مبحث پانزدهم: حضرت معصومه(س)

چرا حضرت معصومه (عليها السلام) ازدواج نكرده است؟

تقريبا قطعى است كه حضرت معصومه (عليها السلام) ازدواج نكرد، در اين صورت اين سوال پيش مى‏آيد كه سنت ازدواج از مستحبات موكد است، تا آنجا كه رسول اكرم (صلى الله و عليه و آله و سلم)فرمود:

ما بنى فى الاسلام بناء احب الى عزوجل، و اعز من التزويج

در اسلام در پيشگاه خدا بنايى بر پا نشده كه محبوب‏تر و عزيزتر از بناى ازدواج باشد.

نيز فرمود:

النكاح سنتى، فمن رغب عن سنتى فليس منى

ازدواج سنت و برنامه من است، پس كسى كه از سنت من دورى كند از من نيست.

در عصر امام باقر (عليه السلام) بانويى به خاطر رياضت و كسب فضليت، ازدواج نمى‏كرد، امام باقر (عليه السلام) به او فرمود: اگر در ترك ازدواج، فضليتى به دست مى‏آمد، حضرت فاطمه (عليها السلام) سزاوارتر از تو بود، كه به خاطر كسب فضايل اخلاقى، ازدواج نكند، زيرا هيچ بانويى در كسب كمالات، از فاطمه (عليها السلام) پيشى نگرفته است.

پاسخ:

در پاسخ به اين سوال دو مطلب گفته شده كه هر كدام، يا يكى از آنها، دليل شايسته‏اى است كه موجب ترك ازدواج حضرت معصومه (عليها السلام) شده است:

1- دختران امام كاظم (عليه السلام) به ويژه حضرت معصومه (عليها السلام) در سطحى از كمالات بودند كه براى خود كفو و همسر مناسبى نيافتند، تا با او ازدواج كنند، امام كاظم (عليه السلام) به آنها سفارش كرده بود كه با رأى و مشورت بردارشان حضرت رضا (عليه السلام) ازدواج كنند. اين سفارش و قرائن ديگر بيانگر اين است، كه بايد براى آنها همسر مناسبى باشد. با توجه به اينكه در مورد حضرت زهرا (عليها السلام)، امام صادق (عليه السلام) فرمود: اگر خداوند متعال، على (عليه السلام) را براى فاطمه (عليه السلام) نمى‏آفريد، در سراسر زمين از حضرت آدم گرفته تا هر انسانى بعد از او، همسر و همتاى مناسبى براى فاطمه عليها السلام پيدا نمى‏شد. 

2- ترس و وحشت حكومت پر از خفقان و اختناق هارون، به گونه‏اى بود كه كسى كه جرأت نمى‏كرد با دختران امام كاظم (عليه السلام) ازدواج نمايد و داماد آن حضرت شود، زيرا دامادى آن حضرت، از نظر دستگاه طاغوتى هارون، موجب خطر شديد براى آن داماد مى‏شد، به اين ترتيب، حضرت معصومه (عليها السلام) و بعضى از خواهرانش، از ازدواج صرف نظر كردند.

در ضمن نبايد اين مطلب را از نظر دور داشت كه امام كاظم (عليه السلام) در زندان به سر مى‏برد، و اطلاع امام رضا (عليه السلام) از آينده (در مورد شهادت پدر، و هجرت اجبارى او به خراسان) شايد دليل ديگرى براى ترك ازدواج حضرت معصومه (عليها السلام) باشد.

و اين نيز از مصائب و رنج‏هاى روزگار نسبت به خاندان نبوت است، كه ستمگران كنيه توز، با ايجاد شرايط نامساعد، آن‏ها را از مواهب زندگى، محروم ساختند.