جایگاه دانشگاه از دیدگاه امام خمینی (ره)

خودباوری و اتكا به‏ خود

به این ترتیب، باید قید و بندها و دلبستگی به غرب و یا مظاهرِ دیگرِ شبیه به آن را رها كنیم و از آنها آزاد شویم. امّا ممكن است این سؤال به ذهن خطور كند: بعد از قطع این رابطه، چه می‏شود؟ آیا پس از آن، در خلأ، تنهایی، بی‏یاوری و بدبختی قرار نخواهیم گرفت؟ آیا همه چیزمان نابود نخواهد شد و به هلاكت نخواهیم افتاد؟ برای رهایی از این ذهنیت ــ كه ممكن است در افكار برخی از مردم، بویژه استادان و دانشجویان، رسوخ كند ــ باید برای این سؤالها پاسخی یافت. آن پاسخ، براساس گفته‏های امام (ره)، «خودباوری» و «اتكا به خود» و «خویشتن‏یابی» است؛ كه خلاءِ موجود را به بهترین وجهی پر خواهد كرد. ایشان در خطاب به دانشجویان می‏فرمایند: «شما دانشجویان عزیز! خودتان درصدد این باشید كه از غرب‏زدگی بیرون بیایید. این گمشده خودتان را پیدا كنید. گمشده شما، خودتان هستید». امّا این خود را چگونه می‏توان پیدا كرد؟ و آیا چگونه‏بودن و چگونه‏شدن، خودپیدا كردن است؟

طبیعتا اصطلاح «خود را یافتن» باید مفهومی خاص داشته باشد. آنچنان «خودی» كه نه تنها جایگزین خلأ و قطع وابستگی شود، بلكه حالتی رشدیابنده داشته باشد و استاد، دانشجو و دانشگاه را به بهترین وجه بسازد و آنها را از جهات مادی و معنوی، به صلاح و ساحل نجات و رشد و ترقی برساند.

راه حل

از بیانات امام(ره) می‏توان به این نتیجه رسید كه این «خود را یافتن» و «متكی به خود بودن» باید در دو جهت مختلف، امّا در كنار هم، جامه عمل بپوشد. یكی از این دو جهت، دانشمند و متخصص‏شدن افراد و تهیه و توسعه ابزارهای رسیدن به این مرحله است؛ و جهت دیگر، ساخته‏شدن افراد ازحیث معنوی و انسانی است. این دو جهت، به‏خوبی و صراحت در بیانات مختلف امام(ره) مشخص شده است.