پژوهش و سازندگي

استان ايلام با وسعت 1700000 هكتار مرتع در زاگرس مركزي قرار گرفته و با دارا بودن اشكال متعدد توپوگرافي تحت تاثير عوامل جغرافيايي اقليمي قرار دارد و از آنجاييكه اين عوامل بر روي پوشش گياهي موثر هستند لذا به منظور تعيين غلظت مواد معدني در اقاليم مختلف استان و تغييرات آن ها در طي فصل رويش، اين طرح به مدت 3 سال در سطح مراتع استان اجرا گرديد. ابتدا با توجه به وسعت مراتع در اقليم هاي مختلف استان شامل بياباني گرم مياني، بياباني گرم خفيف، خشك معتدل، نيمه خشك معتدل، نيمه خشك سرد، نيمه مرطوب سرد (اقليم 1 تا 6) به ترتيب 7، 6، 3، 4، 5 و 6 منطقه در هر اقليم جهت نمونه برداري مشخص گرديد. در هر منطقه (روستا) بصورت تصادفي 3 دامدار انتخاب و محدوده تقريبي مراتع آن ها مشخص گرديد و در طول فصل چرا به فواصل تقريبا يكسان 4 بار از مراتع مربوط به هر دامدار با استفاده از كوادرات به مساحت يك متـر مـربـع نمـونه برداري به عمـل آمد. نمونه هاي حاصله به آزمايشگاه منتقل و مواد معدني كلسيم، فسفر، منيزيم، پتاسيم، آهـن، منگنـز، مس و روي آن ها با استفاده از روش استاندارد A.O.A.C اندازه گيري شد. نتايج حاصله نشان داد كه اختلاف ميانگين خاكسترخام، پتاسيم، منگنز و مس در اقليم هاي مختلف 1 تا 6 معني دار (P<0.01) است، در حاليكه ميانگين كلسيم، فسفر، منيزيم، آهن و روي در اين اقليم ها اختلاف معني داري را نشان نداد. بالاترين مقدار پتاسيم، منگنز و مس به ترتيب مربوط به اقليم هاي 4، 2 و 3 است. اختلاف ميانگين كلسيم، فسفر، منيزيم، پتاسيم، آهن، منگنز، مس و روي در سالهاي مختلف نمونه برداري معني دار (P<0.01) در حاليكه ميانگين خاكستر معني دار نبود. ميانگين كلسيم، منيزيم، پتاسيم، آهن و مس در اقليم هاي مختلف به طور معني داري بالاتر (P<0.01) از دامنه احتياجات نشخواركنندگان است، در حاليكه ميانگين فسفر در محدوده ميزان نياز و مقدار عنصر روي به طور معني داري كمتر (P<0.01) از دامنه احتياجات نشخواركنندگان است.