پژوهشهاي علوم و صنايع غذايي ايران

گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) يکي از گياهان دانه روغني است که به دليل سازگاري وسيع آن با عوامل محيطي مي تواند در تامين دانه هاي روغني کشور بسيار سهيم باشد. گلرنگ در منطقه اصفهان، بعد از برداشت غلات دانه ريز و به عنوان کشت دوم در سطح نسبتا وسيعي کشت مي شود. امروزه تلاش هايي به منظور بهبود کيفيت روغن گلرنگ و امکان استفاده گسترده از آن در صنعت روغن هاي خوراکي در حال انجام است. در اين تحقيق کميت و کيفيت روغن استخراجي از دانه 20 ژنوتيپ مختلف داخلي و خارجي گلرنگ بررسي شده است. محتواي روغن و پروتئين دانه ژنوتيپ ها به ترتيب داراي دامنه 20.24 تا 36.73% و 15.64 تا 21.50% بود. ژنوتيپ هاي 121C و 2428E با بيشترين ميزان روغن (به ترتيب 36.73 و 36.24%) از نظر محتواي روغن و ژنوتيپ هاي 112M و 2428E با بيشترين ميزان پروتئين (به ترتيب 21.50 % و 21.40%) از نظر محتواي پروتئين بهترين ژنوتيپ هاي داخلي مورد مطالعه بودند. هدف عمده اصلاح گلرنگ، تغيير ترکيب روغن و به طور خاص افزايش اسيد اولئيک است. تعيين ترکيب اسيدهاي چرب روغن با استفاده از گاز کروماتوگرافي نشان داد که بيشترين ميزان اسيد اولئيک در روغن ژنوتيپ 112(%21.03) M و بيشترين ميزان اسيد لينولئيک مربوط به روغن ژنوتيپ 15 (%80.11) K مي باشد که از نظر ميزان اسيد لينولئيک بين ژنوتيپ 15 K با رقم اصلاح شده خارجي (%79.97) Saffire اختلاف معني داري وجود نداشت. نتايج حاصل گوياي آن است که فعاليت هاي به نژادي بر خصوصيات روغن موثر بوده و از جمله ژنوتيپ هاي داراي اهميت، دو ژنوتيپ اصلاحي داخلي m112 و m420 مي باشند که از نظر پروفيل اسيد چرب و نيز پايداري روغن داراي کيفيت مطلوبي بوده و کاربرد آنها در برنامه هاي اصلاحي مي تواند به دستيابي به روغني با کيفيت مطلوب منجر شود.

 نسخه قابل چاپ