پژوهش و سازندگي

دشت سيستان در جنوب شرق ايران سرزمين بسيار خشک و متاثر از شرايط بياباني است. در اين اراضي پديده بيابان زايي بستر ناپايداري را براي تمامي فعاليت هاي اقتصادي – اجتماعي و به ويژه کشاورزي و آبياري به وجود آورده است. جهت بررسي شدت بيابان زايي منطقه شيب آب و پشت آب دشت سيستان از منظر معيار آب از ميان تمامي مدل هاي هاي ارزيابي بيابان زايي ارايه شده در جهان، از مدل مدالوس استفاده شده است. از خصوصيات بارز اين مدل قابليت انعطاف و تطابق بالاي آن با استفاده از شاخص ها و زيرشاخص هاي متفاوت با شرايط مختلف منطقه اي خصوصا اقليم مي باشد بدون آن که نياز به ارايه مدل هاي جداگانه اي باشد. از تلفيق شاخص ها و زيرشاخص ها به صورت کمي به وسيله ميانگين هندسي و سپس طبقه بندي آن نقشه کيفي نهايي شدت بيابان زايي هر معيار به دست مي آيد. قابل ذکر است که در اين تحقيق جهت تعيين شاخص ها و طبقه بندي آنها از دو روش، يعني مدل مدالوس و مدل تطابق يافته مدالوس با توجه به شرايط ايران استفاده شده است. در منطقه سيستان نيز شاخص ها و زيرشاخص هاي معيار آب، مناسب با شرايط منطقه انتخاب و مورد ارزيابي قرار گرفتند که شامل شاخص هاي اقليم، عوامل کمي، روش هاي آبياري و راندمان آبياري و همچنين زيرشاخص هاي جهت باد، ميزان بارندگي، شاخص ترانسو، تداوم خشک سالي، ميزان آبدهي آب زيرسطحي، کمبود منابع آب مورد نياز دام و انسان، سيستم استحصال آب هاي غير متعارف نوع سيستم آبياري، راهبري آبياري و راندمان انتقال مي باشند. نتايج حاصل از تلفيق آنها نشان دادند که بيابان زايي در اين منطقه از ديدگاه معيار آب با توجه به طبقه بندي مطابق با شرايط ايران در کلاس بسيار شديد و با توجه به طبقه بندي اصلي مدل مدالوس (با توجه به شرايط مديترانه) در کلاس بحراني شدت بيابان زايي قرار مي گيرد.

 نسخه قابل چاپ