آشنایی با عملکرد تروجان‌ها

با گسترش فرهنگ استفاده از کامپیوتر و راهیابی آن به ادارات، منازل، این ابزار از حالت آکادمیک و تحقیقاتی در آمد و مبدل به پاره ای از نیازهای معمول زندگی شد. یکی از دستاوردهای این پیشرفت، ظهور شبکه اینترنت است که به سرعت در کشورها توسعه یافته و به یک پدیده اجتماعی مبدل گشته است. اجتماع بزرگ کاربران اینترنت در سرتاسر دنیا از هر منطقه و نژادی که باشند شامل افراد خوب و بد خواهند بود، عده ای در جهت کسب منافع برای خود و دیگران تلاش می کنند و عده ای در جهت جذب منابع دیگران برای خود. با توجه به نو پا بودن اینترنت نمی توان انتظار داشت که یک فرهنگ صحیح و غنی بر آن حاکم شده باشد و لذا احتمال سرقت اطلاعات و یا دستکاری و انهدام آنها بنا به انگیزه های ناسالم، اهداف سیاسی، جذب نامشروع ثروت می رود. در اینجا درباره چگونگی کار تروجان ها، انواع آنها و چگونگی تشخیص و مقابله با آنها به نکات مفیدی اشاره می شود. ذکر این نکته لازم است که به دلیل گستردگی استفاده از سیستم عامل ویندوز در ایران، مطالب ارائه شده درباره تروجانهای تحت ویندوز می باشد.

● یک Trojan Horse چیست؟

می توان تعاریف زیر را مطرح کرد: یک برنامه ظاهرا بدون نویسنده یا به عبارتی با یک نویسنده غیر مشخص که اعمال ناشناخته و حتی ناخواسته از طرف کاربر انجام دهد. یک برنامه قانونی و معروف که داخلش دگرگون شده است، بطوری که کدهای ناشناخته ای به آن اضافه گردیده و اعمال شناخته نشده ای بطور ناخواسته از طرف کاربر انجام می دهند. هر برنامه ای که ظاهر مطلوب پسندیده ای به همراه برخی از اعمال مورد نیاز داشته باشد بطوریکه کدهای محقق شده ای که از نظر کاربر مخفی است درون آن موجود می باشد. یک سری اعمال نا شناخته و غیر منتظره ای که بطور حتم با نظر کاربر نبوده است را انجام می دهد. اسب تراوا نامی است که از یک افسانه قدیمی گرفته شده که درباره چگونگی نفوذ یونانیان بر محل دشمنان خود از طریق ساختن یک اسب بزرگ و هدیه دادن آن به دشمن که نیروهایشان در داخل مجسمه اسب قرارگرفته بودند. هنگام شب سربازان یونانی اسب را شکستند و به دشمنانشان حمله نمودند و بطور کامل آنها غافلگیر کردند و در جنگ فاتح میدان شدند.

● تروجان ها چگونه کار می کنند؟

تروجان ها به دو قسمت تقسیم می شوند. یک قسمت Client (خدمات گیرنده) و دیگری Server (خدمات دهنده). وقتی قربانی ندانسته قسمت Server را روی سیستم خودش اجرا می کند. حمله کننده بوسیله قسمت Client با Server که روی کامپیوتر قربانی است متصل می شود و از آن پس می تواند کنترل سیستم قربانی را در دست بگیرد. پروتکل TCP/IP که استاندارد معمول برای برقراری ارتباطات است به این تروجان آلوده می شود و تروجان از طریق آن کارش را انجام می دهد. البته لازم به ذکر است که برخی اعمال تروجانها نیز از پروتکل UDP استفاده می کنند. معمولا زمانی که Server روی کامپیوتر قربانی اجرا می شود. خود را در جایی از حافظه مخفی می کند تا پیدا کردن یا تشخیص آن مشکل شود و به برخی درگاههای خاص (Port) گوش می دهد تا ببیند درخواست ارتباطی به سیستم از طرف حمله کننده آمده است یا نه، از طرفی رجیستری را نیز به گونه ای ویرایش می کند که برخی از اعمال بطور خودکار روی سیستم شروع به کار کنند. برای نفوذ کننده لازم است که IP قربانی را بداند برای اینکه بتواند به سیستم او متصل شود. اکثر قریب به اتفاق تروجانها بصورتی برنامه ریزی شده اند که IP قربانی را برای حمله کننده ارسال می کنند همانند سیستم پیغام گذار از طریق ICQ یا IRS. این زمانی اتفاق می افتد که قربانی IP دینامیک داشته باشد بدین معنی که هر زمان به اینترنت متصل می شود و یک IP متفاوت از قبل داشته باشد که اغلب سیستم هایی که به روش dial- up به اینترنت متصل می شوند از این قانون پیروی می کنند. کاربران ASDL معمولا IP های ثابت دارند به همین علت IP آلوده شده همواره برای حمله کننده شناخته شده است و این حالت باعث تسهیل درامر اتصال به سیستم قربانی می گردد. اغلب تروجانها از روش شروع اتوماتیک استفاده می کنند. بصورتی که اگر شما کامپیوترتان را خاموش کنید آنها قادر خواهند که فعالیتهایشان را مجددا آغاز کنند و دسترسی لازم به حمله کننده را روی سیستم شما بدهند و ساختن تروجانها با قابلیت شروع روشهایی هستند که همیشه مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از این روشها، ملحق کردن تروجان به یک فایل اجرایی که کاربرد زیادی دارد می باشد، به عبارت دیگر محلق نمودن تروجان به یک برنامه پرکاربرد، موجب عملی شدن تفکرات حمله کننده خواهد شد. روشهای شناخته شده نیز همانند دستکاری فایلهای رجیستری ویندوز می تواند به عملی شدن افکار حمله کننده بیانجامد. فایلهای سیستمی ویندوز قرار دارند که می توانند بهترین انتخابهای حمله کنندگان باشند. به جهت اینکه دوستان بتوانند سیستم خود را در برابر این حمله ها محافظت نمایند، قسمتهای مختلف ویندوز که می توان از آن استفاده نمود را در اینجا بررسی می کنیم.

● پوشه شروع خودکار

پوشه ای که بصورت خودکار در شروع کار ویندوزفراخوانی می شود و فایلهای داخل آن بصورت اتوماتیک اجرا می شوند در آدرس زیر قرار دارند.

C: windows start Menu programs startup

البته فرض برای این است که سیستم عامل ویندوز در درایو C و در شاخه windows نصب شده باشد.

فایل Win.ini

فرمت شروع خودکار در این فایل بصورت زیر می باشد:

Load= Trojan.exe

Run = Trojan.exe

فایل System.ini

فرمت بکارگیری تروجان در این فایل سیستمی بصورت زیر است:

Shell= explorer.exe Trojan.exe

باعث می شود بعد از هر بار اجرای Explorer فایل Trojan.exe اجرا شود.

فایل Wininit.ini

این فایل توسط Setup.exe برنامه های نصب شوند مورد استفاده قرار می گیرد. بدین صورت که یک بار اجرا شود، قابلیت حذف خودکار را نیز دارد که برای تروجان ها بسیار سهل می باشد.

Winstart.bat

این فایل دسته ای هم در ابتدای شروع به کار ویندوز فراخوانی شده و فرامین داخل آن به ترتیب اجرای می شوند که تروجان می تواند با افزودن خط زیر خود را در حافظه بار کند.

@ Trojan.exe

فایل Autoexec.bat

این فایل دسته ای هم از فایلهای معروف فراخوانی شده در ابتدای کار سیستم عامل می باشد که می توان با دستکاری و اضافه نمودن خط زیر بر آن تروجان مورد نظر را در سیستم قربانی اجرا نمود:

C: Trojan.exe

فایل Config.sys

این فایل نیز از معروفترین فایلهای پیکر بندی سیستم است و می تواند در امر اجرای تروجان کاربرد داشته باشد.