برآورد فرسايش و رسوب به كمك داده هاي ماهواره اي و سامانه اطلاعات جغرافيايي با استفاده از مدل MPSIAC
دوشنبه 27 شهریور 1391 7:41 PM
| 5 : پژوهش و سازندگي تابستان 1387; 21(2 (پي آيند 79) در منابع طبيعي):37-45. |
| برآورد فرسايش و رسوب به كمك داده هاي ماهواره اي و سامانه اطلاعات جغرافيايي با استفاده از مدل MPSIAC (مطالعه موردي:حوزه آبخيز زيارت) |
| تاج گردان تكتم*,ايوبي شمس اله,شتايي جويباري شعبان |
| * دانشكده علوم زراعي، دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان |
| آثار سو پديده فرسايش در كوتاه مدت ممكن است چندان چشمگير و محسوس نباشد، ولي در بلند مدت محسوس خواهد بود. فرسايش و هدر رفت خاك يكي از عوامل اصلي در كاهش حاصلخيزي خاك، كاهش محصول، رسوب مواد در آبراهه ها، كانال هاي آبياري و رودخانه ها، كاهش ظرفيت مخازن سدها و كاهش عمر آنها، وقوع سيل و آلودگي محيط زيست و مسدود شدن راه ها مي شود. تخمين مقدار رسوبدهي حوزه هاي آبخيز، مقابله با خطرات ناشي از تجمع رسوب در سازه هاي آبي و مخازن سدها از اهداف اساسي در مديريت منابع آب مي باشد. اين تحقيق با هدف برآورد فرسايش و رسوب حوزه آبخيز زيارت واقع در استان گلستان با مساحتي بالغ بر 98.73 كيلومترمربع با استفاده از تكنيك هايRS ، GIS و مدل MPSIAC انجام گرفته است. مدل MPSIAC وضعيت فرسايش و توليدرسوب را در هر واحد كاري بر حسب شدت و ضعف نقش 9 عامل محيطي مشتمل بر زمين شناسي، خاك شناسي، اقليم، رواناب، توپوگرافي، پوشش زمين، كاربري اراضي، فرسايش سطحي و فرسايش رودخانه اي بررسي مي كند. در اين تحقيق، لايه هاي مربوط به عوامل مدل در محيط GIS تهيه شد و نهايتا با استفاده از تحليل هاي مكاني و هم پوشاني لايه هاي اطلاعاتي مقدار رسوب 22043.79 تن در سال برآورد گرديد. براي محاسبه فرسايش ويژه از ضريب SDR (نسبت تحويل رسوب) استفاده شد و ميزان فرسايش براي حوزه مورد نظر 698.58 تن در سال بدست آمد. طبقه بندي كيفي حوزه بر اساس راهنماي مدل MPSIAC نشان مي دهد كه بخش اعظم حوزه در كلاس فرسايشي متوسط قرار مي گيرد. مقدار رسوب ايستگاه هيدرومتري 18582.23 تن در سال بوده است. تقارب نتايج حاصل از مدل مورد بررسي با نتايج ضبط شده در ايستگاه هيدرومتري (84.3 درصد) نشان مي دهد كه با استفاده از برخي مشاهد ات صحرايي و تصاوير ماهواره اي (به خصوص در صورت صعب العبور بودن منطقه) مي توان مقدار رسوب را در حوزه مورد مطالعه با دقت بالايي برآورد نمود تا در راستاي برنامه هاي مديريتي و آبخيزداري مورد استفاده قرار گيرد. |
| كليد واژه: فرسايش، رسوب، GIS؛ MPSIAC؛ +ETM |
 |
|
نسخه قابل چاپ |
أَلْعِلْمُ ثَلاثَةٌ: أَلْفِقْهُ لِلاَْدْیانِ، وَ الطِّبُّ لِلاَْبْدانِ،وَ النَّحْوُ لِلِّسانِ. .
