با وجود اينکه فرهنگ ايراني از احترام ويژهاي در ميان لبنانيها برخوردار است اما عمده مراسم نوروز توسط کردهاي لبناني برگزار ميشود. هزاران کرد لبناني، هر سال عيد نوروز مصادف با اولين روز بهار و نو شدن طبيعت را به عنوان روز ملي همچون ديگر ايرانيان در درون و بيرون از ميهنشان، جشن ميگيرند.
لبنان کشوري است که مردم آن به واسطه حضور پر رنگ فرهنگ غربي در کنار فرهنگ عربي - اسلامي، بسياري از آداب و رسوم کشورهاي غربي را در کنار آيينهاي اسلامي و عربي به اجرا در ميآورند اما شايد سخت باشد تصور کنيم که عيد نوروز در اين کشور جشن گرفته ميشود.
اصولا بايد گفت که مردم لبنان، فارغ از انديشههاي سياسي، علاقه ويژهاي به ايران، ايرانيها و سنتهاي آنها دارند.
نوروز براي کردها، از جمله کردهاي ساکن لبنان، دو معنا يا به عبارت ديگر، دو مناسبت همزمان محسوب ميشود: يکي «عيد آزادي» و ديگري «عيد بهار».
به باور اين قوم ، 2706سال پيش، حاکمي مستبد به نام «ضحاک» که آشوري بود، در نينوا (موصل کنوني در عراق) بر کردها حکومت و به آنان ستم ميکرد. به گونهاي که بسياري از کردها از ترس ظلم و ستمهاي وي به کوهها پناه ميبردند.
شخصيتي به نام «کاوه»، کردها را گرد هم آورد و آنان به رهبري وي بر ضحاک ستمگر شوريدند و کاوه جزو نخستين کساني بود که به کاخ آن حاکم بيدادگر حمله کرد و او را به قتل رساند.
بدين ترتيب، کردها از بند ظلم ضحاک رها شدند و پس از رسيدن به نعمت آزادي، در ارتفاعات، کوهها و کوهستانها به جشن و شادماني پرداختند و با روشن کردن آتش، شادي خود را اعلام کردند.
سنت روشن کردن آتش در شب نوروز
به عقيده کردها، آن روز پيروزي مصادف با اول بهار بود و از اين رو کردها همه ساله اين روز را به عنوان «عيد بهار» جشن ميگيرند و به همين مناسبت، سنت روشن کردن آتش در شب نوروز هنوز در ميان کردها پابرجاست.
در بيروت و ساير مناطق لبنان نيز کردها که بيشتر از مذهب شافعي تبعيت ميکنند، همين آداب و رسوم را به جا ميآورند. براي تفريح به ساحل درياي مديترانه يا کوههاي اطراف ميروند، به ديد و بازديد اقوام ميپردازند و سال نو را به يکديگر تبريک ميگويند.
برخي جمعيتها و انجمنهاي کرد موجود در لبنان، چند سالي است که جشنوارههايي به مناسبت نوروز برگزار ميکنند، کردها را گردهم ميآورند و به طور گروهي به جشن و شادي ميپردازند.
بيشتر کردهاي ساكن در لبنان کردهايي هستند که از سوريه، ترکيه، عراق و ايران به اين کشور مهاجرت کردهاند و جمعيت آنان حدود ۳۵ هزار نفر برآورد ميشود. به عبارت ديگر، حداقل 35 هزار نفر از مردم و ساکنان لبنان همه ساله نوروز را در نخستين روز بهار جشن ميگيرند.
رشيد ملا، رئيس دفتر شبکه تلويزيوني ماهوارهاي کردستان در بيروت ميگويد: «برگزاري مراسم عيد نوروز و برپايي مراسم سنتي در لبنان در سالهاي اخير رواج و رونق بيشتري يافته است و کردهاي مقيم لبنان اکنون اهميت بيشتري به اين سنت ايراني ميدهند و آن را عيد ملي ميدانند.»
وي در ادامه ميافزايد: «در گذشته، کردها در برخي کشورها اجازه برگزاري آيين جشن نوروز را به طور علني نداشتند و مجبور بودند مخفيانه نوروز را جشن بگيرند اما اکنون کشورهايي مانند عراق، سوريه و ترکيه همانند ايران اين روز را تعطيل رسمي اعلام کردهاند و اجازه ميدهند کردها عيد نوروز را به عنوان عيد مادر جشن بگيرند و آزادانه سنتها و آيين نوروزي خود را برگزار کنند. اين موضوع در لبنان نيز صادق است. کردهاي لبنان نيز ميتوانند آزادانه به برگزاري جشن و آيين نوروزي خود بپردازند.»
رشيد ملا همچنين ميگويد: «جمعيتهاي کردي فعال در لبنان اهميت بيشتري نسبت به گذشته به برگزاري جشنها و جشنوارههاي نوروزي ميدهند. حزب روزگاري، مهمترين حزب کردي در لبنان است که طرفداران بسياري دارد و براي برپايي مراسم نوروز همتي ويژه دارد.»
غير از حزب «روزگاري»، حزب دمکراتيک کردستان در لبنان نيز مهمترين فعاليت خود را سر و سامان دادن به وضع کردهاي مقيم اين کشور و زنده نگه داشتن روز ملي آنان يعني نوروز اعلام کرده است.
بنابراين ميتوان گفت که در کنار کشورهاي ايران، عراق، ترکيه، افغانستان، سوريه، قزاقستان، آذربايجان، ازبکستان، قرقيزستان، پاکستان، مصر، هند، و ترکمنستان لبنانيها نيز جشن نوروز را برگزار ميکنند و براي آن مراسم برپا ميدارند.
همچنين شماري از ايرانيان که در گذشته دور دست از ايران مهاجرت و در مناطق بعلبک در شرق لبنان و جنوب به ويژه شهر صور زندگي مي کنند نيز مراسم عيد نوروز را برگزار مي کنند.