احترام به شخصيّت افراد

احترام به شخصيّت افراد
خـود دوسـتـى ريـشه در فطرت آدمى دارد و هر كس به مقتضاى اين غريزه فطرى ، براى خودش احترام ، شخصيّت و ارزش ويژه اى قائل است . انسان ، در وهله نخست ، همه برخوردها، معاشرتها و امـر و نـهـى هـاى ديـگـران را بـا ايـن مـعـيـار ارزيـابـى مـى كـنـد كـه بـبـيـنـد، طـرف مقابل چه جايگاه و شخصيّتى به او داده است . وانگهى ، بازداشتن فرد از بديها و فراخواندن او بـه سـوى نيكيها كه خود نوعى مقابله با اميال غريزى و خواسته هاى شهوانى اوست ، بسان خـورانـدن داروى شـفـابخش ولى تلخ و شورى است كه به مذاق بيمار چندان خوشايند نيست . از ايـن رو، لازم است ، نصايح حكيمانه و امر و نهى هاى مشفقانه همواره آميخته با ادب و احترام بوده و با الفاظى شيرين و محبّت آميز ادا گردد؛ تا نه تنها موجب تمرّد، لجاجت و واكنش منفى شنونده نشود. بلكه همچون باران دلپذير بهارى ، روح او را از انواع پليديها شستشو دهد و غنچه هاى عطرآگين فضيلت را در سرزمين جانش شكوفا سازد.
شايسته است انسان قبل از امر به معروف و نهى از منكر به فراخور موقعيّت اجتماعى شنونده ، قـدرى از او تـمجيد كند و روى نكات مثبت اخلاقى ، ملّى ، خانوادگى ، علمى ، انقلابى ، شغلى و ... او تـاءكـيـد ورزد؛ بـه عـنـوان مـثـال ، بـا جـمـلاتـى از قـبـيـل : (شـمـا فرد متعهّدى هستيد)، (شما از سرمايه هاى اين مملكت هستيد)، (شما دانش آموز يا دانشجوى درسخوان و موفّقى هستيد)، (شما فرزند يا برادر يك شهيد هستيد و بر گردن همه مـا حـق داريـد.)، (شـمـا بـه خـانـواده اى اصـيـل و نـجيب وابسته ايد)، (شما يك بسيجى و مايه افتخار ماييد)، (شما كارمند منظّم و پرتلاشى هستيد) و ... . بكوشد تا به او كرامت ببخشد و جايگاه او را در نقطه بلندى از عزّتها و ارزشها تثبيت كند، آنگاه با لحنى ملايم و دلنشين او را از منكر باز دارد و به معروف دعوت كند.
فردى از ياران امام صادق عليه السلام ، گاهى مرتكب لغزشى مى شد. زمانى به كمك حضرت نـيـازمند شد. خدمت امام رسيد و تقاضايش را مطرح كرد. امام عليه السلام به او كمك كرده ، از او دلجويى نمود، سپس به او چنين فرمود:
(اِنَّ الْحـَسـَنَ مـِنْ كُلِّ اءَحَدٍ حَسَنٌ وَ اِنَّهُ مِنْكَ اءَحْسَنُ لِمَكانِكَ مِنّا وَ اِنَّ الْقَبيحَ مِنْ كُلِّ اَحَدٍ قَبيحٌ و اِنَّهُ مِنْكَ اَقْبَحُ)
كار خوب ، از هر كس سر بزند خوب است و از تو خوبتر است ؛ زيرا تو به ما وابسته اى ! و كار بد از از هر كس صادر شود بد است و از تو بدتر است .
چـنـان كـه مـى بـينيد امام عليه السلام در اينجا با سه اقدام هماهنگ كه عبارتند از (دلجويى )، (احـسـان ) و (تـاءكـيد بر وابستگى او به خودشان ) زمينه اى مناسب ايجاد كرده ، سپس او را نصيحت كرد.

آداب معاشرت

سيد محمد مقدس نيا , محمد مهدي محمدي