50 روش علاقمند كردن فرزندان به مطالعه(قسمت اول)

بخش 1: مطالعه را با هم تجربه كنيد
1.بگذاريد فرزندتان ببيند كه شما مى خوانيد
وقتى براندن براى اولين بار به خانه ى جك رفت ، بيش از هز چيز مجذوب جعبه ى حيوانات شد. درون جعبه حيوانات يك لاك پشت كله سرخ و يك قورباغه بود كه از بركه گرفته بود. كارت هاى بازى جك نيز براى براندن جالب بود اما موضوع ديگرى نيز توجه براندن را جلب كرد: مادر جك به بچه ها خوش آمد گفته بود، براى آنها نوشابه ريخته بود و برگشته بود سراغ كتابى كه مشغول خواندنش بود.
براندن پرسيد: (مادرت چه كار مى كند؟)
جك سرش را بالا مرد و گفت : (لابد دارد كتاب مى خواند.)
براندن مكث كرد و بالاخره پرسيد: (مگر با اين سن و سالش به مدرسه مى رود؟)
اولين نشانه موفقيت بچه ها در مدرسه ، مطالعه در خانه است . براى اين كه بچه ها در خانه مطالعه كنند بايد يك الگوى رفتارى داشته باشند كه در خانه مطالعه مى كند. اگر والدين كتاب بخوانند، احتمالا فرزندانشان نيز اهل خواندن مى شوند. اگر والدين اهل مطالعه نباشند، احتمالا فرزندانشان نيز اهل مطالعه نخواهند شد به نظر اين بچه ها خواندن فعاليتى است كه صرفا به مدرسه مربوط مى شود.
پس خيلى ساده است : اگر مى خواهيد فرزندتان در مدرسه موفق باشد و اگر مى خواهيد به مطالعه عشق بورزد، اگر مى خواهيد فرزندتان را كتاب خوان بار بياوريد، خودتان بايد مطالعه كنيد.
اگر روزنامه صبح را هنگام صرف صبحانه تورق مى كنيد خوب است اما به هيچ وجه كافى نيست . آنچه فرزندتان نياز دارد اين است كه ببيند به طور مرتّب براى خواندن كتاب وقت زيادى مى گذاريد.
اگر اهل مطالعه نيستيد مقدارى كار مى برد:
بايد ببينيد كه به خواندن چه مطالبى علاقه داريد.
بايد در خانه كتاب داشته باشيد. (به روش هاى 16 و 25 مراجعه كنيد.)
بايد تلويزيون را خاموش كنيد. (به روش 46 مراجعه كنيد.)
بايد كارى در نظر بگيريد كه فرزندانتان در زمان مطالعه شما به آن بپردازند. (چطور است به آنها هم كتاب بدهيد؟)
هر چقدر هم كه كتاب خواندن برنامه زمانى شما را تحت فشار قرار دهد و از وقت شما براى انجام كارهاى ديگر بكاهد. نتيجه آن در طولانى مدت با ارزش است . اگر خودتان از مطالعه كردن لذت نمى بريد. چطور مى توانيد انتظار داشته باشيد فرزندتان لذت ببرد؟ اگر فكر مى كنيد فرزندتان بايد صرف اين كه بچه است كارى را انجام بدهد كه خود شما انجام نمى دهيد، كارتان از روى دورويى است . اگر وقت بگذاريد و كتاب بخوانيد به طور غير مستقيم به فرزندتان مى گوييد كه خواندن مهم است . اما اگر برايش ‍ سخنرانى كنيد و او را پند و اندرز دهيد و برايش موعظه كنيد، هرگز نمى توانيد اين پيام را به او منتقل كنيد.

2.اطلاعاتى را كه از مطالعه به دست مى آوريد، تقسيم كنيد
هر وقت كه جرامايا از فرزندش پرسيد: (امروز در مدرسه چه آموختى ) تنها جوابى كه مى شنيد اين بود: (چيز خواصى ياد نگرفتم ) اين بار تصميم گرفت كه سر ميز شام سر صحبت را جور ديگرى باز كند و گفت :
(امروز در روزنامه خواندم كه افرادى كه كلسترول طبيعى دارند مى تواند بدون اين كه با مشكلى رو به رو شوند روزانه دو تا تخم مرغ بخورند.)
همه بلافاصله شروع به صحبت كردند. پسر نوجوانش بهتندى گفت : (هر چه راجع به كلسترول مى گويند چرت است .)
همسرش با تعجب گفت : (اصلا اين طور نيست كلسترول خون عمويت بالاست و به همين دليل در خطر بيمارى قلبى است .)
دخترش گفت : (بله ، ولى اگر واقعا راست مى گويند چراهر چند ماه يك بار، نظرشان عوض مى شود؟ كتاب بهداشت ما پنج سال پيش چاپ شده و مطالبى كه در آن نوشته اند با آنچه امروز مى گويند كاملا تفاوت دارد.)
پسر جرامايا از جايش بلند شد و گفت : آگهى اين مجله را نگاه كنيد. تبليغ تخم مرغ است كه مى گويد حالا ديگر همه مى توانند تخم مرغ بخورند. مى بينيد، هنوز نتيجه تحقيقات منتشر نشده است كه تبليغ در مجله چاپ مى شود! فكر نمى كنيد مسئله كمى مشكوك است ؟)
جرامايا به پشتى صندلى خود تكيه داد. او از واكنش خانواده نسبت به سخنى كه بدون قصد و غرض به زبان آورده بود، جا خورده بود.
شما از مطلبى كه مى خوانيد، روزانه چيزهايى مى آموزيد. پس چرا آن را با خانواده خود در ميان نگذاريد؟ خبر كوتاه يك روزنامه ، شايعه اى كه در خبرنامه شركتتان چاپ شده يا آمارى كه در گزارش سالانه چاپ مى شود مى تواند جرقه يك بحث يا گفت وگو را بزند.
بعضى از بچه ها بيشتر به هدف سرگرمى كتاب مى خوانند و گاهى از اين كه مى توان با هدف كسب اطلاعات نيز مطالعه كرد، بى خبرند. گرچه از كتاب هاى درسى خود در مدرسه اطلاعاتى به دست مى آوردند اما اگر آنها را به حال خود بگذاريم مطالب علمى را انتخاب نمى كنند. اما بزرگسالان بيشتر به هدف اطلاعات مطالعه مى كنند نه به اين دليل كه دوست دارند، بلكه چون اين مطالب بخش عمده اى از كار روزانه ى آنها را تشكيل مى دهد.
اگر اطلاعاتى را كه از مطالعه خود به دست مى آوريد با فرزندانتان در ميان بگذاريد، مى توانيد آنها را براى خواندن به قصد كسب اطلاعات آماده كنيد. با اين كار به بچه ها مى فهمانيد كه به آنچه مى خوانيد علاقه داريد و دوست داريد آنها نيز به آن علاقه مند شوند. وقتى بچه ها مى بينند كه چگونه از اطلاعاتى كه به دست آورده ايد استفاده مى كنيد، ديگر كمتر از خواندن به قصد كسب اطلاعات خواهند ترسيد.
حتى مى توانيد فرزندانتان را تشويق كنيد اطلاعاتى را كه از خواندن به دست مى آوردند با شما در ميان بگذارند، اگر بپرسيد: )در كتاب علوم شما درباره كلسترول چه چيزى نوشته اند؟) جالب تر از آن است كه بپرسيد: )امروز در مدرسه چه چيزى ياد گرفتى ؟)
حتى يك هفته بعد از صحبت كلسترول در خانواده جرامايا سر ميز شام ، بحث همچنان داغ بود. دختر جرامايا يك بخش از كتاب بهداشت خودرا براى همه خوانده بود و همسر او نيز جزوه اى را زا مطب دكتر به خانه آورده بود.
پسرش با خواندن جزوه متقاعد شده بود كه كلسترول مى تواند مسئله آفرين باشد اما همچنان اعتقاد داشت كه كلكى در كار صنايع توليد تخم مرغ هست . از طرفى جرامايا نيز از اين كه ديگر مجبور نيست عبارت كليشه اى از بچه ها بپرسد، تا آنها نيز از سر بى حوصلگى جواب دهند، سرشار از شادى بود چون خانواده اش واقعا با هم ارتباط كلامى برقرار كرده بودند.

3.با صداى بلند بخوانيد
(لوك ) كه تازه خواندن ياد گرفته بود، هنگام خواندن كتاب داشتان خود، سر اين جمله گير كرد: (آن را به من بده ، دادش روباه .) او همه كلمات را مى توانست بخواند اما معنى جمله را نمى فهميد. فكر مى كرد شايد جمله بايد اين طور نوشته مى شد: (آن را به دادش من بده ، روباه .) يا (آن را به دادش روباه من بده ) لوك هنوز علائم نقطه گذارى را خوب نمى فهميد و كلمات را تك تك و با لحن يكسان مى خواند و به همين دليل نمى توانست معنى اين جمله خاص را بفهمد.
لوك بعدها از پدرش خواست كه داستان را با صداى بلند بخواند. پدرش ‍ قصه را با لحن مناسب خواند تا به جمله اسرار آميز رسيد و سپس قصه را تمام كرد. لوك تك تك كلمات داستان را فهميد.
درك مطلب بچه ها هنگام خواندن ، به طور طبيعى از توانايى آنها هنگام برقرارى ارتباط كلامى كمتر است . بچه ها هنگامى كه مدرسه را شروع مى كنند صدها كلمه را مى فهمند اما فقط چند كلمه را مى توانند بخوانند يا بخش كنند. اين اختلاف زمانى از بين مى رود كه بچه ها در خواندن مهارت به دست بياورند و كلماتى را كه قبلا به صورت شفاهى استفاده مى كردند، به طور مرتب به صورت نوشتارى ببينند.
علاوه بر آن سطح توانايى بچه ها در خواندن ، از سطح علايق آنها نيز پايين تر است . بچه هاى كلاس اول قادر به درك مطالبى بسيار پيچيده تر از )بابا آب داد) هستند. اما چون هنگام خواندن مهارت كافى براى درك مطلب نوشتارى پيچيده ندارند، دچار محدوديت مى شوند.
يكى از مهم ترين كارهايى كه مى توانيد در طول عمرتان براى بچه ها انجام بدهيد اين است كه با صداى بلند برايشان كتاب بخوانيد. اين كار را مى توانيد كمى بعد از تولد آنها شروع كنيد و تا پيش دبستانى و سال ها بعد نيز ادامه بدهيد. هنگامى كه با صداى بلند براى بچه ها كتاب مى خوانيد، فرصت خوبى پيدا مى كنيد كه نوشته ها را با هم تجربه كنيد. با اين كار فرزندانتان به زبان توجّه مى كنند و مهارت هاى ضرورى درك مطلب آنها كه در مدرسه و در سال هاى بعد به آن نياز دارند، پرورش مى يابد.
براى موفقيت تحصيلى بچه ها، درك مطلب ، پرورش دايره ى لغات و قدرت تشخيص لغات آنها با ميزانى كه والدين با صداى بلند برايشان كتاب مى خوانند رابطه ى مستقيم دارد. مهم تر از آن اين كه وقتى با صداى بلند كتاب مى خوانند رابطه ى مستقيم دارد. مهم تر از آن اين كه وقتى با صداى بلند كتاب مى خوانيد به بچه ها مى فهمانيد كه براى كتاب ارزش و اهميت قائليد و كتاب خواندن بخش مهمى از تعاملات خانوادگى شما را تشكيل مى دهد.
چگونه با صداى بلند بخوانيد
با حالت و لحن مناسب بخوانيد.
براى هر يك از شخصيّت ها از يك صداى خاص استفاده كنيد. از علائم نقطه گذارى كمك بگيريد تا لحن خواندنتان را عوض كنيد يا براى افزايش ‍ تاءثير خواندنتان مكث كنيد.
با علاقه بخوانيد و با متن درگير شويد.
اگر به طرح داستان يا مشكلات شخصيت هاى آن علاقه مند شده ايد به زبان بياوريد تا فرزندانتان بدانند. اگر اتفاقات هيجان انگيز است با لحنى هيجان زده بخوانيد، اگر ترسناك است با لحنى بخوانيد كه نشان ترس ‍ است .
از سؤ ال هاى جديد و هوشمندانه استفاده كنيد.
قبل از اين كه ورق بزنيد، از بچه ها بپرسيد كه به نظرشان چه اتفاقى خواهد افتاد. از آنها بخواهيد نام شخصيت هايى را كه در تصاوير ديده مى شوند، بگويند. (براى مطالب بيشتر درباره خواندن جدى و هوشمندانه مراجعه كنيد به روش 34.)
تماس چشمى برقرار كنيد.
شما بازيگر هستيد و فرزندتان تماشاچى . سرتان را بالا بياوريد و به حالت چهره فرزندتان توجه كنيد. همراه او بخنديد و براى اظهار نظر درباره روند داستان مكث كنيد.
اگر درباره مهارت يا صدايتان هنگام خواندن ، درباره توانايى تان براى انتخابِ كتاب يا ميزان وقتى كه مى توانيد براى اين كار بگذاريد نگرانى دارد، آن را برطرف كنيد. خواندن با صداى بلند مهم تر از اين است كه بتوانيد از آن چشم پوشى كنيد و هيچ وقت براى شروع اين كار دير نيست .

منبع: سايت غدير