پژوهش و سازندگي

آلکالوئيدهاي پيروليزيدين  (PAs)که به عنوان سنسيوآلکالوئيدها نيز معروف هستند گروهي از مواد شيميايي هستند که در گونه هاي گياهي متنوع در سراسر دنيا وجود دارند. آلکالوئيدهاي سمي به طور عمده در گونه هاي Senecio، (Leguminosae) Crotalaria (Compositae) و (Boraginaceae) Heliotropium توزيع شده اند. گياهان حاوي اين آلکالوئيدها عامل مرگ و مير و بيماريزايي معني داري در پستانداران از جمله انسان مي باشند. بدين ترتيب که با خوردن اين ترکيبات فعال سازي متابوليک در کبد صورت گرفته و ترکيبات اوليه به الکتروفيلهاي واکنش پذيرتري تبديل مي شوند که توانايي واکنش با ماکرومولکولهاي سلولي را دارند و مي توانند سميت حاد يا مزمن ايجاد کنند.
يکي از اين گياهان پيرگياه (Seneciovulgaris) مي باشد که در مزارع گندم استان مازندران فراوان است و همراه با انواع گندم (Triticum spp) درو شده و وارد فراورده هاي حاصل از آن مي شود. در اين مطالعه وجود PAs بصورت کيفي در نمونه هاي گندم و آرد اين استان با استفاده از معرف ارليخ بررسي شد که ايجاد رنگ قرمز با شدت هاي مختلف در کليه نمونه ها وجود PAs را در تمامي آنها ثابت کرد و همچنين مقدار PAs و فرم – N اکسايد آنها بر اساس سنسيونين در نمونه ها با روش اسپکتروفتومتري تعيين شد. اين روش براي آلکالوئيدها و ساير ترکيبات که يک بخش بازي غير اشباع (حلقه ³? - پيرولين) دارند اختصاصي است. مقدار محاسبه شده مجموع PAs و – N اکسايد آنها در 0.512 گرم از نمونه ها در حد 0.05 – 0.02 ميلي گرم و در 0.512 گرم از پير گياه 0.4 ميلي گرم مي باشد و در مقايسه با LD50 سنسيونين (24.2±12.64mg/kg) و دوز سمي کشنده (6-167mg/kg) PAs و دوز سمي غير کشنده PAs (2-27mg/kg) عملا نمونه هاي گندم و آرد استان مازندران توانايي ايجاد عوارض حاد حاصل از PAs را ندارند ولي در معرض قرار گرفتن طولاني مدت حتي سطوح پاييني از PAs ممکن است باعث آسيب فزاينده اي به ارگانهاي بدن به ويژه هپاتوتوکسيسيتي شود و احتمال سميت مزمن با توجه با رژيم غذايي روزانه افراد وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ