سؤالات برگزیده ...

متن پاسخ:
احساسات پاك و بي آلايش شما بيانگر ايمان قلبي و پاكي باطني و صداقتي است كه در جوانان مؤمن ديده مي شود و با وجود وضع نامطلوب اجتماعي و تفكرات غلط (كه در ذهن جوانان رسوخ كرده و به مواردي كه براي شما داراي اهميت است، اشاره كرديد، توجه و دغدغه اي ندارند اما) شما احساس درد كرده ايد، نيز به ضعف خود اشاره كرده ايد، كه ارزشمند و قابل تحسين است و براي برطرف نمودن عيب، بسيار مؤثر است. بنابراين گام نخست را به خوبي برداشته ايد. در ضمن توجه داشته باشيد اين تصور كه انسان با يك گناه از ايمان خارج مي شود، درست نمي باشد. انسان در مبارزه با نفس اماره و خواهش هاي نفساني (كه هر لحظه انسان را به بدي ها فرمان مي دهند و مي كشانند) گاهي چه بسا دچار لغزش هايي شده و گناهي را مرتكب شود، اما بدان معنا نخواهد بود كه از ايمان به خدا خارج شود، يا اين كه با تحت تأثير قرار گرفتن از سخنراني و ... ايمان را به دست آورد. ايمان يك امر قلبي و پايدار است كه گناهان در ضعف آن، و اعمال نيك و پسنديده در تقويت آن مؤثر هستند. البته برخي از گناهان و يا گناهان بي شمار بدون توبه كم كم انسان را به جايي مي رساند كه نور ايمان را به كلي از دست مي دهد؛ بنابراين براي جلوگيري از اين حالت و يا تاريكي هايي كه گناه بر قلب انسان وارد مي كند، ياموجب دور شدن از لطف و رحمت الهي مي شود، بايد به طور جدي وارد صحنه كارزار شد. قدم اوّل را كه آشنايي با گناه و اهميت آن است برداشته ايد، اما بايد راه هاي ديگر را نيز به طور جدي دنبال كنيد. در اين راه نبايد ضعف، سستي و تسليم شدن به خود راه دهيد.
با نفسي كه هر لحظه دل به ميلي مي سپارد، مبارزه كردن كار آساني نيست. رها شدن از شرّ نفس و گام برداشتن در راه انسانيت چيزي نيست كه به آساني نصيب كسي شود وگرنه پيامبر اكرم(ص) از آن به جهاد اكبر تعبير نمي كردند.
حضرت بر جمعي از جوانان كه مشغول وزنه برداري بودند گذشت. چون آنان را ديد ايستاد و تماشا كرد، سپس فرمود: "قهرمان كسي است كه بر نفس خود غالب آيد". نيز به كساني كه از جنگ با مشركان برگشتند، فرمود كه اين جهاد اصغر (كوچك) بود كه پيروز شديد، اما جهاد بزرگ تر باقي مانده است، كه جهاد با نَفْس است.
اي شهـان كُشتيـم مـا خصـم برون مـاند خصمـي زو بتـر در انـدرون
كشتن اين، كار عقل و هوش نيست شير باطن سخـره خرگـوش نيسـت
قَـدْرجعنـا مـن جهـاد الاصغـريم بـا نبـي انـدر جهــاد اكبـريـــم
قوّتي خواهم ز حق دريا شكــاف تا به ناحق بر كنـم اين كوه قــاف
از اين داستان و شعر به خوبي آگاه مي شويم اين مبارزه و تلاش تنها در برهه و مقطعي از زمان و در برابر رويداد يا مسئلة خاصي نيست. هنگامي كه از اين وضع بيرون آييم، در امتحان و آزمون و مبارزه و تلاش ديگري واقع مي شويم يا هستيم. در هر حال زندگي تلاش و مبارزه با هواي نفس و خواسته هاي شيطاني است، و در هر زمان و هر آن با آن ها درگير هستيم و در هر پيروزي قدمي به سوي تكامل برداشته ايم.
بدون ترديد براي مبارزه با نفس سركش كه امام سجاد(ع) از دست او به درگاه خدا شكايت مي برد،(1) پشتوانة محكمي از بصيرت و ايمان و برنامه ريزي لازم است. البته دوران جواني بهترين دوران سازندگي است، چون در اين دوران، جوان قدرت بسياري در اختيار دارد، از طرف ديگر صفات و عادات زشت، رسوخ كامل نيافته و ترك آن ها آسان تر است. خودسازي و ترك گناه به نظر علماي اخلاق منوط به چهار برنامه است:
1ـ‌ مشارطه، يعني با خود شرط كنيد كه گناه نكنيد و اين پيمان را با خود ببنديد.
2ـ مراقبه: در طول روز همواره مراقب اعمال خود باشيد و با در نظر گرفتن خدا از گناه فاصله بگيريد. در اين باره لازم است از آن چه مي دانيد شما را به گناه مي كشاند، دوري ورزيد، مثل ديدن فيلم يا نگاه به نامحرم. البته اين امر در آغاز مشكل است، ولي به تدريج به آن خو مي گيريد. از محيط آلوده و معاشرت با دوستان فاسد و گناهكار و صحنه هاي تحريك كننده دوري كنيد.
3ـ محاسبه: در آخر شب كار روزانه خود را بررسي كنيد و اگر اشتباهي كرده ايد، نفس خود را مؤاخذه نماييد و تصميم بر ترك گناه بگيريد.
4ـ معاتبه: پس از اين كه به گناه خود اقرار كرديد، نفس خود را سرزنش كنيد و حتي مجازات نماييد، مثلاً تصميم بگيريد اگر فلان گناه را تكرار كردم، روزه بگيرم يا صدقه دهم.
در مورد نگاه به نامحرم بايد بگوييم اگر نگاه به قص لذّت بردن باشد، به فتواي همه فقها حرام است، ولي اگر به قصد لذت بردن نباشد، اشكالي ندارد. تشخيص اين موضوع با خودتان است، ولي توجه داشته باشيد چه بسا شيطان با موجّه جلوه دادن، انسان را متقاعد كند به نامحرم نگاه كند و يا كار خود را توجيه نمايد، اما با دقت مي توان فهميد انگيزة نگاه كردن چيست. نگاه شهوت آميز معمولاً با خيره شدن و تكرار نگاه همراه است اما نگاه غير شهوت آميز، نگاه گذرا و بدون توجه و خيره شده است. سعي كنيد حتي براي تجسس نگاه نكنيد، چون اين امر مقدّمة گناه را فراهم مي كند.