جمع بندی و چکیده مباحث طــرح صــــالــحـیــن راســــخــــون

چکيده مبحث 27 طرح صالحين (مسجد ، جوانان - چالش‌ها و راه‌کارها)

نماز يک مکتب علمي و عملي براي پرورش ايمان و تعهّد و عامل موفقيت در انجام کارهاست. و توفيقات الهي را روزافزون مي‌کند. مساجد نيز يکي از امتيازات اسلام و تعلّق به مردم و جايگاه عبادت و ارتباط انسان با پروردگار است و بنا بر تعريف نبي مکرّم اسلام خاتم النّبيين حضرت محمّد(صلي الله عليه و آله و سلّم) مسجد جايي است که شرافت حضور انبياء را داشته باشد و اطلاق خانه خدا بر آن صدق کند.

جوانان به عنوان آينده‌سازان جامعه اسلامي از بزرگترين سرمايه‌هاي اين کشور به شمار مي‌روند و تلاش در جهت توسعه‌ي آگاهي‌هاي ديني انان از اهميت به سزايي برخوردار است. اگر ميزان معرفت جوانان به آموزه‌هاي ديني و زلال معارف دين از رشد و نموّ مطلوبي بهره‌مند باشد، شخصيت ديني آنان به گونه‌اي شايسته شکل خواهد گرفت و هنگام ورود به جامعه اسلامي تأثير به سزايي در آن جامعه پديد خواهند آورد، امّا اگر خداي ناکرده از تربيت لازم برخوردار نباشند زمينه اصلاح جامعه فراهم نخواهد شد. يکي از مکانهايي که مي‌تواند شخصيت جوان را مطابق آموزه‌هاي ديني بارور سازد و روح خداجويي و عدالت‌خواهي را در اعماق وجود آنان ريشه‌دار سازد مسجد مب‌باشد که کانون انسان‌سازي است. پس لازم است راه‌کارهاي جذب جوانان و هدايت آنان به مساجد شناسايي شود و مورد اهتمام قرار گيرد تا رفته رفته زمينه‌هاي حضور فعال‌تر جوانان در مساجد فراهم شود. مهم‌ترين اين راه‌کارها عبارتند از:

الف) امام جماعت

امام جماعت در هر مسجد عامي مهم در پيشرفت و ترّقي مسجد به شمار مي‌رود و چنانچه داراي شرايط لازم باشد، تأثيري به سزا در تحوّلات مثبت در جوانان و در نتيجه گرايش آنان به مساجد خواهد داشت؛ اين صفات از اين قرار است:

1- ثابت بودن 2- توانايي علمي 3- نظم 4- بيان ساده و شيوا 5- ابتکار و خلاقيت 6- دوستي با جوانان و نوجوانان 7- احترام و تواضع 8- آراستگي ظاهري 9- توانيي جسمي 10- دارا بودن دانش لازم 11- درک موقعيت سنّي جوانان 12- تهيه امکانات مالي 13- ملال‌آور نبودن سخنراني‌هاي واعظان مساجد 14- طولاني نکردن اقامه نمازهاي جماعت.

ب) خانواده

کانون خانواده اسلام سفارش مي‌کند فرزندان را از کودکي به نماز و روزه عادت دهيم تا تقليد به فرائض در بزرگسالي بر آنان دشوار نگردد.

ج) مسجد

خود مسجد و ويژگي‌هاي آن نيز مي‌تواند عامل جذابي به منظور گرايش جوانان و نوجوانان به مسجد باشد. اين ويژگي‌ها و خصوصيات عبارتند از:

1- توجه به آراستگي، نظافت و بهداشت مساجد 2- عوامل فيزيکي مثل وسايل صوتي، نوري، گرمازا و سرمازا 3- امکانات فرهنگي و ورزشي.

د) هيأت امناي مسجد

پيشبرد امور مسجد و آباداني آن، هم به لحاظ معنوي و هم به لحاظ مادي، اشتراک مساعي و همّت والاي اعضاي هيأت امنا را مي‌طلبد. آنان مي‌توانند با همفکري و همفکري، از عهده‌ي اين وطيفه شرعي و داوطلبانه به خوبي برآيند و ذخيره‌اي براي آخرت خود بردارند؛ خصوصيات ضروري که مي‌بايد اين افراد داشته باشند، به قرار زير است:

1- همکاري جدّي 2- تقسيم کار 3- علاقه به کار 4- تأمين بودجه 5- توجيه جوانان و نوجوانان 6- حضور جوانان در هيأت امناي مساجد 7- استفاده از تخصّص‌هاي گوناگون.

هـ) ساير عوامل

در اين زمينه مي‌توان به عوامل ديگري اشاره کرد که انتخاب عنوان و دسته‌بندي آنها چندان ضروري به نظر نمي‌رسد، ليکن اين موارد را مي‌توان به شکل زير بيان کرد:

1- ترجمه و توضيح دعاها و اذکار و تفسير کوتاه آيات قران در مساجد 2- آشنا کردن جوانان به فلسفه اعمال عبادي 3- اخلاق و رفتار نمازگزاران 4- جذب از طريق دوستان 5- انعکاس فعاليت‌ها 6- رفع مشکلات 7- خادم 8- نيازسنجي و شناخت روحيات جوانان 9- اهتمام در پاسخگويي به شبهات فکري و ديني جوانان 10- مشارکت دادن جوانان در فعاليت‌هاي جمعي و گروهي.

آسيب شناسي:

اگر عدّه‌ی قابل توجهي از اقشار جامعه نماز را سبک مي‌شمارند دليل بر انکار و عناد و لجاجت با خدا و دين ونماز نيست بلکه عوامل مختلفي چنين فضايي را ايجاد نموده‌اند از جمله:

عدم آشنايي جوانان با فلسفه نماز و مسجد- نداشتن انگيزه قوي- عادت نداشتن از دوران کودکي- سرگرمي‌هاي جذاب را به نماز ترجيح دادن- طولاني شدن نمازهاي جماعت- پُرگويي و درازگويي و مکرّرگويي بعضي از مبلّغان و واعظان- عدم ايجاد ارتباط بين جوانان و ائمه جماعات و متوليان مساجد- عدم حضور معلّمان در مسجد و نماز- سرزنش و تمسخر دوستان- کمبود امکانات مناسب در مساجد- احساس شرم و خجالت- وجود وسايل سرگرم‌کننده و جذاب و ...

نتيجه‌گيري:

فرهنگ انس گرفتن با مسجد و در رأس آن نماز به عنوان يک حرکت ارادي، آگاهانه و مستمر بايد از آغاز دوران کودکي در نظام تربيتي خانه و مسجد به عنوان يک اصل مهم تربيتي مدّ نظر قرار بگيرد تا فطرت خداجويي کودک به گونه‌اي رشد و پرورش يابد که هيچ عامل و شرايطي نتواند موجبات انحراف او را فراهم سازد.

امامان جماعت نيز با در نظر گرفتن اصل آسان‌گيري در آموزش بايد طوري برخورد کنند که جوانان تصوّر نکنند دينداري مشکل است و آنها را از رفت و آمد به مسجد فراري دهند بلکه امامان جماعت با به روز کردن اطلاعات خود در سخنراني‌ها مي‌توانند از تکرار مسائل کسالت‌آور و نامأنوس بپرهيزند و با ابتکار وخلاقيت و رعايت نکات روانشناسي جوان به‌گونه‌اي زيبا و جذاب‌تر مطالب علمي خود را عرضه کنند.