مــــبـــحــث شـــانـــــزدهم : امام رضا علیه السّلام

سليمان جعفري از امام رضا عليه‏السلام (در موردي که بحث جبر و تفويض نزد آن حضرت مطرح شده بود) نقل مي‏کند که فرمود: آيا نمي‏خواهيد تا براي شما اصل و قاعده‏اي استوار در اين موضوع بيان کنم که اگر اختلاف و مجادله‏اي با کسي پيدا کرديد، با آن بتوانيد سخن او را نقض کرده و شکست بدهيد؟ عرض کرديم: اگر چنين صلاح مي‏دانيد، کمال لطف است، فرمود:
خداوند متعال، اطاعت و عبادت نشده است به اکراه و اجبار، و مورد عصيان واقع نمي‏شود و نشده است از روي مغلوب و مقهور بودن، و بندگان خود را در محيط مالکيت خود، در مقام اهمال و اعراض و ترک نگذاشته است او مالک حقيقي آنچه را که به بندگان خود تمليک نموده است، مي‏باشد و قادر و توانا مي‏باشد به آنچه که آنان را قدرت داده است، مي‏باشد و قادر و توانا مي‏باشد به آنچه که آنان را قدرت داده است. پس اگر از اوامر او اطاعت کردند، ايجاد مانع نکرده و ممانعت نخواهد کرد و اگر در مقابل اوامر و احکام او عصيان و مخالفت ورزيدند، مي‏تواند اگر خواست، حائل و مانع شده، و اگر نخواست حائلي ايجاد ننموده در اين صورت، اين عمل هيچ گونه ارتباطي به او نخواهد داشت.
سپس امام رضا عليه‏السلام فرمود: اگر کسي حدود و خصوصيات اين کلام را به دقت متوجه باشد، مي‏تواند با مخالفين خود مخاصمه و احتجاج نمايد، و بر آنها غلبه نمايد