پژوهش هاي خاك (علوم خاك و آب)

در اين مطالعه، اثرات استفاده کوتاه مدت از فاضلاب خانگي بر تعدادي از خصوصيات فيزيکي مهم خاک ناشي از چهار عامل کيفيت آب آبياري (آب معمولي، فاضلاب خام و فاضلاب تصفيه شده)، بافت خاک (دو نمونه خاک لومي)، روش آبياري (سطحي و زيرسطحي) و حضور و عدم حضور گياه، در قالب تحقيقات گلداني و در محل تصفيه خانه فاضلاب شهرک اکباتان (تهران) در سال 1387 مورد بررسي قرار گرفت. طول دوره آزمايش چهار ماه و گياه مورد مطالعه سورگوم بود. در انتهاي دوره مطالعه، پارامترهاي فيزيکي خاک شامل چگالي ظاهري و شدت نفوذ نهايي اندازه گيري شده و نتايج با استفاده از طرح آماري کاملا تصادفي با سه تکرار، و منحني هاي خصوصيات رطوبتي خاک با نرم افزار RETC بررسي و مقايسه شدند. در خصوص اثرات کيفيت آب آبياري بر منحني خصوصيات رطوبتي خاک، به طور ميانگين ميزان آب قابل استفاده در خاک هاي تحت آبياري با فاضلاب (تصفيه شده و خام) در مقايسه با آب معمولي در حدود 4 درصد حجمي و به طور نسبي به ميزان 24 درصد افزايش نشان داد. ميانگين ظرفيت نگهداري آب در خاک در نقطه 0.1 بار بين 9.5 تا 10 درصد حجمي، در نقطه 0.33 بار بين 4.5 تا 5 درصد حجمي و در نقطه يک بار بين 1.5 تا 2 درصد حجمي، در خاک هاي تحت آبياري با فاضلاب خام و تصفيه شده، بيشتر از تيمارهاي آبياري شده با آب معمولي بود که نشان از بهبود نسبي ساختمان خاک داشت. به طور کلي شدت نفوذ نهايي خاک هاي تحت آبياري با فاضلاب خام و تصفيه شده در مقايسه با تيمار آب معمولي افزايش نشان داد، اما اختلاف به دست آمده معني دار نبود. در خصوص چگالي ظاهري خاک، به دليل کوتاه بودن دوره کاربرد فاضلاب، تاثير قابل توجهي مشاهده نشد. به طور کلي با توجه به اندازه گيري هاي انجام شده، شواهد نشان مي دهد که آبياري با فاضلاب به دليل وجود ترکيبات مختلف شيميايي و آلي (از جمله غلظت بالاي منيزيم) به خصوص در شرايط تحت کشت و حضور گياه، در راستاي بهبود ساختمان خاک و افزايش ظرفيت نگهداري آب در خاک عمل نموده است.

 نسخه قابل چاپ