مبحث چهاردهم:امام جعفر صادق(ع)

دگرگون‌ سازی امت

هدف امام در پشت روش علنی و ظهور فعالیت علمی، و ایستادگی در برابر امواج كفرآمیز و شبهه ‌های گمراه كننده‌ آن، از جمله گروه‌ های «غلات» و «زندیقان» و «جاعلان حدیث»، «متصوفه» و...، سه امر مهم بود:

1. برای تشریع اسلامی قاعده ‌ای استوار و برای عقیده‌ اسلامی تمركزی نیرومند بنا كند و استمرار و بقای اسلام را در میان امواج گوناگون تضمین فرماید.

2. مفاهیم خطا و احادیث جعلی را اصلاح كند.

3. مرجعیت خود را از جنبه‌ علمی تمركز دهد و امامت خود را از این جنبه فریضه سازد. آن سان كه بزرگان علمای سایر مذاهب اسلامی جز اعتراف به برتری و مرجعیت او كاری نتوانند كرد.

امام از در دست گرفتن حكومت خودداری فرمود و این كار را به وقتی موكول كرد كه نقش دگرگون‌ سازی امت را ایفا كند و در مجرای افكار تاثیر گذارد و در رویدادهای مهمِ نفوذ كند و انحراف‌های گوناگونی را كه واقعیت سیاسی و اجتماعی به وجود آورده بود تصحیح نماید. آن گاه در داخل امت عهده‌ دار تجدید بنا شود و امت را آماده سازد تا در سطحی درآید كه بتواند حكومتی را كه خود می‌ خواهد، به وجود آورد.

از این جا بود كه امام صادق علیه ‌السلام و پیش از او پدران بزرگوارش در معرض پی‌ جویی و مراقبت و شكنجه بودند و اگر امام با خِرد و حكمت و حُسن رفتار خود از دست حکومت رها نشده بود، بارها پیش آمده بود كه منصور خلیفه نزدیك بود، آن حضرت را از سخت ‌ترین راه صدمه رساند.