ردیف 6 و 7 و 8 و 9 و10 کد 2
فضیلت و خواص سوره بقره
فضيلت و خواص سوره بقره
در ابتدا لازم است که اين حقيقت مهم را بيان کنيم ، که ثواب ها و فضيلت ها و پاداش هاى مهمى که براى تلاوت قرآن يا سوره ها و آيات خاصى نقل شده هرگز مفهومش اين نيست که انسان آنها را به صورت اوراد بخواند و تنها به گردش زبان قناعت کند.
بلکه خواندن قرآن براى فهميدن ، و فهميدن براى انديشيدن ، و انديشيدن براى عمل است .اتفاقا هر فضيلتى درباره سوره اى يا آيه اى ذکر شده تناسب بسيار زيادى با محتواى آن سوره يا آيه دارد.
مثلا در فضيلت سوره نور چنين مى خوانيم که هر کس بر آن مداومت کند خداوند او و فرزندانش را از آلودگى به زنا حفظ مى کند .
اين به خاطر آنست که محتواى سوره نور دستورات مهمى در زمينه مبارزه با انحرافات جنسى دارد: دستور به تسريع ازدواج افراد مجرد دستور به حجاب ، دستور به ترک چشم چرانى و نگاه هاى هوس آلود، دستور به ترک شايعه پراکنى و نسبت هاى ناروا، و بالاخره دستور به اجراى حد شرعى درباره زنان و مردان زناکار.بديهى است اگر محتواى اين سوره در جامعه يا خانوادهاى پياده شود آلودگى به زنا نخواهد بود.
همچنين سوره بقره در زمينه توحيد و ايمان به غيب ، و خداشناسى و پرهيز از وسوسه هاى شيطانى است ، اگر کسى بخواند و محتواى آنرا در عمق جانش پياده کند، مسلما آن فضائل را خواهد داشت .
درست است که خواندن قرآن به هر حال ثواب دارد، ولى ثواب اصلى و اساس و آثار سازنده هنگامى خواهد بود که مقدم هاى براى انديشه و عمل باشد. 1
شناسنامه سوره بقره :
شماره سوره :2
ترتيب نزول :87
تعداد آيه:286
معاني سوره :بقره به معناي ماده گاو است
نامهاي ديگر : فُسْطاط القرآن، سنام القرآن، به دو سوره بقره و آل عمران "زهراوان و زهراوين" نيز گفته ميشود.
ويژگي هاي سوره : بزرگترين سوره قرآن 5/2 جز - بلند ترين آيه 282 - بيشترين احکام فقهي در اين سوره است آيت الکرسي در اين سوره است.
موضوعات کلي سوره: مسائل اعتقادي اسلام - تشريح قانون گذاري و احکام فقهي - مسائل معنوي و اخلاقي فردي - داستان بني اسرائيل -حضرت آدم - هاروت و ماروت - جالوت و مالوت
محتوا سوره بقره:
جامعيت اين سوره از نظر اصول اعتقادى اسلام و بسيارى از مسائل عملى (عبادى، اجتماعى، سياسى و اقتصادى) قابل انکار نيست. چه اينکه در اين سوره: 1- بحث هائى پيرامون توحيد و شناسائى خدا مخصوصا از طريق مطالعه اسرار آفرينش آمده است. 2- بحث هائى در زمينه معاد و زندگى پس از مرگ، مخصوصا مثال هاى حسّى آن مانند داستان ابراهيم و زنده شدن مرغ ها و داستان عزير 3- بحث هائى در زمينه اعجاز قرآن و اهميت اين کتاب آسمانى. 4- بحث هائى بسيار مفصل در باره يهود و منافقان و موضعگيري هاى خاص آنها در برابر اسلام و قرآن، و انواع کارشکني هاى آنان در اين رابطه. 5- بحث هائى در زمينه تاريخ پيامبران بزرگ مخصوصا ابراهيم و موسى عليهما السّلام. 6- بحث هائى در زمينه احکام مختلف اسلامى از جمله نماز، روزه، جهاد، حجّ و تغيير قبله، ازدواج و طلاق، احکام تجارت، و قسمت مهمى از احکام ربا و مخصوصا بحثهائى در زمينه انفاق در راه خدا، و همچنين مسأله قصاص و تحريم قسمتى از گوشتهاى حرام و قمار و شراب و بخشى از احکام وصيت و مانند آن.
هر کس هنگام خواب، آية الکرسي را تلاوت کند، به خواست خدا، به مرضي که او را فلج کند، گرفتار نشود، و هر کس پس از هر نماز، آن را بخواند، گزندهاي به وي آزار نميرساند
فضيلت سوره بقره
در فضيلت اين سوره روايات پر اهميتى در منابع اسلامى نقل شده است :
پيامبر اکرم (ص): صلوات خدا بر قاري سوره بقره باد و ثواب يک سال نگهباني در راه خدا به او اعطا ميشود. 2
مرحوم طبرسى در مجمع البيان از پيامبر اکرم (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) چنين نقل مى کند که پرسيدند: اى سوره القرآن افضل ؟ قال : البقرة ، قيل اى آية البقرة افضل ؟ قال آية الکرسى ؛ کداميک از سوره هاى قرآن از همه برتر است ؟ فرمود: سوره بقره ، عرض کردند کدام آيه از آيات سوره بقره افضل است ؟ فرمود: آية الکرسى .
افضليت اين سوره ظاهرا به خاطر جامعيت آنست ، و افضل بودن آية الکرسى به خاطر محتواى توحيدى خاص آن مى باشد .و اين منافات ندارد که بعضى از سوره هاى ديگر قرآن از جهات ديگرى برترى داشته باشند، چرا که از ديدگاه هاى مختلف به آنها نظر شده است .
و نيز از امام على بن الحسين (عليهماالسلام ) از پيامبر اکرم (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) چنين نقل شده است که فرمود کسى که چهار آيه از آغاز سوره بقره و آية الکرسى و دو آيه بعد از آن و سه آيه از آخر آن را بخواند هرگز در جان و مال خود ناخوش آيندى نخواهد ديد، و شيطان به او نزديک نمى شود، و قرآن را فراموش نخواهد کرد.3
فضيلت سوره بقره
علي بن الحسين (ع) روايت کرده که فرمود رسول خدا (ص) فرمودند:کسي که 4 آيه از اول سوره بقره و آيه الکرسي را با دو آيه بعد از آن و 3 آيه آخر آن سوره را بخواند هيچگونه بدي و ناراحتي در جان و مال خويش نبيند و ديو لعين به وي نزديک نشود و قرآن را فراموش نکند.
علي بن حمزه البطائني روايت ميکند از حسين بن ابي علا و وي از ابي بصير و او از امام جعفر صادق (ع)که فرمودند:هر کس سوره بقره و آل عمران را بخواند روز قيامت اين دو سوره بر او سايه افکنند مانند دو قطعه ابر يا دو عبا يا دو سايه بان.
امام سجاد(ع) فرمودند:رسول خدا (ص)فرمود:هر کس از سوره بقره آية الکرسي و دو آيه بعد از اين آيه و سه آيه نيز از جاي ديگر سوره بقره بخواند،نه به او کراهتي رسد و نه شيطان به او نزديک گردد.
رسول اکرم، صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم، فرمود: براي هر چيز، قلّهاي است و قلّه ي قرآن، سوره ي بقره است. چنانچه در خانهاي خوانده شود، اگر در روز باشد تا سه روز شيطان وارد آن خانه نخواهد شد و اگر در شب باشد، تا سه شب از داخل شدن شيطان به آن، در امانند.4
هنگام صدقه دادن مستحبّ است، بخوانند:
«رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ» 5 ؛ پروردگارا، از ما بپذير که توئي شنواي دانا .
هنگام مواجهه با دشمن، سفارش شده بخوانند:
«و َلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُواْ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ»6 ؛ پروردگارا، بر ما - باران - صبر فرو ريز و گام هاي ما را استوار بدار و ما را بر خدانشناسان پيروز گردان.
پيامبر اکرم (ص) فرمودند: صلوات رحمت خداوند بر قاري سوره بقره باد و ثواب نگهباني که يک سال بدون آرامش در راه خدا نگهباني کرده، به او عطا مي شود. 7
که ثواب ها و فضيلت ها و پاداش هاى مهمى که براى تلاوت قرآن يا سوره ها و آيات خاصى نقل شده هرگز مفهومش اين نيست که انسان آنها را به صورت اوراد بخواند و تنها به گردش زبان قناعت کند.
امير مؤمنان، عليه السّلام، فرمود: اگر بدانيد که اين آيه (آيه الکرسي) تا چه اندازه اهميت دارد، در هيچ حالي آن را ترک نميکنيد. 8
رسول خدا، صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم، ميفرمود: آية الکرسي از گنجي که زير عرش است به من بخشيده شده، و پيش از من به هيچ پيامبري داده نشده است.9
حضرت علي، عليه السّلام، فرمود: از آن وقتي که اين سخن را از پيغمبر شنيدم، شبي بر من نگذشت که اين آيه را نخوانم.10
حضرت رضا، عليه السّلام، ميفرمود: هر کس هنگام خواب، آية الکرسي را تلاوت کند، به خواست خدا، به مرضي که او را فلج کند، گرفتار نشود، و هر کس پس از هر نماز، آن را بخواند، گزندهاي به وي آزار نميرساند.11
رسول خدا، صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم، فرمود: - هر گاه مؤمن آية الکرسي بخواند و ثواب آن را به اهل قبور اهدا کند، خداوند در برابر هر حرف از آن، براي او، فرشتهاي ميآفريند که تا روز قيامت براي او تسبيح گويد. 12
خواص سوره بقره:
آيه الله کشميري مي فرمايد : خواندن سوره بقره براي رزق اثر دارد .
از امام صادق (ع) منقول است که اگر اين سوره را بنويسند و با خود دارند همه دردها زائل شود و اگر بر محموم بندند تب او از بين برود و اگر بر کودک بندند از شير به آساني گرفته شود .
از امام صادق (ع) منقول است که اگر اين سوره را هفت بار بر مصروع يا ديوانه بخوانند يا بنويسند و بر گردنش ببندند شفا يابد.
از حضرت علي (ع) منقول است که هرگاه چشم کسي آزرده باشد ، با اعتقاد کامل آيه الکرسي را بخواند البته شفا يابد .
آيه الله کشميري فرمود : خواندن آيه الکرسي روزي 21 مرتبه براي حافظه خوب است .
امام صادق (ع) مي فرمايد : سفرت را با صدقه دادن آغاز کن و هنگامي که خواستي سفرت را آغاز کني آيه الکرسي را بخوان .در هنگام شدائد و سختي ها و در مهمات بزرگ خواندن دوازده بار آيه الکرسي نافع است و تخلف ندارد.
