مبحث ششم:زندگی چیست؟

قرآن براى زندگى انسان اهدافى را بیان فرموده است ; این اهداف به دو گونه تقسیم مى شوند : الف : اهداف تبعى و فرعى ب : اهداف اصلى . اهداف تبعى عبارتند از :
1 . آزمایش و امتحان : «الذّى خلق الموت و الحیوة لیبلوكم ... ; (ملك ، 2) آن كه آفرید مرگ و زندگى را تا بیازماید شما را در اطاعت و بندگى .»
2 . شناخت خدا : «.. .لتعلموا أنّ اللّه على كلّ شىء قدیر ; (طلاق ، 12) .. . تا بدانید كه خدا بر هر چیزى قادر است .»
3 . مورد رحمت پروردگار قرار گرفتن : «.. . إلاّ مَن رّحم ربّك و لذلك خلقهم ... ; (هود ، 119) .. . مگر آن كس را كه پروردگار تو به او رحم كرد . ]و توفیق داد او را به لطف خود[ و خدا براى همین رحم نمودن ، ایشان را خلق كرد .»
4 . پرستش خدا : «و ما خلقت الجنّ و الإنس إلاّ لیعبدون ; (ذاریات ، 56) ما جن و انس را خلق نكردیم مگر این كه بندگى خدا كنند .»
هدف اصلى عبارت است از : رسیدن به حد اعلاى كمال و در نهایت نیل به قرب خداوند كه همان كمال مطلق است .
قرآن مى فرماید : «و إلیه المصیر ; (تغابن ، 3) و به سوى او در حركتند .» حركت انسان با اختیار خود (خلاف سایر موجودات كه حركت جبرى و غریزى دارند) از پایین ترین مراحل هستى آغاز و به سوى بى نهایت كه وجود بى پایان حق و قرب خدا است پیش مى رود .
هر كدام از اهداف تبعى به هدف اصلى ختم مى گردد كه به آن «غایة الغایات » مى گویند . اگر از دانش آموزى بپرسیم براى چه درس مى خوانى ؟ درس مى خوانى تا به دانشگاه بروى ؟ تا دكتر و مهندس شوى ؟ تا بتوانى فعالیت هاى مثبت و درآمد خوبى داشته باشى ؟ مى گوید : براى این كه زندگى آبرومند و مرفهى داشته باشم . امّا اگر پس از پاسخ او دوباره از او بپرسیم ، چرا مى خواهى زندگى آبرومند و مرفهى داشته باشى ؟ لحن سخنش عوض شده ، همان پاسخ آخر را تكرار خواهد كرد . در زندگى معنوى نیز ، بعد از تكامل و قرب پروردگار ، هدفِ دیگرى نیست . بنابراین ، انسان زندگى مى كند تا با مدد دین ، انبیا و ائمه اطهار(ع) عقل و فطرت خود را در مسیر حق قرار دهد و به كمال انسانى برسد ; چرا كه انسان كامل همان بنده راستین خدا است . انسان زندگى مى كند تا خدا گونه شود .
اگر این اهداف را بشناسیم به خودی خود ارزش زندگی در دنیا نیز برای ما حاصل می شود.