پاسخ به: ----o-( ذوالکفــــــل " ترک صفت رذیله حسادت ")-o---
دوشنبه 15 مهر 1392 8:48 AM
راههاى جلوگیرى از رشد حسادت
۱- درمان حسادت در كودكى
براى جلوگیرى از ظهور و رشد حسادت در كودكى، لازم است والدین توجه داشته باشند كه كودك را به دلیل حسادت مورد ملامت و سرزنش قرار ندهند، بلكه با برخوردهاى حساب شده، در حذف علتهاى آن گامهاى مؤثرى بردارند.والدین مىتوانند با خوددارى از تنبیه و كنار كشیدن ظاهرى خود، رفتار او را نادیده بگیرند و احساس ارزشمندى، شخصیت و محبوبیت را در او تقویت كنند. (۲۲) به عنوان مثال، براى كاهش حسادت كودك نسبتبه نوزاد، مىتوان پیش از تولد، كودك را از ورود وى آگاه ساخت و پس از تولد نیز در طول روز مدتى را با كودك بزرگتر سپرى نمود و او را مورد مهر و نوازش قرار داد.در مورد كودكان كوچكتر نیز مىتوان شیئى از طرف نوزاد به او هدیه داد و در نگهدارى و انجام كارهاى نوزاد او را سهیم كرد.
اگر والدین در برخورد با كودك، واكنشهاى حسادتآمیز وى را تشدید كنند و او را به شدت خشمگین سازند، تاثیرات منفى زیادى را در او ایجاد خواهند كرد.اگر والدین انتظار داشته باشند كه او هنگام حسادت، هیچ واكنشى نشان ندهد و هیجان درونى خود را نادیده بگیرد، در این صورت، به تدریج و به طور طبیعى، ممكن استشیوههاى دفاعى نامطلوبى براى مقابله با این موقعیتها در او شكل گیرد.همانگونه كه اشاره شد، بهترین راه از بین بردن زمینه حسادت در كودكان، به كارگیرى عدالت در بین فرزندان وتوجه ومحبتبههمهآنهاست.این نكته در آموزشهاى تربیتى اسلام آمده و سفارش شده است كه نسبتبه فرزندانتان به عدالت رفتار كنید. (۲۳) همچنین با پنهان نمودن برترى و برجستگى یكى از فرزندان نسبتبه دیگرى، مىتوان جلوى حسادت آنها را گرفت; چنانچه حضرت یعقوبعلیه السلام به فرزند برجستهاش، یوسفعلیه السلام، سفارشمىكندكهخواب نویدبخش خود را براى برادرانش نقل نكند; مبادا باعثحسادت آنان گردد. (۲۴)
۲- درمان حسادت در بزرگسالى
براى درمان حسادت در بزرگسالى، ابتدا شناخت ریشه آن ضرورى است تا بتوان با مقابله و از بین بردن آن، حسادت را درمان نمود.مىتوان گفت: ریشه اصلى حسادت ضعف فكرى در نحوه تلقى امور و بدبینى است; اگر كودك نسبتبه نوزاد حسادت مىورزد كه چرا پدر یا مادر به او محبت مىكنند، براى این است كه احساس مىنماید ممكن نیست پدر هر دو را دوستبدارد; یا اگر اسباب بازى و چیزى از این نوع در كار است، احساس مىكند فقط همین یكى است و دستیابى به مثل آن امكان ندارد.البته این مساله در سالهاى اولیه رشد ناآگاهانه یا نیمهآگاهانه است، ولى در سالهاى بالاتر، به دلیل آگاهى بیشترى كه فرد نسبتبه حالات خود پیدا مىكند، با دید وسیعترى به امكانات موجود در جهان مىنگرد; یعنى این بار بدبینى و كجفكرى هنگام حسادت به نظام عالم و خداى متعال تغییر جهت مىدهد; فرد وسعت فضل الهى را انكار مىكند و یا فكر مىنماید خدا او را دوست نداشته كه فلان نعمت را به او نداده است.به همین دلیل، در بعضى روایات، ریشه «حسادت» ، كفر و انكار فضل الهى ذكر شده است. (۲۵) با توجه به ریشه حسادت، مىتوان راههاى فكرى و عملى براى رفع حسادت پیشنهاد كرد.
در فرهنگ اسلام (قرآن كریم، روایات اهل بیتعلیهم السلام و كلمات دانشمندان اخلاق) ، براى جبران ضعفشناختى بزرگسالان كه منجر به حسادت مىشود، راههاى متعددى وجود دارد كه در ذیل، به برخى از آنها اشاره مىشود:
الف - توجه به رحمت و حكمتخداى متعال: توجه به گستردگى نعمتها (۲۶) و نیز كمتخداى متعال، كه هر كارى را از روى حكمت انجام مىدهد، مىتواند چاره بدبینى در حسود باشد.اگر نعمتهاى الهى را به دریایى از آب شیرین و گوارا تشبیه كنیم، هیچ كس بر سر سیراب شدن از آن، به دیگرى حسد نخواهد برد.از سوى دیگر، محدودیتهایى كه در بهرهمندى از این دریاى عظیم وجود دارد به دلیل حكمتهایى است كه خداوند در اداره این عالم به كار گرفته است.توجه به این دو مطلب زمینه را براى قناعت و راضى بودن فرد به آنچه از امكانات برایش فراهم شده آماده مىكند و او را از حسادت نسبتبه نعمتهایى كه در دست دیگران است، باز مىدارد.
توجه به كمال نبودن بهرهمندى مادى - كه غالبا موضوع حسادت است - و توجه به فضیلت صبر بر تلخى محرومیتها و نیز تلاش براى به دست آوردن خواستهها از راه صحیح، از دیگر اندیشههاى سودمند براى مبارزه با حسادت است.اسلام پیروان خود را همواره به بىاعتنایى نسبتبه آنچه در دست مردم قرار دارد (۲۷) و بىارزش شمردن و اصالت ندادن به بهرهمندىهاى مادى و بسنده نمودن به قدر كفایت همراه با پاكى و عفاف، دعوت نموده است. (۲۸)
ب - توجه به موقعیتها و امكانات شخصى: علاوه بر توجه به گستردگى نعمتهاى الهى در این جهان مادى و محدود و توجه به نعمتهاى فراوانى كه خداوند، به هر یك از ما داده است، توجه به آنچه را كه حسود به صورت بالفعل دارد، مىتواند راه عملى دیگرى براى مبارزه با حسادت باشد; (۲۹) همینكه فرد محاسبه كند «من چه نعمتهاى زیادى دارم كه دیگران ندارند و مىتوانم با تلاش و به كارگیرى توان خود، بیش از این هم به دست آورم» ، او را كمك مىكند تا ریشه حسادت را در درون خود بخشكاند.
ج - توجه به ضررهاى حسادت: تلقى حسادت به عنوان یك بیمارى خطرناك، مىتواند زمینه را براى درمان آن فراهم آورد.همانگونه كه گذشت، حسد موجب ضررهاى بدنى و نیز رنج و اندوه فراگیر و طولانى مىشود.توجه به اینكه حسادت پیش از فرد مورد حسادت، اولین ضربه و مهلكترین آنها را بر حسود وارد مىآورد (۳۰) و او را اسیر غم و اندوه مىسازد، مىتواند به عنوان زنگ بیدار باش مورد توجه قرار گیرد.
