طــریـق بـصــیـرت: خـتـم آنــلایـن قـرآن کـریـم هـمگام با بـصـیرت، مـعـرفت و کمـال

رديف 186 كد 1
تفسير منتخب سوره قلم:
بسم الله الرحمن الرحیم
این سوره تنها سوره‏اى است که با حرف مقطع" ن" آغاز شده است، مى‏فرماید: (ن) و در باره تفسیر حروف مقطعه بارها مخصوصا در آغاز سوره" بقره"، و" آل عمران" و" اعراف" (جلد 1- 2- 6) بحث کرده‏ایم، چیزى که در اینجا باید بیفزائیم این است که بعضى در اینجا" ن" را مخفف کلمه" رحمان" و اشاره به آن دانسته‏اند و بعضى آن را به معنى" لوح" یا به معنى" دوات" و یا" نهرى" در بهشت تفسیر کرده‏اند، ولى هیچیک از این تفسیرها قرینه و شاهد روشنى ندارد.
بنا بر این تفسیر این حرف مقطع از تفسیر کل حروف مقطعه که در بالا اشاره کردیم جدا نیست.
سپس به دو موضوع از مهمترین مسائل زندگى بشر سوگند یاد کرده، مى‏افزاید: سوگند به" قلم" و آنچه را با قلم مى‏نویسند:" (وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ).
چه سوگند عجیبى؟ در واقع آنچه به آن در اینجا سوگند یاد شده است ظاهرا موضوع کوچکى است: یک قطعه نى، و یا چیزى شبیه به آن، و کمى ماده سیاه رنگ، و سپس سطورى که بر صفحه کاغذ ناچیز رقم زده مى‏شود.
اما در واقع این همان چیزى است که سرچشمه پیدایش تمام تمدنهاى انسانى، و پیشرفت و تکامل علوم، و بیدارى اندیشه‏ها و افکار، و شکل گرفتن مذهبها، و سرچشمه هدایت و آگاهى بشر است، تا آنجا که دوران زندگى بشر را به دو دوران تقسیم مى‏کند" دوران تاریخ" و" دوران قبل از تاریخ"، دوران تاریخ بشر از زمانى شروع مى‏شود که خط اختراع شد، و انسان توانست ماجراى زندگى خود را بر صفحات نقش کند، و یا به تعبیر دیگر دورانى است که انسان دست به قلم گردید، و از او" ما یَسْطُرُونَ" یادگار ماند.
عظمت این سوگند هنگامى آشکارتر مى‏شود که توجه داشته باشیم آن روزى که این آیات نازل گشت، نویسنده و ارباب قلمى در آن محیط وجود نداشت، و اگر کسانى مختصر سواد خواندن و نوشتن را داشتند تعداد آنها در کل سرزمین مکه که مرکز عبادى و سیاسى و اقتصادى حجاز بود به بیست نفر نمى‏رسید، آرى سوگند به قلم یاد کردن در چنین محیطى عظمت خاصى دارد.
بعضى از مفسران" قلم" را در اینجا به قلمى تفسیر کرده‏اند که فرشتگان بزرگ خدا وحى آسمانى را با آن مى‏نویسند، و یا نامه اعمال آدمیان را با آن رقم مى‏زنند، ولى مسلما آیه مفهوم گسترده‏اى دارد که این تفسیر بیان یکى از مصداقهاى آن است، همانگونه که" ما یَسْطُرُونَ" نیز مفهوم وسیعى دارد، و تمام آنچه را در طریق هدایت و تکامل فکرى و اخلاقى و عملى بشر به رشته تحریر مى‏آورند شامل مى‏شود و منحصر به وحى آسمانى یا اعمال انسانها نیست .