گردشگري استان اردبيل

مجموعه‌ی كم‌نظیری از خانه‌های سنگی در دهكده‌ی صخره‌یی كلخوران سرعین در فاصله‌ی بیش از چهار كیلومتری سرعین، روستای ویند كلخوران با آثار باستانی مانند دهكده‌ای صخره‌یی و شگفت‌انگیز، جاذبه‌ها و مناظر طبیعی در امتداد دره‌ی زیبای ورنیاب، گورستان‌هایی متشكل از سنگ قبرهایی دیدنی مربوط به دوره‌های گذشته قرار دارند كه در مجموع، این مكان را به‌صورت موزه‌ای تاریخی، هنری و طبیعی درآورده است. دره‌ی زیبای ورنیاب دره‌ای طولانی است كه از دامنه‌ی تپه‌های روستای ورنیاب تا قسمت انتهای مزرعه‌های روستای ویند كلخوران ادامه دارد.
 در امتداد جاده روستای ویند كلخوران و در دامنه‌های تپه‌ها، گورستان‌هایی با سنگ قبرهای تراش‌خورده به‌دست انسان‌های خلاق و ساكنان پیشین این دیار وجود دارند كه عمده‌ی این سنگ قبرها به‌شكل حیوان‌هایی مانند قوچ، پلنگ و شكل‌ها و علامت‌های دیگری مانند سنگ قبرهای صندوقی‌شكل، مكعب‌مستطیل و نقش‌های هندسی با حجاری‌هایی روی آن‌ها و علایمی دیدنی‌اند كه هر یك از آن‌ها در نوع خود اثری درخور تحسین هستند. بسیاری از این سنگ قبرها با توجه به علایم و اشكال آن‌ها مشخص و متمایز از دیگر سنگ قبرها هستند كه به احتمال زیاد با توجه به شباهت اشكال و نقوش آن‌ها به سنگ قبرهای منطقه‌های همجوار كه كارشناسان درباره‌ی آن‌ها تحقیق كرده‌اند، به دوران سلجوقی، تیموری و صفوی تعلق دارند.
 علاوه بر جاذبه‌هایی كه به آن‌ها اشاره شد، در زیر تپه‌ها و صخره‌های اطراف این روستا، دهكده‌ای سنگی با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد به‌صورت یك پدیده‌ی معماری، تاریخی و باستانی استثنایی وجود دارد كه شكل كنده شدن خانه‌ها در زیر تپه‌های سنگی و رسوبی و نوع كنده شدن آن‌ها كه به خلق چنین آثاری منجر شده، در نوع خود كم‌نظیر است.
 دهكده‌ی صخره‌یی ویند در جنوب غربی سرعین و در نزدیكی جاده‌ی اردبیل قرار گرفته است. مناطقی كه خانه‌های سنگی در آن قرار گرفته‌اند، قوردی قیه، تپه‌ی چله‌خانه، قره قیه و مسجد یری نامیده می‌شوند. سفال‌های پراكنده در سطح و داخل خانه‌های سنگی به دوره‌های مختلف تعلق دارند؛ سفال‌های مربوط به دوره‌ی اشكانی، سفال‌ها و قوس‌های جناغی در كنده‌های صخره‌یی شبیه به آثار ساسانیان و همچنین آثار و علایمی مربوط به دوران‌های اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی كه از استمرار استفاده از این خانه‌های سنگی در طول تاریخ حكایت می‌كنند.
 در تپه‌ی چله‌خانه، بیشتر خانه‌های سنگی در زیر زمین قرار دارند. البته سقف تعدادی از آن‌ها بر اثر عوامل مختلف فروریخته و یا به‌سبب پر شدن فضاهای داخلی، امكان بازدید از آن‌ها فراهم نیست. تعداد قابل توجهی از خانه‌ها با ویژگی های منحصربه‌فرد سالم باقی مانده‌اند كه به دو مورد از آن‌ها می‌توان اشاره كرد؛ یكی از آن‌ها در فاصله‌ی یك‌صد متری از جاده‌ی شنی منتهی به ویند كلخوران قرار دارد كه در ورودی آن سكویی از سنگ به ارتفاع 60 سانتی‌متر از كف است كه دو ستون استوانه‌یی به قطر 50 تا 60 سانتی‌متر در دو طرف سكو قرار گرفته‌اند. همچنین جاچراغی‌ها و تاقچه‌های كوچكی در داخل این واحد وجود دارند. در دو قسمت شمالی و جنوبی در ارتفاع 60 سانتی‌متری حلقه‌هایی از سنگ كنده شده‌اند كه مانند این حلقه‌های سنگی در قسمت پایین دیوار نزدیك كف وجود دارند، اما به‌دلیل پر شدن كف مشخص نیستند. هرچند اطلاعات دقیقی درباره‌ی كاربری آن‌ها د اختیار نیست، ولی از شكل ظاهری و ردیف كنده شدن آن‌ها چنین به نظر می‌رسد كه این حلقه‌های سنگی برای بستن دست و پای افراد و احتمالا اسرا و زندانیان به‌صورت پشت به دیوار بوده است.
 بسیاری از این خانه و كنده‌های صخره‌یی این منطقه، پلانی مربع، مستطیل و بیضی‌شكل و غیر هندسی دارند كه همه نوع زیستگاه مانند اتاق‌های منفرد و حجیم در ابعاد مختلف با راهروها و سر در‌های هلالی‌ و قوس‌های جناغی مسطح با تاغچه‌ها، جاچراغی و جای رختخواب وجود دارند كه در دل كوه‌ها و صخر‌های منطقه اند و به لحاظ تعداد زیاد، تنوع آن‌ها و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی و باستانی به‌صورت یكی از كانون‌های علمی،‌ تفریحی و گردشگری ممتاز می‌توانند درآیند. منبع/ وبسايت شهر توريستي سرعين