جلوه هنر ایلخانی در مسجد سجاس زنجان
سه شنبه 22 اسفند 1391 10:18 PM
مسجد جامع سجاس واقع در شهرک سجاس در 12 کیلومتری شمال غربی قیدار قرار دارد.
در شهرک سجاس از دورههای گوناگون اسلامی آثار تاریخی مختلفی برجای مانده که از ارزش بالایی برخوردار است.
مسجد جامع سجاس را میتوان یکی از آثار برجسته استان زنجان دانست که به سبک مساجد شبستانی ساخته شده است.
*شبستان مسجد سجاس شاهکار معماری است
آثار قوسهای فرو ریخته در جرز شمالی نشان میدهد که بنا با افزودهها و ساختارهای دیگری همراه با شبستان موجود مجموعه کاملتری را تشکیل میداده است.
شبستان مسجد جامع سجاس گنبدی دارد که به سبک چهار طاقی ساخته شده و جرزهای چهارگانه سنگینی گنبد را بر دوش دارد.
بنای این مسجد تاریخی با آجرهای به ابعاد 21.21.5 سانتیمتر احداث شده است.
گنبد مسجد تاریخی سجاس از طریق چهار فیل پوش بر روی جرزهای چهارگانه استوار شده است به گونهای که بالای فیلپوشها طاقنماهای زیبایی قطاربندی شده و گردی کاملی را برای اجرای عرقچپن گنبد فراهم آورده است.
*نقش و طرحهای هندسی در مسجد سجاس
سطح طاقنماهای مسجد تاریخی سجاس با طرحهای هندسی تزیین، گنبد آن که از نوع گنبدهای یک پوش است با آجر ساخته شده و تزئینات آن منحصرا به نقش ستاره ایرانی (ستاره پنچ پر) محدود است.
ورودی کنونی این مسجد در جرز شمالی تعبیه شده و در جرز غربی و شرقی دو درگاهی بزرگ شبیه به ایوان ساخته شده محراب مسجد نیز در ضلع جنوبی آن در راستای قبله و با خالی کردن دیوار ایجاد شده است.
مسجد جامع سجاس از لحاظ گچبری و کتیبهها از ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده و قابل توجه است.
چهار کتیبه در مسجد تاریخی سجاس نوشته شده که با توجه به سبک نگارش مربوط به دوره ایلخانی است.
*کتیبه‌های مسجد سجاس شبیه کتیبه‌های مسجد قروه است
گفتنی است، کتیبه‌های این مسجد از نظر سبک و شیوه گچبری به کتیبه‌های مسجد جامع قروه شبیه است.
محراب مسجد سجاس با گچبری ارزنده و طرحهای اسلیمی و گیاهی طراحی و اجرا شده است، تزئینات آن نیز از نظر شباهت با گچبریهای مساجد جامع اصفهان و قروه قابل مقایسه است.
این مسجد در اوایل قرن پنجم هجری قمری احداث شده است.
*قبرستان شهدا یادآور شهادت مظلومانه مردم است
قبرستان تاریخی سجاس که به قبرستان شهدا معروف است در منتهیالیه شهرک سجاس واقع شده، این قبرستان جایگاه پیکر شهدایی است که شرافتمندانه با مغول جنگیده و مظلومانه به شهادت رسیدند.
سنگ قبر این شهدا مزین به نقوش اسلیمی، درخت زندگی، طرحهای هندسی، اسماء الهی و سورههای قرآنی بوده و به خط کوفی، نسخ و ثلث نگارش شده است.
