• دروازه نو

بر عكس اسمش قديمي‌ترين دروازه طهران است و اساسا تنها دروازه به جا مانده از دوراني كه شهر در حصاري قرار داشت و در دوره‌هاي مختلف، از صفويه تا قاجار، شهري 6 دروازه‌اي و 4 دروازه‌اي و... به شمار مي‌آمد. نخستين حصار به دور طهران در دوران شاه‌ طهماسب صفوي كشيده شد. او كه براي زيارت حرم حضرت عبدالعظيم به ري مي‌آمد. دستور داد دور قريه خوش آب و هواي طهران را حصار بكشند و از همان وقت، طهران، شهر شد؛ چيزي حدود 500سال پيش. اين دروازه بازمانده از آن طهران تازه شهر شده است. نشاني‌اش خيابان خيام، ميدان محمديه (اعدام)، بازار دروازه نوست. 

• دانستني‌هاي دروازه نو:

بعضي‌ها فكر مي‌كنند اين دروازه، بازمانده دوران محمدشاه قاجار است يا بعضي‌ها آن را با دروازه غار، اشتباه مي‌‌گيرند اما دروازه نو، دروازه نوست، زيرا در كتاب طهران قديم جعفر شهري نشاني دروازه‌غار به روشني جاي ديگري است: بين خاني‌آباد و ميدان شوش و در دوره قاجار از دروازه‌هاي اطراف شهر بوده است درحالي‌كه دروازه نو با گسترش نسبي شهر در دوران قاجار داخل فضاي شهري قرار گرفته بود.

اگرچه تاريخي كه مي‌‌گويند روي كاشي‌كاري‌هاي دروازه نو نوشته شده، به همان دوران محمد شاه قاجار بازمي‌گردد اما اين تاريخ مرمت و بازسازي است كه روي باروهاي دروازه شاه‌طهماسبي تهران انجام شده.

از ميدان محمديه كه وارد خيابان خيام شويد، كمي بالاتر، سمت راست بازار دروازه نوست. كمي كه در پيچ‌درپيچ اين بازار جلو برويد، به اين دروازه خواهيد رسيد كه لاي جرز مغازه‌ها و زير فشار همسايه‌ها ايستاده و مي‌‌جنگد. از 4برج قديمي‌اش، دوتاي آن را مي‌‌بينيد، اگرچه شكسته هستند اما با كاشي‌كاري‌هاي شكسته فيروزه‌اي‌اش، نقاشي‌هاي سياه‌قلم و عكس‌هاي قديمي كه از دروازه‌هاي قديمي ديده‌ايد را براي‌تان معني‌دار مي‌‌كند و تازه مي‌‌فهميد مردم اين سرزمين، هيچ بنايي را با هر قدر اهميت و هر كاربري امنيتي و حياتي هم، بدون زيبايي چشم‌گير نساخته‌اند.

• ويژگي منحصر به فرد:

وقتي رضا شاه با اعلام انقراض قاجار به سلطنت رسيد در تلاش براي از بين بردن تمام نمادهاي قاجاريه، دروازه‌هاي شهر را ويران كرد. بنابر‌اين، دروازه نو كه از آن تخريب بي‌خردانه نجات پيدا كرد، يكي از ارزشمندترين دارايي‌هاي تهران است. وقتي به تماشايش رفتيد يادتان باشد اين‌ طرف كه ايستاده‌ايد و هنوز از زير دروازه عبور نكرده‌ايد، آن قيمت خارج از تهران قديم است. از دروازه كه عبور كنيد، به تهران عصر صفوي و پايتخت اوايل قاجار قدم گذاشته‌ايد.