نجوم چيست؟

کلمه نجوم جمع نجم به معني ستارگان است. اما واژه astronomy يعني معني کلمه نجوم به زبان انگليسي از دو واژه‌ي يوناني، آسترون به معناي ستاره و نوموس به معناي قانون گرفته شده است. علم نجوم در واقع مطالعه‌ي حركات، ساختار، تكامل و سرنوشت اجرام آسماني است. علم نجوم در مسير تحول خود به كشف بسياري از قوانين حاكم بر اجرام آسماني نايل امده است. ولي بايد گفت كه كار تحقيق و پژوهش در اين باره هرگز پايان پذير نيست. زيرا با پيشرفت تكنولوژي، در هر زمان به اسرار تازه‌اي از جهان آفرينش دست مي‌يابيم.
Astronomy : Astron + Nomos
علم نجوم پاسخ به سوالات و چراهاي آدمي درباره‌ي جهان افرينش و ماهيت آن است. از ديدگاه ديگر علم نجوم عبارت است از مطالعه‌ي تكامل طبيعي و مادي اجرام و اجسام آسماني، در هر زمان و مكان معين. به اين ترتيب نجوم با مباحث نظري و فلسفي پيوند بسيار نزديكي پيدا مي‌كند.
تقسيمات علم نجوم
1ـ هيئت و نجوم Astronomy
به طور كلي درباره‌ي حركت اجرام آسماني بحث مي‌كند.
2ـ اخترفيزيك Astrophysics
درباره‌ي ساختار، خواص فيزيكي، تركيب شيميايي و تحولات دروني ستارگان بحث مي‌كند و به مطالعه‌ي حركات ظاهري و حقيقي ستارگان و تعيين مواضع آن‌ها نيز مي‌پردازد. اين بخش خود شامل دو قسمت است:
الف) اخترفيزيك كاربردي Applid astrophysice
عمدتا به طراحي ابزار و وسايل نجومي مي‌پردازد و مطالعه‌ي كاربردي روش‌هاي اخترشناسي مورد نظر است.
ب) اخترفيزيك نظري Theoretical astrophysice
كه به كمك قوانين فيزيك، پديده‌هاي نجومي را توضيح داده و تبيين مي‌نمايد.
3ـ كيهان شناسي Cosmology
اين رشته قوانين عمومي تكامل طبيعي و مادي جهان و ساختار آن را بررسي مي‌كند. به عبارت ديگر، جهان هستي را به طور كلي در نظر مي‌گيرد و به مطالعه‌ي آن مي‌پردازد. دو موضوع مهم مورد مطالعه‌ي كيهان شناسي، بررسي وضع كهكشان‌ها، نواختران و مساله‌ي اساسي انبساط جهان است.
4ـ كيهان زايي Cosmogony
درباره‌ي چگونگي پيدايش و منشا كيهان بحث مي‌كند. مسايل مربوط به پيدايش، تحول و تكوين عالم، در قلمرو مطالعات كيهان زايي است.