نجوم و اختر شناسی

با درخشان‌ترین منطقه ستار‌ه ساز آشنا شوید ستاره‌ها معمولأ زمانی به وجود می‌آیند که ستارگان بزرگ در حال مرگ، ستاره‌های کوچک را در هسته از خود باقی بگذارند
تصویر زیباي زير ابر ستاره سازی به نام NGC 346 است. این ابر در واقع ترکیبی از نور با طول موج‌های مختلف است که توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر (فرابنفش)، تلسکوپ تکنولوژی نوین رصدخانه جنوبی اروپا (با نور مرئی)، و تلسکوپ فضایی نیوتون XMM متعلق به اسا تهیه شده است.
رصد‌های فرابنفشی ذرات سرد را به رنگ سرخ، اطلاعات مرئی گازهای تابان را به رنگ سبز و اشعه ایکس گاز‌های بسیار داغ را به رنگ آبی نشان می‌دهد. ستاره‌های معمول در این زایشگاه به صورت نقطه‌های آبی با مرکزیت سفید نشان داده شده، در حالی که ستاره‌های جوان پوشیده شده در درون ذرات گرد، به صورت نقطه‌های سرخ با مرکزیت سفید دیده می‌شوند.
تنوع رنگ در این تصویر نشانگر آن است که ستاره‌ها در این محل به دو روش به وجود می‌آیند: یکی با کمک باد و دوم توسط تشعشعات. ستاره‌ها معمولأ زمانی به وجود می‌آیند که ستارگان بزرگ در حال مرگ، ستاره‌های کوچک را در هسته از خود باقی بگذارند. اولین مکانیزم وابسته به تشعشعات در نزدیکی مرکز ابر نشان داده شده است. در این محل تشعشعات ستاره‌های بزرگ توسط ابر گرد و غبار اطراف آن بلعیده می‌شود و در نتیجه امواج ضربتی‌ای را به وجود می‌آورد که گاز و گرد را به صورت ستاره‌های جدید متراکم می‌سازد. سپس مواد متراکم شده، به صورت کمانی از رشته‌های سرخ و نارنجی ظاهر می‌شود، اما ستاره‌های جدید در داخل این رشته‌ها هنوز هم توسط گرد و غبار احاطه شده و به همین خاطر دیده نمی‌شوند.
اما مكانیزم دوم یعنی وابسته به باد، در قسمت بالایی ابر اتفاق می‌افتد. لکه ستاره‌های صورتی‌شکل منزوی شده در قسمت بالایی چپ، در اثر بادهای سنگین یک ستاره بزرگ که در قسمت چپ قرار دارد به وجود آمده است. این ستاره بزرگ حدود 50 هزار سال قبل به صورت یک ابرنواختر منفجر شده بود، اما قبل از مرگ، باد هایش گاز و گرد را به صورت ستاره‌های نو به هم فشرده بود. هرچند این ستاره بزرگ در تصویر دیده نمی‌شود، اما حباب ایجاد شده در زمان انفجار در نزدیکی‌های لبه، به صورت لکه سفید و یک هاله آبی در قسمت بالایی چپ دیده می‌شود (این لکه سفید در واقع ترکیبی از سه ستاره است).
این ابر در واقع درخشان‌ترین منطقه ستاره ساز در ابر کوچک ماژلانی و به صورت یک کهکشان نامنظم کوتوله می‌باشد که در فاصله 210 هزار سال نوری به دور کهکشان راه شیری در گردش است.

همشهري آنلاين