وضيت خوابيدن مادر و تاثير آن در جنين

 ما باورهاي عاميانه‌اي درباره دوران بارداري از مادران و مادربزرگ‌هايمان به ارث برده‌ايم. اين عقايد و دستورالعمل‌ها آن‌قدر در فرهنگ ما ريشه دوانده‌اند كه گاهي حتي از طرف متخصصان هم توصيه مي‌شوند و مادران باردار هم به اين دليل كه مي‌خواهند هيچ خللي به جنين‌شان وارد نشود اين دستورالعمل‌ها را مي‌پذيرند و مو به مو اجرا مي‌كنند...

 
به عنوان نمونه اينكه به زنان باردار گفته مي‌شود كه طاق‌باز خوابيدن برابر است با خفگي جنيني كه در شكم دارد و معمولا همه به زنان باردار توصيه مي‌كنند كه روي پهلوي چپ بخوابند. اين باور آنچنان در خانم‌هاي باردار عميق است كه حتي به قيمت بي‌خواب شدن، تحمل كمردردي كه به دليل قرار گرفتن دائمي در يك وضعيت به آنها وارد مي‌شود و در نهايت اختلالات خواب، آن را رعايت مي‌كنند.
 
سلامت: خانم دكتر كاشانيان! بسياري از افراد به پشت يا همان طاق‌باز خوابيدن زنان باردار را يكي از خطرات بالقوه براي جنين تصور مي‌كنند، آيا اين موضوع صحت علمي دارد؟
 

متاسفانه به دليل باورهاي سنتي در ميان زنان باردار اين دستورالعمل به شدت رعايت مي‌شود كه زن باردار نبايد به پشت بخوابد و اگر بخوابد ضربه‌اي به سلامت جنين وارد مي‌شود يا خفگي ايجاد مي‌شود. درحالي كه اين موضوع به هيچ عنوان پايه علمي ندارد و هيچ پزشكي اين توصيه را به زنان باردار نمي‌كند. خانم‌ها بايد آزاد باشند كه به هر صورتي كه راحت هستند بخوابند حتي به صورت طاق‌باز و اين وضعيت هيچ ضرري را براي زنان باردار ندارد. خوابيدن در وضعيت‌هاي مشخص فقط در شرايط استثنايي و خاص از سوي پزشك تجويز مي?شود به عنوان نمونه در صورتي كه فشار خون مادر بالا بوده يا جنين رشد طبيعي نداشته باشد. اين نوع باورها باعث تغييرات خلق و خو، دلشوره، بي‌خوابي و اضطراب در زنان باردار مي‌شود. بنابراين طاق‌باز خوابيدن براي زنان باردار در هر زمان بارداري حتي ماه‌هاي آخر هيچ ممنوعيتي ندارد و هيچ فشاري به آنها وارد نمي‌كند.

 
سلامت: يكي از دلايلي كه ذكر مي‌شود اين است كه در اين وضعيت خون‌‌رساني به جنين مختل مي‌شود، آيا اين موضوع صحت دارد؟
 

در وضعيت خوابيده به پهلوي چپ خون‌رساني جفت بهترين وضعيت را دارد ولي در خانم باردار‌اي كه هيچ‌گونه مشكلي ندارد در ساير وضعيت‌ها نيز خون‌رساني جفت كافي است و بنابرين ضرورتي براي خوابيدن مداوم به پهلوي چپ وجود ندارد.

 
سلامت: آيا روي شكم خوابيدن براي مادران باردار مضر است؟
 

خير. همان طور كه عرض كردم مادر در هر وضعيتي كه دوست دارد و راحت است، مي‌تواند بخوابد. شايد درماه?هاي آخر بارداري براي خود مادر روي شكم خوابيدن دشوار باشد ولي اگر دشوار نيست ممنوعيتي ندارد.

 
سلامت: چه وضعيت خوابيدني براي زن باردار بيشتر توصيه مي‌شود؟
 

قاطعانه به شما اعلام مي‌كنم كه هيچ نوع وضعيت خاص و ايده‌آلي براي زنان بارداري كه مشكلي ندارند توصيه نمي‌شود و من به آنها سفارش مي‌كنم در هر وضعيتي كه خودشان به آن عادت دارند و راحت‌ترند، بخوابند بدون هيچ نگراني. در موارد خاص برحسب نياز توسط پزشك شكل خوابيدن يا ساير وضعيت‌ها به بيمار گفته مي‌شود.

 
سلامت: بعضي از مادران در دوران بارداري دچار اختلالات خواب و بي‌خوابي مي‌شوند. علت چيست و براي برطرف شدن آن چه توصيه‌اي داريد؟
 

اين اختلالات بيشتر به دليل تغييرات رواني و جسماني است كه در زنان باردار به وجود مي‌آيد وتا آخرين ماه بارداري ادامه دارد. احساس خستگي، تغييرات خلق و خو، سر درد، درد‌هاي پراكنده در اندام‌ها و نيز درد كمر و شكم و تنگي‌نفس و تغييرات وسيع ديگري كه در فيزيولوژي بدن در زمان بارداري اتفاق مي‌افتد، همگي مي‌توانند روي خواب تاثيرگذار باشند. اين موضوع نيز جاي نگراني ندارد و امري است طبيعي. به خانم‌هاي باردار توصيه مي‌كنم در طول مدت بارداري كمتر از نوشيدني‌هاي كافئين‌دار استفاده كنند و در صورتي كه اين بي‌خوابي ادامه داشته باشد و روي زندگي آنها اثر منفي بگذارد، مي‌توانند با نظر پزشك متخصص خود از قرص‌هاي آرامبخش هم استفاده كنند.

 
سلامت: چند ساعت خواب براي زنان باردار مفيد است و توصيه مي‌شود؟
 
به دليل اينكه ميزان خواب در زنان باردار به افزايش احساس آرامش در آنها كمك مي‌كند بين 7 تا 8 ساعت خواب در شب و يك استراحت 1 تا 2 ساعته در نيمروز براي اين افرد طبيعي و مفيد است.
 
سلامت: و حرف آخر؟!
 
تاكيد مي‌كنم كه زنان باردار نبايد چندان به گفته‌هاي عاميانه اتكا كنند و اگر سوالي دارند بهتر است با پزشك متخصص خود در ميان بگذارند تا جواب و توصيه علمي دريافت كنند.