پژوهش هاي خاك (علوم خاك و آب)

مديريت صحيح بهره برداري از منابع آب و خاک سديمي نقش تعيين کننده اي در افزايش محصولات کشاورزي ايفا مي‌ نمايد. در اين راستا استفاده از مدل هاي يارانه اي براي بررسي اثرات مصرف آبهاي سديمي و مواد اصلاح کننده بر خاک و گياه مي ‌توانند بسيار سودمند واقع شود. در اين تحقيق تاثير استفاده از گچ در اصلاح خاک هاي سديمي در دشت درودزن - مرودشت در استان فارس مورد بررسي قرار گرفت. همچنين از مدل watsuit براي پيش بيني ترکيب شيميايي محلول خاک ناشي از استفاده از آب سديمي (SAR=17.1 و ECe=2.17). و ماده اصلاح کننده گچ استفاده گرديد. تيمارها شامل 4 سطح گچ معدني (0، 3، 6 و 24 ميلي اکي والان در ليتر) در سه تکرار در کرت هاي 20 مترمربعي بود. داده‌ هاي پيش بيني شده نشان داد که با افزايش ميزان گچ يون هاي کلسيم و سولفات افزايش و قليائيت خاک کاهش يافته است. در کرت هاي آزمايشي غلظت هر يک از عناصر، شوري و نسبت جذبي سديم مقدار بيشتري نسبت به ميزان پيش بيني شده توسط مدل نشان داد. دليل آن احتمالا مربوط به راندمان پايين آبشويي املاح در شرايط مزرعه مي باشد. در رابطه با اصلاح خاک هاي سديمي، شوري آستانه پايداري خاک، نسبت منيزيم به کلسيم و حذف عوامل قلياييت (کربنات و بي کربنات ها) تا سطحي که براي گياه زيان آور نباشد، در نظر گرفته مي ‌شود. پيش بيني مدل براي ارزيابي هر يک از اين موارد از اعتبار کافي برخوردار است. با مصرف 3 ميلي ‌اکي والان گچ در ليتر نسبت متعادلي از شوري و نسبت جذبي سديم جهت پايداري ساختمان خاک فراهم ‌گرديد. در حاليکه پيش بيني مدل حاکي از لزوم مصرف بيشتر گچ براي حصول به آستانه پايداري است. علت آن را مي ‌توان به درجه خلوص گچ معدني مصرف شده در کرت هاي آزمايشي نسبت داد. هم پيش بيني مدل و هم مقادير اندازه گيري شده نشان مي ‌دهد که حتي با مصرف مقادير زياد گچ غلظت کربنات به محدوده بي ‌ضرر براي مصرف آب آبياري تنزل نيافته است. به طور کلي همانطور که مدل Watsuit پيش ‌بيني مي ‌نمايد، سطح 24 ميلي اکي ‌والان در ليتر به عنوان مناسب‌ ترين ميزان گچ براي اصلاح خاک در شرايط آزمايش توصيه مي ‌شود.

 نسخه قابل چاپ