پژوهش و سازندگي

دستيابي به خود كفايي در توليد ذرت دانه اي يكي از اهداف دولت نهم در بخش كشاورزي ايران و يكي از اهداف سند چشم انداز بيست ساله و برنامه هاي توسعه، افزايش بهره وري در بخش كشاورزي مي باشد. همچنين يكي از ابزارهاي مهم براي ارزيابي فعاليت بخش كشاورزي در راستاي رسيدن به خود كفايي پويا، استفاده از شاخص بهره وري است. لذا در اين تحقيق به منظور ارزيابي طرح افزايش توليد ذرت دانه اي، بهره وري كل عوامل توليد اين محصول طي سالهاي 1379-83، در كشور و سه استان توليد كننده عمده ذرت (فارس، خوزستان و كرمانشاه) با استفاده از شاخص ترنكوئيست - تيل محاسبه شد. نتايج نشان داد كه بهره وري كل عوامل توليد ذرت دانه اي در كشور طي دوره مورد مطالعه، عليرغم صعودي بودن، كمتر از يك بوده است (به استثنا سال 1381). نرخ رشد سالانه آن در كل دوره مثبت بوده است و حاكي از بهبود بهره وري كل مي باشد. بهره وري كل عوامل توليد ذرت دانه اي در دو استان فارس و خوزستان طي دوره مورد مطالعه كاهش پيدا كرده و نرخ رشد آن منفي بوده و علت اين امر بيشتر بودن نرخ رشد شاخص نهاده نسبت به نرخ رشد شاخص ستانده بوده است. عليرغم اجراي طرح افزايش ذرت كه باعث افزايش توليد ذرت شده است ولي به علت اينكه نرخ افزايش هزينه ها بيشتر از نرخ افزايش توليد بوده، بهره وري كل كاهش پيدا كرده است. بهره وري كل عوامل توليد ذرت دانه اي در استان كرمانشاه طي دوره مورد مطالعه عليرغم نوساناتي، افزايش پيدا كرده و نرخ رشد آن مثبت بوده است. نتايج اين تحقيق نشان داد كه دولت به زودي نمي تواند به خودكفايي ذرت در ايران دست يابد و اگر هم به خود كفايي دست يابد، مقطعي خواهد بود. براي دست يابي به خودكفايي پويا، برنامه ريزي نياز است و مسوولين بايد نسبت به اصلاح نظام توليد و كاهش هزينه توليد ذرت، اقدامات گسترده اي را انجام دهند .

 نسخه قابل چاپ