پاسخ به:پژوهش و سازندگي
شنبه 25 شهریور 1391 9:38 AM
| 5 : پژوهش و سازندگي پاييز 1387; 21(3 (پي آيند 80) در منابع طبيعي):36-43. |
| ارزيابي صفات مورفولوژيک در تشخيص سربازها و کارگرهاي موريانه (Psammotermes hybostoma Desneux (Isoptera: Rhinotermitidae |
| اميدبخش مرتضي,حبيب پور بهزاد*,عصاره محمدحسن,سليمان نژاديان ابراهيم |
| * دانشگاه شهيد چمران، اهواز |
|
تپه هاي شني استان خوزستان با مساحتي حدود 350000 هکتار 5.3 درصد کل استان را شامل مي شوند. راه هاي ارتباطي، مزارع کشاورزي، خانه هاي روستايي، خطوط لوله نفت و ساير تاسيساتي که در مناطق شني يا حوالي آن ها احداث شده اند در معرض هجوم شن هاي روان قرار دارند. موريانه ها به عنوان مخرب ترين آفت، عامل اصلي خشکاندن گياهاني هستند که در عمليات تثبيت بيولوژيکي اراضي شني به کار رفته اند. بديهي است با عنايت به آثار سوء زيست محيطي ناشي از حذف گونه هاي گياهي گز شاهي،کهور و استبرق و بدنبال آن تهديدات ناشي از جا به جايي شن و از طرفي هزينه هاي کشت گياهان در اراضي صعب العبور شني، ضروري ترين اقدام شناسايي و تعيين هويت اين آفت است. گزارش هاي منتشر شده قبلي حاکي از وجود 6 گونه موريانه در استان خوزستان بود ولي طي اين تحقيق موريانه شن يا Psammotermes hybostoma Desneux نيز به عنوان رکورد جديد اين استان جمع آوري شد. براي شناسايي اين گونه تعداد کافي از طبقات سرباز و کارگر جمع آوري شده از مناطق مختلف همراه با اطلاعات ميزبان، طول و عرض جغرافيايي منطقه جمع آوري، تاريخ نمونه برداري و بافت خاک منطقه جهت تاييد تشخيص نهايي به موزه تاريخ طبيعي لندن ارسال شد. در اين تحقيق P.hybostoma به عنوان موريانه غالب از کليه نقاط شن زار استان، جمع آوري شد. بر اساس گزارش هاي منتشر شده در جهان نيز زيست گاه موريانه شن به نواحي بياباني و صحراهاي شني محدود شده است. اندازه گيري دامنه تغييرات، انحراف معيار و ميانگين قطعات مختلف سر و بدن کاست هاي کارگر و سرباز به صورت جداگانه تعيين و با يکديگر مقايسه گرديد. بررسي هاي مورفولوژيک نشان دارد از نظر اندازه ظاهري، کارگرهاي آن در دو شکل بزرگ و کوچک بوده و سربازهايي با 5 اندازه متفاوت دارد. همچنين ارزيابي صفات مختلف مورفولوژيکي جهت دسته بندي کارگرها و سربازهاي موريانه شن نشان داد در کارگرها صفت طول سر تا قاعده آرواره بالا با ضريب R2=88.7 و در سربازها صفت طول کپسول سر و آرواره با ضريب 97.8=R2 مناسب ترين خصوصيات جهت دسته بندي افراد اين دو کاست هستند. |
| كليد واژه: اراضي شني، Psammotermes hybostoma، صفات مورفولوژيک، تشخيص طبقات، پراکنش جغرافيايي، خوزستان |
 |
|
نسخه قابل چاپ |
أَلْعِلْمُ ثَلاثَةٌ: أَلْفِقْهُ لِلاَْدْیانِ، وَ الطِّبُّ لِلاَْبْدانِ،وَ النَّحْوُ لِلِّسانِ. .
