طــریـق بـصــیـرت: خـتـم آنــلایـن قـرآن کـریـم هـمگام با بـصـیرت، مـعـرفت و کمـال

سوره مبارک ق ردیف 173

وَ جآءَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَعَها سآئِقٌ وَ شَهیدٌ

و هر انسانى وارد محشر مى‏شود در حالى که همراه او حرکت دهنده و گواهى است.

(سوره ق آیه 21)

عن أمّ سلمة فی قول اللّه‏ عزّوجلّ: (وجاءت کلّ نفس معها سائق و شهید) إنّ رسول اللّه‏ السائق، وعلیّ الشهید.

ام سلمه درباره سخن خداوند: «وجاءت کل نفس معها سائق و شهید» گفت: حرکت دهنده پیامبر خدا و گواه على است.

و نیز در این سوره نازل شده است:

أَلْقِیا فى جَهَنَّمَ کُلَّ کَفّارٍ عَنیدٍ

شما دو نفر به جهنم اندازید هر ناسپاس ستیزه جورا.

(سوره ق آیه 23)

شریک بن عبداللّه‏ قال: کنت عند الأعمش و هو علیل، فدخل علیه أبوحنیفة وابن شبرمة وابن أبی لیلى فقالوا له: یا أبا محمد إنک فی آخر یوم من أیّام الدنیا، وأول یوم من أیام الآخرة، وقد کنت تحدّث فی علیّ بن أبی طالب

بأحادیث فتب إلى اللّه‏ منها! فقال: أسندونی أسندونی. فأسند، فقال: حدثنا أبو المتوکل الناجی عن أبی سعید الخدری قال: قال رسول اللّه‏(ص) إذا کان یوم القیامة یقول اللّه‏ تعالى لی ولعلی: ألقیا فی النار من أبغضکما و أدخلا الجنة من أحبّکما، فذلک قوله تعالى: (ألقیا فی جهنّم کل کفار عنید) فقال أبو حنفیة للقوم: قوموا بنا لایجیء بشیء أشدّ من هذا.

شریک بن عبداللّه‏ گفت: نزد اعمش بودم و او مریض بود، پس ابوحنیفه و ابن شبرمه و ابن ابى لیلى بر او وارد شدند و به او گفتند: اى ابو محمد تو در آخرین روز از روزهاى دنیا و اولین روز از روزهاى آخرت هستى و تو درباره علىّ‏بن ابى‏طالب (ع) احادیثى را روایت مى‏کردى، از آنهاتوبه کن! اعمش گفت: مرا بلند کنید، مرا بلند کنید، او را بلند کردند، پس گفت: حدیث کرد مرا ابوالمتوکل ناجى از ابوسعید خدرى که گفت: پیامبر خدا فرمود: وقتى روز قیامت شود، خداوند به من و على مى‏گوید: شما دو نفر هر کس را که شما را دشمن داشته باشد به جهنم اندازید و هر کس را که شما را دوست داشته باشد به بهشت وارد کنید و این است معناى سخن خداوند: «و القیا فى جهنم کل کفار عنیده»ابوجنیفه به همراهانش گفت: تا چیزى غلیظ‏تر از این را نگفته برخیزید!

عن أبی سعید الخدری قال: قال رسول اللّه‏ صلى اللّه‏ علیه وآله وسلم: أذا کان یوم القیامة قال اللّه‏ تعالى لمحمّد وعلیّ: أدخلا الجنّة من أحبّکما و أدخلا النار من أبغضکما، فیجلس علیّ على شفیر جهنم فیقول لها: هذا لی وهذا لک، وهو قوله: (ألقیا فی جهنّم کلّ کفّار عنید).

ابو سعید خدرى گفت: پیامبر خدا فرمود: چون روز قیامت شود خداوند به محمد و على مى‏گوید: هر کس را که شما را دوست دارد وارد بهشت کنید و هر کس را که شما را دشمن مى‏دارد وارد آتش کنید، پس على بر کنار جنهم مى‏نشیند و به او مى‏گوید: این براى من و این براى تو؛ و این است معناى سخن خداوند: «و القیا فى جهنم کل کفار عنید».

عن علیّ علیه السلام فی قوله تعالى: (ألقیا فی جهنّم کلّ کفّار عنید) قال: قال لی رسول اللّه‏: إنّ اللّه‏ تبارک و تعالى إذا جمع الناس یوم القیامة فی صعید واحد، کنت أنا و أنت یومئذ عن یمین العرش فیقال لی و لک: قوما فألقیا من أبغضکما و خالفکما و کذبکما فی النار.

على(ع) راجع به سخن خداوند: «القیا فى جهنم کل کفّار عنید»گفت: پیامبر خدا به من گفت: وقتى که خداوند مردم را در روز قیامت یک جا جمع کرد، من و تو در آن روز در طرف راست عرش هستیم، پس به من و تو گفته مى‏شود: برخیزید و هر کس را که شما را دشمن مى‏داشت و با شما مخالفت مى‏کرد و شما را تکذیب مى‏نمود، در آتش افکنید.

همین مضمون با سند دیگرى نیز نقل شده است.

عن عکرمة فی قوله تعالى: (ألقیا فی جهنّم کلّ کفّار عنید) قال: النبی و علیّ یلقیان.

عکرمه درباره سخن خداوند: «القیا فى جهنم کل کفار عنید»گفت: پیامبر و على مى‏افکنند.

و نیز در این سوره نازل شده است:

اِنَّ فى ذلِکَ لَذِکْرى لِمَنْ کانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهیدٌ

در این، تذکرى است براى کسى که عقل دارد یا گوش فرا مى‏دهد در حالى که حاضر است.

(سوره ق آیه 37)

عن محمد بن الحنفیّة عن علی فی قوله تعالى: (إنّ فی ذلک لذکرى لمن کان له قلب) قال: فأنا ذوالقلب الذی عنی اللّه‏ بهذا.

محمد بن حنیفه از على(ع) نقل مى‏کند که درباره سخن خداوند: «انّ فى ذلک لذکرى لمن کان له قلب»گفت: من همان صاحب عقل هستم که خداوند در این آیه قصد کرده است.

عن ابن عبّاس قال: أهدی إلى رسول اللّه‏ صلى اللّه‏ علیه وآله وسلم ناقتان عظیمتان، فنظر إلى أصحابه وقال: هل فیکم أحد یصلی رکعتین لایهتمّ فیهما من أمر الدنیا بشیء ولا یحدث قلبه بذکر الدنیا أعطیته إحدى الناقتین؟

فقام علی و دخل فی الصلاة، فلما سلم هبط جبرئیل فقال: أعطه إحداهما فقال رسول اللّه‏: إنه جلس فی التشهد فتفکر أیهما یأخذ. فقال جبرئیل: تفکر أن یأخذ اسمنهما فینحرها و یتصدّق بها لوجه اللّه‏، فکان تفکره للّه‏ لا لنفسه ولا للدنیا. فأعطاه رسول اللّه‏ کلتیهما و أنزل اللّه‏ (إن فی ذلک) أی فی صلاة علی لعظة لمن کان له قلب أی عقل أو ألقى السمع یعنی استمع بأذنیه إلى ما تلاه بلسانه؛ وهو شهید یعنی حاضر القلب للّه‏ عزّوجلّ. قال رسول اللّه‏(ص) ما من عبد صلى اللّه‏ رکعتین لا یتفکر فیهما من أمور الدنیا بشیء إلا رضی اللّه‏ عنه و غفر له ذنوبه.

ابن عباس گفت: به پیامبر خدا دو شتر بزرگ هدیه داده شد، پس به اصحاب خود نظر کرد و گفت: آیا در میان شما کسى هست که دو رکعت نماز بخواند و در آن به کار دنیا توجه نکند و قلب او جز به یاد خدا نباشد؟ اگر چنین باشد یکى از این دو شتر را به او مى‏دهم.

على برخاست و نماز خواند، وقتى سلام نماز را داد، جبرئیل نازل شد و گفت: یکى از این دو شتر را به او بده.پیامبر گفت: او در تشهد نماز به این فکر افتاد که کدام یک از این دو شتر را بگیرد. جبرئیل گفت: او به این فکر بود که کدام یک از آنها چاق‏تر است آن را بگیرد تا آن را بکشد و در راه خدا صدقه بدهد، بنابراین، فکر او براى خدا بود نه براى خودش یا براى دنیا. پیامبر هر دو شتر را به او داد و خدا این آیه را نازل کرد: «ان فى ذلک لذکرى لمن کان له قلب» یعنى در نماز على موعظه‏اى براى هر کسى است که عقل داشته باشد «او القى السمع»یعنى با دو گوش خود به آنچه با

زبان تلاوت مى‏کند گوش بدهد «و هو شهید» یعنى قلب او براى خدا حضور داشته باشد.

پیامبر خدا فرمود: بنده‏اى نیست که دو رکعت نماز مى‏خواند و در آن راجع به چیزى از امور دنیا فکر نمى‏کند مگر اینکه خداوند از او راضى مى‏شود و گناهان او را مى‏بخشد.