پژوهش هاي خاك (علوم خاك و آب)

به منظور بررسي تاثير کاربرد زئوليت طبيعي ايراني بر کاهش آبشوئي نيتروژن در اراضي سبک، آزمايشي در سال زراعي 86-1385 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه تربيت مدرس، به صورت فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي در 3 تکرار اجرا شد. عوامل مورد بررسي شامل سطوح مختلف زئوليت (0، 3، 6 و 9 تن در هکتار) و مقدار کود نيتروژن در سه سطح (90، 180 و 270) کيلوگرم نيتروژن خالص در هکتار از منبع اوره، بود. کلزاي پائيزه رقم OKAPI در دهم مهر  ماه در مزرعه کشت و براي ارزيابي محصول علوفه گياه، کل زيست توده اندام هوائي کلزا در ابتداي مرحله غلاف دهي برداشت شد. ميزان آبشويي نيتروژن با اندازه گيري غلظت يون نيترات و آمونيوم موجود در زه آب خروجي زير عمق توسعه ريشه کلزا و سپس ضرب آن در مقدار نفوذ عمقي آب، محاسبه گرديد. نتايج نشان داد اثرات اصلي زئوليت و نيتروژن بر عملکرد کمي علوفه کلزا و مهار آبشويي نيتروژن از خاک معني دار بود (p£0.01)، اما اثر متقابل آن دو بر هيچيک از صفات مورد مطالعه معني دار نشد. بکارگيري زئوليت در سطوح 6 و 9 تن در هکتار، باعث کاهش معني دار غلظت نيترات (NO₃^-) در نمونه زه آب شد. اما سطوح مختلف زئوليت تاثير معني داري بر کاهش شستشوي آمونيوم (NH₄⁺) نداشت. با افزايش کاربرد زئوليت از 3 تن در هکتار به 9 تن در هکتار، غلظت نيتروژن در توده گياهي کاهش يافت. بيشترين عملکرد علوفه تر و خشك به ترتيب معادل 70.66 و 11.31 تن در هكتار از تيمار 270 کيلوگرم نيتروژن در هکتار حاصل شد. افزايش نيتروژن مصرفي از 90 به 270 کيلوگرم نيتروژن در هکتار موجب افزايش 15 و 6 درصدي به ترتيب در غلظت نيتروژن توده گياهي و ميزان کلروفيل برگ شد. در مجموع نتايج اين تحقيق نشان داد که استفاده از زئوليت هاي طبيعي افزون بر تاثير غير مستقيم براي حصول عملکردهاي مطلوب، مانع هدرروي نيتروژن از خاک-هاي زراعي مي گردد. انجام آزمايش هاي بيشتر در خصوص نقش احتمالي زئوليت ها در جلوگيري از آبشويي نيترات مورد انتظار است.

 نسخه قابل چاپ