ساعت خواب کودک تنظیم شود

دکتر اکبر کوشانفر، متخصص کودکان:

 

شکایت شایع معمولا در رابطه با مشکلات تنظیم خواب کودک است. کلنجار رفتن برای خواب، بیدار شدن زودهنگام و صبحگاهی، عدم موافقت کودک برای خوابیدن بدون والدین، کابوس‌های شبانه، درخواست خوردن غذاهای مختلف در طول شب و شب‌ ادراری از جمله این شکایت‌هاست. اما بیدار شدن‌های متوالی در طول شب به خصوص در شیرخوارانی که در تختخواب والدین می‌خوابند و مرتب شیر مادر را می‌خورند از همه شایع‌تر است. چنین رخدادی طبیعی است. والدین باید بیدار شوند و این باعث می‌شود شکایت والدین افزایش پیدا کند. در این حالت باید به یک پزشک متخصص کودکان مراجعه شود زیرا پزشک رفتارهای طبیعی و الگوی خواب و بیداری کودک را به‌طور کامل می‌داند و برای والدین کودک شرح می‌دهد. در ‌‌نهایت با یک برنامه کامل هماهنگی خواب طرفین را در این برنامه می‌گنجاند. چنین کاری ساده نیست و مستلزم آگاهی و شناخت کامل است. باید از والدین کودک خواسته شود در یک برگه گزارش روزانه برای ساعت‌های خواب و بیداری کودک پر کنند تا اطلاعاتی به دست آید که در این راه کمک‌کننده باشد. محققان مقدار خواب مناسب در سنین مختلف را از تولد به شرح زیر اعلام می‌کنند:

از هفته یک تا ۴ نوزادان معمولا ۱۵ تا ۱۸ ساعت در روز می‌خوابند اما نوزادان نارس و کم‌وزن در یک دوره کوتاه بیشتر می‌خوابند. نوزادان و شیرخوارانی که قلنج یا دردهای شکمی دارند الگوی خواب‌شان با چرخه شب و روز هماهنگ نیست. در حقیقت آن‌ها از الگوی خاصی پیروی نمی‌کنند از یک تا ۴ ماهگی، در ۶ هفتگی شیرخوار شروع به هماهنگ کردن ساعت بیولوژیک خود می‌کند و الگوی منظم خواب را در او خواهیم دید. در این زمان شیرخوار چندبار در شبانه‌روز و هر‌بار بین ۴ تا ۶ ساعت می‌خوابد و کم‌کم سردرگمی بین روز و شب برای او حل می‌شود. از ۴ماهگی تا ۱۲ماهگی، در حالی که میزان خواب بهینه در این سنین ۱۵ ساعت در شبانه‌روز است، بیشتر شیرخواران تا ۱۱ ماهگی روزانه فقط حدود ۱۲ ساعت می‌خوابند. هر چقدر شیرخوار بزرگ‌تر می‌شود، الگوی خوابش نیز به بزرگسالان شبیه‌تر می‌شود. شیرخواران معمولا در طول روز ۳ بار چرت می‌زنند. این چرت در ۶ ماهگی به ۲ بار کاهش پیدا می‌کند. در این سن کودک می‌تواند تمام شب را بخوابد. از یک تا ۳ سالگی، در یک سالگی کودک دیگر صبح‌ها چرت نمی‌زند. فقط یک بار در روز می‌خوابد و معمولا به ۱۰ ساعت خواب نیاز دارد. بیشتر کودکان زیر ۳ سال هنوز به خواب نیمروزی یک تا ۳ساعت نیاز دارند و معمولا ساعت ۸ تا ۹ شب می‌خوابند و بین ۶ تا ۸ صبح بیدار می‌شوند.