این واکنش ازنظر سینیتکی نسبت به هردوجزئ سوبسترا و واکنشگر از مرتبه اول ودرمجموع ازمرتبه ی دوم است.
دراینجا کلیک کنید تا شاهد مراحل انجام واکنش فوق باشید
این بحث ادامه دارد .
منابع :
مکانیسم واکنش های آلی : دکتر علی سیدی
شیمی آلی : موریسون وبوید
فرهنگ مفاهیم شیمی آلی : ارچین، کاپلان ، مکومر، ویلسون ، زیمر
Y