میلیاردرهای بی‌نام‌و نشان سینما!

نگاهی به كارگردانانی كه فیلم های میلیاردی می سازند اما نام شان هنوز به برند تبدیل نشده است با توجه به آمار و ارقامی كه یكی از سایت های اینترنتی از فروش گیشه های سینماهای جهان گذاشته،  87 كارگردان در جهان وجود دارند كه فیلم هایشان در جهان بیش از یك میلیارد دلار می فروشند. برخی از آنها به لطف كارنامه كاری شان تبدیل به چهره های معروفی در سینما شده اند اما تعداد زیادی از آنها همچنان در گمنامی فیلم می سازند. آنهایی كه مشهورند و به اصطلاح برند حرفه خودشان شده اند و كارگردانان جوان دیگری هم به سبك آنها شروع به فیلمسازی كرده اند: استیون اسپیلبرگ، جورج لوكاس، جیمز كامرون، تیم برتون، مایكل بی، كوئنتین تارانتینو و غیره. برخی دیگر از كارگردانان هم هستند كه هنوز كارنامه مفصلی ندارند و فقط با چند فیلم نام خودشان را مطرح كرده اند، اما با این وجود نام آنها برای بازاریابی فیلم هایشان كفایت می كند: جی جی آبرامز، برایان سینگر، جان فاورو و جاد آپاتو درحالی كه كارگردانان دیگری چون برت رتنر، زاك اسنایدر، ام.نایت.شیامالان و دیوید ییتس مجبورند با خاطرات بدی كه میان طرفداران شان بجا گذاشته اند، فیلم بسازند تا شاید بتوانند ذهنیت منفی كه نسبت به كارهایشان به وجود آمده را از بین ببرند.

كارگردانانی كه صاحب برند هستند، سبك تصویری خاص و متمایز خودشان را دارند. شاید حتی پیش از اینكه خودشان شروع به فیلمسازی كنند، مشهور شده اند یا ممكن است شهرت شان را به خاطر فیلم هایی كه ساخته اند و بین طرفداران شان جایی باز نكرده، از دست داده باشند. در هر صورت نام آنها به اندازه فیلم هایشان مهم و مشهور است یا حداقل می توان گفت كه نامشان مترادف فیلم های ژانر خاصی است. چه تفاوتی بین كارگردانانی هست كه نامشان به یك برند تبدیل شده و فیلمسازانی كه توانسته اند فیلم های موفق پرفروش بسازند اما نامشان بر سر زبان ها نیفتاده است؟ یك عامل شناسایی این دو گروه از هم می تواند تبلیغاتی باشد كه پیش از شروع فیلم ها شركت های پخش كننده در جهان روی آنها مانور می دهند. اگر این تبلیغات اسم كارگردان فیلم را فریاد بزنند و تمركزشان روی اسم فیلمساز باشد، قطعا بدانید كه كسی كه آن فیلم را ساخته، نامش جزو برندهای فیلمسازی است. چون تهیه كنندگان روی این نكته حساب می كنند كه همه مردم این كارگردان را می شناسند و یا اسمش را شنیده اند. اما اگر در تبلیغات خیلی ساده گفته شد:«از كارگردان فلان فیلم پرفروش (كه قاعدتا باید فیلم قبلی او باشد)» یعنی به رغم موفقیتی كه فیلم این كارگردان در گیشه به دست آورده، هنوز مانده تا خود فیلمساز به شهرت برسد. در طول نمایش فیلم هم نام آنها در تیتراژ می آید (معمولا دو بار) و تقریبا بلافاصله تماشاگران فراموشش می كنند. با نگاهی به اسامی این كارگردانان و فهرست آثار آنها، برایتان جالب خواهد بود كه ببینید چه فیلم هایی از چه كسانی توانسته اند در سرتاسر جهان بیش از یك میلیارد دلار بفروشند.

لی آنكریچ عجیب نیست كه نام لی آنكریچ برای مخاطبان معمولی سینما خیلی آشنا نباشد. شاید باورتان نشود ولی این فیلمساز فقط با ساختن یك فیلم در فهرست كارگردانانی قرار گرفت كه فیلم هایشان فروش بالای یك میلیارد دلار در جهان داشته است. بیشتر به عنوان تدوینگر كار سینمایی انجام داده و كارش را هم با سریال های تلویزیونی شروع كرده است. شانس مهمش حضور در كمپانی پیكسار بوده، جایی كه «داستان اسباب بازی1» و «زندگی یك حشره» را تدوین كرد و به عنوان یكی از كارگردانان انیمیشن هایی چون «كمپانی هیولاها» و «در جست وجوی نیمو» نامش در تیتراژ آمد و درنهایت توانست مجوز كارگردانی یكی از مهم ترین انیمیشن های كمپانی را به دست آورد: «داستان اسباب بازی3». انیمیشنی كه ركوردهای فروش در جهان را جابه جا كرد و باعث شد برای اولین بار مردم نام كارگردانی به نام لی آنكریچ را روی پرده ببینند. گرچه احتمالا زود فراموشش كردند.

كارلوس سالدانا

این كارگردان برزیلی كارش را با ساخت انیمیشن شروع كرد. انیمیشن هایی كه ساخته همگی موفق بوده اند و بخصوص سری «عصر یخبندان» كه تا حدی توجه منتقدان را هم جلب كرد. «عصر یخبندان» آنقدر برای كمپانی تهیه كننده اش سودآور بود كه به فكر ساخت قسمت های بعدی آن بیفتد و برای قسمت دوم و سوم، سالدانا توانست این امتیاز را بگیرد كه نامش به تنهایی به عنوان كارگردان روی پرده بیاید. انیمیشن «ریو» ساخته سالدانا از پرفروش ترین فیلم های سال گذشته بود. انیمیشنی با داستانی ساده اما خوش آب و رنگ درباره چند پرنده استوایی و مفهوم وطن و آزادی. موسیقی متن «ریو» بخصوص خیلی مورد توجه قرار گرفت.

اندرو آدامسون شاید اسمش را نشنیده  باشید اما مخلوق او را همه دنیا می شناسند، همان غول سبزرنگ بدتركیب: شرك. اولین كار او در مقام كارگردان ساخت انیمیشن «شرك» (قسمت اول و دوم) بود. انیمیشنی كه هم گیشه ها را تسخیر كرد و هم این دو قسمت اول به دلیل ساختار متفاوت، شكستن قواعد انیمیشن های كلاسیك و به سخره گرفتن آن جهان رویایی انیمیشن های دیزنی بین مخاطبان جدی سینما هم طرفداران فراوانی پیدا كرد و منتقدان هم آن را پسندیدند. بعد هم سری فیلم های اكشن-حادثه ای «افسانه نارنیا» را ساخت كه باز هم مخاطبان زیادی در سرتاسر جهان پیدا كرد.

شان لوی با سریال سازی كارش را شروع كرد و اولین فیلم موفقش (در گیشه البته) یك كمدی خانوادگی به نام «چاق گنده دروغگو» بود. تخصص اش ساختن كمدی های سبك (چه از نوع رمانتیك و چه خانوادگی) است. یعنی درست ژانر فیلم هایی كه خانواده ها خیلی طرفدارش هستند و به همین دلیل هم بیشتر فیلم هایش در دنیا فروش خوبی كردند. البته به نظر می رسد در ساخت فیلم های علمی-تخیلی موفق تر باشد. امتیاز فیلم «حلقه فولادی» وی كه سال گذشته برای چند هفته در صدر جدول پرفروش ها قرار گرفت و در همین ژانر بود از كمدی هایش بیشتر است. در حال حاضر كمی از دنیای سینما فاصله گرفته و مشغول ساخت چند تله فیلم است.

بتی توماس بیشتر كارگردان فیلم ها و سریال های تلویزیونی است ولی فیلم های سینمایی پرفروشی هم ساخته كه احتمالا مطرح ترین آنها انیمیشن «آلوین و سنجاب ها» (2009) است. «جانی تاكر باید بمیرد»، «من جاسوسم» و  «دكتر دولیتل» از دیگر فیلم های مهم وی محسوب می شوند. هر چند فیلم هایش هیچ وقت امتیاز بالایی از منتقدان یا حتی مخاطبان جدی سینما نگرفتند اما جزو كارگردانان فصل تابستان است، یعنی یكی از بهترین فصل های اكران فیلم كه عامه مردم و به ویژه نوجوانان و كودكان تعیین كننده فروش سینماها هستند. این فهرست خیلی طولانی تر می شود. در میان شان نام هایی هم وجود دارد كه برای بعضی مخاطبان احتمالا آشناتر هستند: راب مارشال، مایك نیول، تاد فیلیپس، اندرو استانتون، كریس میلر،  مایكل آپتد، پیت داكتر،  ادوارد زوییك و ... . اسامی ای هم در بین سازندگان فیلم های میلیاردی به چشم می خورد كه شاید برای سینماروهای جدی هم ناآشنا باشد: آدام شانك من، اندی تننت، دیوید سیلورمن، نانسی مه یرز، جاستین لین، كلی آزبری و .... برندها كه تعدادشان خیلی بیشتر است. فیلم های برندها معمولا اكثر اوقات فروش های میلیاردی را رد می كند. فیلمساز برند هنوز فیلمش به نمایش درنیامده، طرفدارانش منتظر دیدن فیلم بعدی او هستند. برخی از این چهره های سرشناس كه گیشه سینماها همیشه منتظر آنهاست تا فروش میلیاردی را تجربه كند، عبارتند از: استیون اسپیلبرگ، جورج لوكاس، جیمز كامرون،  مارتین اسكورسیزی،  رایدلی اسكات،  الیور استون، مایكل مان و ... .