نکاتی برای آن‌ها که می‌خواهند مادر شوند

کارشناس سلامت مادران مرکز بهداشت خوزستان با بیان این‌که مادر باید حداقل 3 ماه پیش از باردار شدن به وزن ایده‌آل بدن خود برسد، گفت: در صورت بارداری، سلامت کودک تا حد زیادی به متعادل بودن وزن بدن مادر بستگی دارد.

فریبا دباغ‌زاده در گفت‌وگو با (ایسنا) اظهار کرد: بسیاری از زنانی که باردار می‌شوند و در حاملگی خود مشکلات جدی دارند با انجام یکسری مشاوره و آزمایشات قبل از اقدام به بارداری می‌توانند از این خطرات رهایی یابند.

وی افزود: مراقبت‌های پیش از بارداری یکی از عوامل مهم حفظ سلامتی مادر و جنین است. بسیاری از عوارضی که در دوران حاملگی پیش می‌آیند، پیش از حاملگی قابل تشخیص و درمان هستند. بیشتر زنان هنگامی متوجه بارداری خود می‌شوند که جنین از مرحله ساخت سیستم عصبی و قلبی گذشته است و به عبارتی دوران طلایی را جهت پیشگیری از برخی ناهنجاری‌ها از دست داده‌اند.

دباغ‌زاده گفت: عده‌ای از خانم‌ها در سنین بارداری از بیماری‌های مزمن مختلف رنج می‌برند که این بیماری‌ها یا داروهای مصرف شده برای آن می‌تواند اثرات نامطلوبی بر بارداری آن‌ها داشته باشد. رفتارهای پرخطر مانند کشیدن سیگار و یا قلیان نیز موجب کمبود وزن نوزاد هنگام تولد می‌شود. همچنین ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مانند ایدز و مصرف موادمخدر نیز موجب ایجاد عوارض سوءحاملگی می‌شود.

وی گفت: تشخیص به موقع و درمان مناسب این شرایط پیش از وقوع بارداری موجب می‌شود مادر دوران بارداری بی‌خطری را طی کند و شانس بیشتری برای به‌دنیا آوردن نوزاد سالم داشته باشد.

کارشناس سلامت مادران مرکز بهداشت خوزستان تصریح‌کرد: پس از شناسایی عارضه یا بیماری تا زمان رفع یا کنترل آن، باید به منظور جلوگیری از بروز حاملگی پرخطر از یک روش مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده شود. در صورتی که مشخص شود عارضه یا بیماری وجود دارد باید تا رفع و کنترل کامل آن پیگیری‌های لازم جهت درمان بیماری‌ها توسط پزشک و ماما انجام گیرد.

وی ادامه‌داد: در صورتی که مادر مبتلا به برخی بیماری‌ها باشد و با همان وضعیت باردار شود، ممکن است تاثیرات جبران‌ناپذیری بر سلامت وی و جنین‌اش بگذارد. زنانی که آسم، صرع، بیماری اتوایمیون، بیماری کلیوی، قلبی و فشارخون بالا دارند نیز باید قبل از تصمیم به بارداری تحت نظر پزشک قرار گیرند.

وی گفت: مشاوره ژنتیک باید در خانواده‌هایی که سابقه بیماری‌های ژنتیکی یا والدین نسبت فامیلی دارند، صورت گیرد. سابقه سقط مکرر، مرده‌زایی و تولد نوزاد ناهنجار نیز جزو موارد لازم جهت مشاوره قبل از بارداری است. هم‌چنین درمورد زنانی که به صورت مرتب از دارو استفاده می‌کنند، مشاوره پیش از بارداری لازم است.

دباغ‌زاده با تاکید بر این‌که مادران قبل از باردار شدن لازم است درمورد داروهای مصرفی با پزشک معالج خود مشورت کنند و از مصرف خودسرانه دارو حتی مسکن‌های معمولی پرهیز کنند، گفت: خانم‌ها باید پیش از بارداری، مصرف داروهایی را که ممکن است برای رشد و تکامل جنین مشکل ایجاد کند، قطع کنند. داروهایی (مانند لووستاتین) که برای کاهش کلسترول خون به‌کار می‌روند و برخی داروهای فشار خون هم بالقوه خطرناک هستند.

وی افزود: اگر دارویی را نمی‌توان کاملا قطع کرد، لازم است آن را با انواع بی‌خطرتر (طبق توصیه پزشک) جایگزین نمود. در خانم‌هایی که به دلیل بیماری‌های اعصاب و روان، داروهای ثبات‌دهنده روان مصرف می‌کنند، تصمیم نهایی برای قطع یا ادامه مصرف دارو نیاز به بررسی دقیق وضع بیمار و شرایط او داشته که این امر باید زیر نظر پزشک صورت گیرد. داروهای بدون نسخه هم ممکن است خطرآفرین باشند، بنابراین توصیه می‌شود در زمان لقاح و قبل از آن، هیچ دارویی بدون مشورت با پزشک مصرف نشود.

کارشناس سلامت مادران مرکز بهداشت خوزستان بیان‌کرد: استرس، نگرانی، عوامل استرس‌زا و غیرضروری می‌تواند بر روند زندگی و بارداری مادر تاثیرگذار باشد، پس وی باید سعی کند از این عوامل دوری نماید. همچنین به زوجین جوان توصیه می‌شود ابتدا همدیگر را خوب بشناسند و سپس با توافق هم بچه‌دار شوند تا هر چه بیشتر لذت شیرین پدر و مادر شدن را درک نمایند.

وی افزود: از نظر علمی ثابت شده است که سیگار کشیدن مادر باردار، رشد جنین را کند کرده و احتمال تولد نوزاد با وزن کم را تقریبا به 2 برابر می‌رساند. همچنین سیگاری بودن زن باردار تاثیر زیادی در افزایش سقط خودبه‌خودی جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد مرده دارد، به همین علت متخصصان توصیه می‌کنند زنانی که تصمیم به بارداری دارند حتما پیش از اقدام به آن، اعتیاد به سیگار و سایر مواد را ترک کنند و تا ترک کامل بچه‌دار نشوند.

دباغ‌زاده با اشاره به این‌که بارداری زن در سنین پایین‌تر از 18 سال و بالاتر از 35 سال صلاح نیست، ادامه‌داد: بارداری در صورت امکان در گروه سنی 35-20 سال صورت گیرد. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که در بارداری‌های زیر 18 سال و بعد از 35 سال ممکن است مشکلات و عوارض جدی برای جنین و مادر به وجود آید. فاصله دو بارداری نیز بهتر است از 3 سال کمتر نباشد زیرا موجب کمبودهای تغذیه‌ای مادر خواهد شد.

کارشناس سلامت مادران مرکز بهداشت استان با بیان این‌که ورزش و تحرک همیشه برای سلامت توصیه شده است، گفت: افرادی که پیش از حاملگی فعالیت و تحرک بیشتری داشته‌ باشند به دلیل قوی بودن عضلات دور مفصل، کمتر دچار درد و مشکلات مفصلی‌ شایع در دوران بارداری می‌شوند.

وی افزود: البته معمولا به زنان ورزشکار توصیه نمی‌شود که هنگام بارداری ورزش را کنار بگذارند، بلکه تنها لازم است ورزش‌های سنگین را قطع کرده و به نرمش‌های سبک ادامه دهند. همچنین زنانی که تا پیش از بارداری ورزش نمی‌کردند، لازم نیست در زمان بارداری ورزش کنند، زیرا به این‌گونه فعالیت‌ها عادت ندارند و این کار می‌تواند بالقوه برای آن‌ها و جنین‌شان خطرناک باشد.