پژوهش هاي خاك (علوم خاك و آب)

براي مطالعه اثرات تغيير تناوب هاي زراعي متداول به کشت ممتد گندم بر فاکتور فرسايش پذيري خاک (K) در اراضي ديم کشاورزي، سه سري خاک سهند (فلونتيک هاپلوزربتس)، رجل آباد (تيپيک کلسيزرپتس) و داراب (کلسيک هاپلوزرپتس) در ديمزارهاي منطقه مراغه - هشترود انتخاب گرديد. سه تيمار تناوب زراعي شامل: كشت ممتد گندم (T1) گندم - نخود (T2) و گندم - آيش (T3) به مدت پنج سال زراعي از پاييز سال 1382 تا تابستان 1387 در مکان هاي مورد نظر اعمال شدند. خرداد سال 1387 نمونه هاي دست خورده و دست نخورده از مزارع تهيه شد. در نمونه هاي تهيه شده، يکسري از خصوصيات فيزيکي و شيميايي خاک مانند کربن آلي (OC)، آهک (CCE)، جرم مخصوص ظاهري(D_b) ، پايداري خاکدانه ها (WAS)، سرعت نفوذپذيري (IR) و بافت اندازه گيري شد. فاکتور فرسايش پذيري خاک با استفاده از رابطه رگرسيوني ارايه شده و پارامترهاي اندازه گيري شده، برآورد گرديد. شاخص WAS در T3 (%71.54) به طور معني داري (P<0.05) بيشتر از T1 (%58.89) و T2 (%59.24) و مقدار IR درT1  (2.01 cm hr^-1) به طور معني داري (P<0.05) کمتر از T2 (4.89 cm hr^-1) و T3 (5.27 cm hr^-1) بود. فاکتور فرسايش پذيري خاک به صورت معني داري (P<0.05) در T1 (0.00681 t h MJ^-1 mm^-1) نسبت به T2 (0.00299 t h MJ^-1 mm^-1) و T3 (0.00223 t h MJ^-1 mm^-1) افزايش يافت. تيمارهاي تناوب زراعي تاثير معني داري بر مقادير OC، CCE و D_b نداشتند. بر اساس نتايج بدست آمده، تغيير تناوب هاي زراعي گندم - آيش و گندم - نخود به کشت ممتد گندم در مزارع مورد مطالعه، سرانجام به افزايش روانآب و فرسايش خاک منجر شده و بنابراين اقدام درستي به نظر نمي رسد.

 نسخه قابل چاپ