كنكور اضطراب يا اضطراب كنكور؟!

امسال هم مثل سال هاي گذشته آزمون سراسري دانشگاه ها برگزار مي شود و ميليون ها جوان ايراني براي رسيدن به دانشگاه به رقابت مي پردازند. بحث كنكور دوباره داغ شده است و باز هم تب كنكور خيلي ها را گرفته و خانواده ها را تحت تأثير قرار داده است.

امسال هم مثل سال هاي گذشته آزمون سراسري دانشگاه ها برگزار مي شود و ميليون ها جوان ايراني براي رسيدن به دانشگاه به رقابت مي پردازند. بحث كنكور دوباره داغ شده است و باز هم تب كنكور خيلي ها را گرفته و خانواده ها را تحت تأثير قرار داده است.
هر ساله در همين ايام عده زيادي از جوانان كشور ما درگير مسائل كنكور و اضطراب رسيدن به دانشگاه مي شوند و همچنان در التهاب و تب و تاب بسر مي برند. پديده نه چندان خوشايند كنكور به گونه اي گسترده، دلهره آور و پيچيده شده است كه اكثر خانواده ها را درگير ساخته است و در شرايط حاضر اصلي ترين هدف آموزشي در اكثر دبيرستان هاي كشور عبور از سد كنكور و رسيدن به دانشگاه مي باشد.
بازار كنكور آن قدر داغ شده كه بخش هاي دولتي و خصوصي با برگزاري صدها كلاس، كانون، مجتمع، جزوات گوناگون، كتب درسي و... آنچنان فعاليت مي كنند و با هم به رقابت مي پردازند كه دانش آموزان بيشتري را جذب كنند و آنها را آماده ورود به دانشگاه كنند گويي ورود به دانشگاه ها بدون مشاركت آنها امكان پذير نيست...!
از درآمدهاي كلان و سودهاي قابل ملاحظه اي كه اين آموزشگاه ها بدست مي آورند چشم پوشي مي كنيم و در اين مجال اندك به آن نمي پردازيم، اما آيا نمي توان تدبيري انديشيد كه همه راه ها به كنكور ختم نشود و گزينش دانشجو و امكان ادامه تحصيل دانش آموزان در مقاطع بالاي تحصيلي به شيوه اي مناسب و معقول فراهم آيد و اين همه اتلاف انرژي، وقت، سرمايه و فزوني اضطراب، دلهره، ناامني رواني و پريشاني خاطر بوجود نيايد...؟!
دانشگاه آخر دنيا نيست
بدون دانشگاه هم زندگي ممكن است... مريم دانش آموز پيش دانشگاهي كه به عقيده خودش روزهاي سختي رامي گذراند با گفتن اين جمله اضافه مي كند با اينكه مي دانم دانشگاه آخر دنيا نيست و بدون تحصيلات عاليه هم مي توان زندگي كرد و موفق شد، اما باز هم دلهره كنكور و رسيدن به دانشگاه تمامي وجود من را پر كرده است و متأسفانه در ذهن خود به اين مسئله فكر نمي كنم كه «شايد قبول نشوم» بلكه به خود مي گويم بايد حتماً از اين سد كنكور بگذرم و به دانشگاه راه پيدا كنم.
وي مي گويد: من درس خواندن را دوست دارم و اگر خدا بخواهد مي خواهم هر طور كه شده ادامه تحصيل بدهم ولي اگر امسال قبول نشوم مي دانم كه در روحيه ام تأثير بدي خواهد گذاشت و شايد سال آينده با همين انگيزه و روحيه نتوانم درس بخوانم و امكان موفقيتم كمتر مي شود؛ بنابراين تصميم گرفتم امسال به طور جدي درس بخوانم و به ياري خداوند حتماً موفق شوم.
سهيل دانش آموز پيش دانشگاهي دبيرستان علوي نيز در اين زمينه مي گويد: علت همه هيجان ها و اضطرابي كه براي وارد شدن به دانشگاه در بين كنكوري ها ايجاد شده مسئله رقابت با ديگر همكلاسان و فشار خانواده ها و جامعه است. وي اضافه مي كند: متأسفانه جامعه ما جامعه اي مدرك گرا شده و چنين تصور مي شود كه اگر كسي مدرك ليسانس و دكترا گرفت در جامعه از ارزش و اعتبار خاصي برخوردار است و همه مشكلات براي او تسهيل مي شود، در صورتي كه دانشگاه شخصيت نمي آورد؛ بلكه علم انسان را اضافه مي كند و انسانيت هر كسي بستگي به اخلاق، تعهد و ارزش هايي دارد كه در زندگي بدست آورده است.
اين دانش آموز توصيه اي به والدين دارد و مي گويد: از پدر و مادرها مي خواهم كه فرزندان خود را درك كنند و براي ورود به دانشگاه اين همه به آنها فشار وارد نياورند و بگذارند كه بچه هايشان علم را به خاطر معنويت، كسب علم وآگاهي بياموزند نه گرفتن مدرك و پست و مقام...!
واقعيت اين است كه در اين آشفته بازار كنكور و تب دانشگاه بيشتر از دانش آموزان والدين آنها هستند كه در معرض اضطراب و فشارهاي رواني و اجتماعي قرار گرفته اند و دلهره موفق نشدن فرزندشان در دانشگاه تمام زندگي آنها را تحت تأثير قرار داده است.
و در اين ميان والديني كه از عهده شهريه بالاي آموزشگاه هاي كنكور برنمي آيند وضعيتي بسيار بغرنج تر و دلهره آورتر دارند، چراكه اگر فرزندشان نتوانست در كنكور موفق شود، هميشه احساس ندامت و افسردگي خواهند كرد، متاسفانه تبليغات وسيع كنكورگري در جامعه ما به گونه اي انجام مي شود كه بسياري از اوليا حتي آنان كه فرزندان باهوش و باذكاوت دارند چنين تصور مي كنند كه اگر آنها را در كلاس هاي كنكور ثبت نام نكنند امكان موفقيت شان كم خواهد شد و همين مسئله آنها را نگران مي كند.
هشدار به داوطلبان كنكور
با نزديك شدن به زمان برگزاري آزمون هاي سراسري شاهد افزايش تبليغات كنكور در رسانه هاي جمعي كشور هستيم در حالي كه داوطلبان بايد كاملا هوشيار باشند و تحت تاثير شگردهاي مختلف تبليغاتي عده اي از افراد و موسسات سودجو قرار نگيرند.
كلاس هاي به اصطلاح آمادگي كنكور با تبليغات وسيع چنان هياهو و سروصدايي راه مي اندازند و فضايي را به وجود مي آورند كه به دانش آموزان اين چنين القا كنند كه راه ورود به كنكور با مجوز آنها صادر مي شود، در حالي كه با برنامه ريزي مناسب، فعاليت مستمر و حمايت و پشتيباني خانواده از نظر تامين محيط امن و آرام براي دانش آموز مي توان از اين سد به راحتي گذشت.
تنها راه موفقيت داوطلبان كنكور مطالعه دقيق كتابهاي درسي دوره دبيرستان است و داشتن اتكاء و اعتماد به نفس در موفقيت بسيار تاثير دارد، بنابراين ياري رساندن آموزشگاه هاي آزاد و ضرورت ثبت نام در آنها چندان در موفقيت دانش آموز تاثير ندارد. آنچه مهم است همت و اراده خود دانش آموز است و بس.
از سوي ديگر اين پيشه آن قدر نان آور شده است كه صاحبان كلاس هاي تقويتي و آمادگي براي كنكور هر ساله براي كسب درآمد بيشتر از خدمات جمعي از معلمان رسمي و مجرب دبيرستان ها استفاده مي كنند و با تبليغات رسمي و برگزاري كنكورهاي آزمايشي به جلب مشتري بيشتر مي پردازند، به طوري كه كمتر جمعه اي است كه شاهد برگزاري چنين كنكورهاي آزمايشي نباشيم.
شرايط موفقيت در كنكور
يكي از مهمترين عوامل موفقيت در كنكور دور كردن هرگونه اضطراب دلهره و نگراني و متقابلا حفظ آرامش، خونسردي، اعتماد و اتكاء به نفس است.
براي دستيابي به موفقيت بايد دانش آموز مجموعه عوامل بيروني و دروني را براي خود تسهيل كند تا به آرامش واقعي برسد. نقش والدين در اين زمينه بسيار مهم است چرا كه به وجود آوردن يك محيط آرام، امن، بي سروصدا و به دور از هرگونه تنش و اضطراب مي تواند در درس خواندن فرزندان موثر باشد. علاوه بر تسهيلات مادي و فيزيكي كه بايد در اختيار دانش آموزان قرار بگيرد، والدين بايد شرايط رواني فرزندشان را در نظر بگيرند و از آوردن فشار به او كه حتما بايد تو قبول شوي، اگر قبول نشدي... و از اين قبيل تنش ها جدا خودداري كنند چرا كه عواقب وخيمي دارد. هر سال بعد از اعلام نتايج كنكور در لابلاي صفحه حوادث روزنامه ها مي خوانيم كه كنكور اولين قرباني خود را گرفت... يا خودكشي به خاطر عدم قبولي در كنكور و... بنابراين والدين بهتر است به فرزندانشان بگويند كه كنكور اولين و آخرين راه زندگي شما نيست و موفق شدن مستلزم تلاش زياد وچند بار زمين خوردن و بلند شدن است و نبايد نااميد شويد. يا اينكه به او بگويند؛ ما مي دانيم كه تو تلاش خودت را كرده اي و حالا هر نتيجه اي كه بگيري از ارزش و اعتبار تو ذره اي كاسته نخواهد شد و ما اميدواريم شاهد موفقيت تو در ساير عرصه هاي زندگي باشيم. اين نوع حمايت ها بر قبول شدن دانش آموز تاثير فراواني خواهد گذاشت.
در واقع با چنين نگرشي مي توان فرزندان را در مقابل نه تنها كنكور بلكه هر شرايط سختي در زندگي بيمه كرد و او را قادر به رفع مشكلات ساخت. طبيعي است كه فرد در اين شرايط كنكور را واقعه اي تهديدكننده، مهيب و ترسناك نخواهد دانست.
از سوي ديگر خود دانش آموز هم بايد آستين همت را بالا بزند و با توكل بر خداوند بر تلاش و كوشش خود بيفزايد. مطالعه كتابهاي درسي مقاطع دبيرستان و كتابهاي كمك آموزشي كافي است و احتياجي به شركت در تمامي كلاس هاي كنكور و تقويتي و... نيست، اگر خود دانش آموز پشتكار قوي و عزمي جزم داشته باشد و مطمئن باشد كه با همين امكانات موجود مي تواند موفق شود.
نبايد از اين واقعيت غافل شد كه اكثر رتبه هاي اول كنكور در سالهاي مختلف، دانش آموزاني از شهرستانها و روستاهايي بوده اند كه از امكانات كلاسهاي كنكور و... برخوردار نبوده اند، ولي به موفقيت چشمگيري دست يافتند.