پژوهش و سازندگي

به منظور بررسي تنوع ژنتيکي بين ارقام و اکوتيپ هاي داخلي و خارجي چچم يک ساله (Lolium multiflorum) موجود در بانک ژن منابع طبيعي، 20 رقم و اکوتيپ در يک طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در شرايط کشت فاصله دار مورد ارزيابي قرار گرفتند. عملکرد علوفه خشک و صفات مورفولوژيکي، تاريخ خوشه دهي، تاريخ گلدهي، محيط پوشش يقه، تعداد ساقه در بوته، ارتفاع ساقه و ديرزيستي بوته در پنج چين سال 1379 و دو چين سال 1380 اندازه گيري و مورد بررسي قرار گرفتند.
داده هاي مربوط به هر يک از صفات در هر يک از چين هاي سال 1379 و 1380 به صورت جداگانه مورد تجزيه واريانس قرار گرفتند. ضمنا داده هاي دو سال با استفاده از طرح کرتهاي خرد شده در زمان مورد تجزيه آماري واقع شدند. اختلاف معني داري بين ارقام و اکوتيپ ها براي تمام صفات مورد مطالعه در هر يک از چين ها و ميانگين ساليانه نشانگر وجود تنوع ژنتيکي در ژرم پلاسم چچم هاي يکساله موجود در بانک ژن منابع طبيعي مي باشد. از نظر مدت زمان ظهور خوشه، 11 روز اختلاف بين ميانگين ارقام زودرس و ديررس وجود داشت. اکوتيپهاي 1216 (فرانسه) و 390 (ايتاليا) به ترتيب زود و ديرترين تاريخ خوشه دهي را دارا بودند. براي مجموع عملکرد علوفه ساليانه اختلاف بين ارقام و اکوتيپ ها معني دار بود. اکوتيپ هاي 1254 (استراليا) و 1448 (امريکا) با عملکرد 11.5 تن در هکتار و 1216 (فرانسه) و رقم Lm-VI (روسيه) با مجموع عملكرد 6.5 تن در هکتار به ترتيب بيشترين و کمترين ماده خشک علوفه را در سال توليد نمودند. از نظر پراکنش فصلي توليد علوفه، اختلاف معني دار بين چين ها مشاهده گرديد. ميانگين عملکرد علوفه ارقام از چين 1 به چين 5، روند کاهشي داشت به نحوي که 50% از مجموع عملکرد علوفه سال 1379 و 90% از مجموع علوفه توليدي سال 1380 متعلق به چين 1 بود. اين روند براي صفات ارتفاع بوته و تعداد ساقه در بوته نيز مشاهده گرديد. رقم 1765 (هلند) پراکنش عملکرد خوبي در تمام چين ها داشت.
در تجزيه مرکب داده ها اثر سال براي صفات مورد مطالعه معني دار بود. مجموع عملکرد علوفه سال 1379 بيشتر بود. اثرات متقابل ژنوتيپ سال نيز براي کليه صفات معني دار بود. که نشان دهنده اينست که ارقام و اکوتيپ ها در سال هاي مورد مطالعه عملکردهاي يکسان نداشته اند. اثرات پلي پلوئيدي فقط براي صفت ديرزيستي (طول عمر گياه) معني دار بود به نحوي که ارقام تتراپلوئيد ديرزيستي بيشتري داشتند. به رغم عملکرد علوفه بيشتر ارقام تتراپلوئيد در برخي چين ها، از نظر مجموع عملکرد ساليانه اختلاف معني داري بين دو گروه پلوئيدي مشاهده نگرديد.

 نسخه قابل چاپ