اخبار استان لرستان

تالاب‎ها سیستم‎های طبیعی بی‎همتا و یکی از شاهکارهای خلقت‎اند که به دلیل داشتن پتانسیل‎های منحصربه‎فرد و بعضا ناشناخته، از جایگاه ویژه‎ای برخوردارند.

لرستان با داشتن حدود 12 تالاب آب شیرین در شهرستان‎های پلدختر و بروجرد زیستگاه مناسبی برای جانوران آبزی، پرندگان بومی و مهاجر محسوب می‎شود.

این تالاب‎ها در فصول پرآبی، زیبایی خاصی به استان داده به طوری‌که برای هر گردشگری دارای جذبه است. تالاب‎های استان طی سال‎های اخیر به دلایل مختلفی در آستانه نابودی قرار گرفته و وضعیت مطلوبی ندارند.

تالاب‎های لرستان در خطر نابودی

یک کارشناس ارشد مسائل زیست محیطی در خصوص نحوه تشکیل تالاب‎های یازده‎گانه شهرستان پلدختر به خبرنگار ایسنا گفت: بر اساس بررسی‎های زمین‎شناسی، حدود یازده هزار سال پیش وقوع زلزله‎ای به بزرگی بیش از 7 ریشتر موجب رانش لایه‎های سنگی یال شمالی طاق‎دیس کبیرکوه و مسدود شدن رودخانه‎های سیمره و کشکان و در نتیجه تشکیل دریاچه‎ای بزرگ در جنوب شهرستان پلدختر و شمال و شرق شهرستان دره‎شهر شده و به دنبال آن شرایط تشکیل تالاب‎ها فراهم شد. سن تالاب‎های پلدختر در واقع معادل سن لنداسلاید سیمره است.

میرزایی در رابطه با منشاء آب تالاب‎های پلدختر بیان کرد: منشاء آب تالاب‎های پلدختر نزولات جوی بوده که باتوجه به وضعیت زمین‎شناسی و توپوگرافی منطقه، تالاب‎ها نسبت به محدوده‎های همجوار پست‎تر و کف آنها نیز از رسوبات مارنی دانه‎ریز و نفوذناپذیر سازند گچساران است و جریان‎های زیرسطحی به تبعیت از گرادیان هیدرولیک به سمت تالاب‎ها حرکت کرده و به داخل آنها زهکش و یا به صورت چشمه در مرز لایه آبدار(آهک‎های خردشده لنداسلاید) با سنگ کف(مارن‎های سازند گچساران) به داخل تالاب‎ها تراوش می‎کند.

وی در رابطه با تعداد دقیق تالاب‎های پلدختر اظهار کرد: براساس آثار و شواهد موجود، تعداد تالاب‎های پلدختر بعد از وقوع لنداسلاید سیمره بالغ بر 50 تالاب کوچک و بزرگ بوده که بزرگترین آنها موسوم به گری‎بلمک دارای وسعتی حدود 600 هکتار بوده است. بیشتر این تالاب‎ها از زمان تشکیل تا حدود یکصد سال پیش، تحت تأثیر عوامل طبیعی، خشک و نابود شده‎اند و تنها 11 تالاب که از تغذیه بهتری برخوردار بوده باقی مانده‎اند.

این کارشناس ارشد مسائل زیست محیطی عنوان کرد: طی بیست سال اخیر نیز تحت تأثیر توام عوامل طبیعی و انسانی تعداد تالاب‎های پلدختر به 9 تالاب کاهش و تبدیل به نیزار شده‎اند و تقریبا در آستانه نابودی هستند.

میرزایی تصریح کرد: 7 تالاب باقیمانده واقع در مناطق ولیعصر و تنگ فنی به نام‎های لفونه یک، لفونه دو، تکانه، تاف یک، تاف دو، جمجمه و گری کبود در مجموع با مساحتی حدود چهل هکتار وضعیت مناسبی ندارند، بطوری‌که حجم فعالی آب آنها در مقایسه با 15 سال قبل نشان می‎دهد که بیش از 60 درصد کاهش داشته‎اند.

وی درخصوص تالاب بیشه‎دالان بروجرد گفت: این تالاب در 15 کیلومتری جنوب شرقی شهر بروجرد در دشت سیلاخور قرار دارد که در گذشته زیستگاه بسیار مناسبی برای پرندگان مهاجر و جانوران و پرندگان بومی بوده است. این تالاب نیز در حال حاضر وضعیتی به مراتب بدتر از تالاب‎های پلدختر دارد و نفس‎های آخر را می‎کشد.

این کارشناس ارشد شرکت آب منطقه‎ای لرستان اضافه کرد: مساحت تالاب بیشه‎دالان در گذشته 913 هکتار بوده که به دلایل مختلف در حال حاضر وسعت آن به 79 هکتار کاهش یافته است.

میرزایی در خصوص کاهش آبدهی و وسعت تالاب‎های پلدختر و بیشه‎دالان بروجرد افزود: تغییرات اقلیمی و تاثیرات سوء خشکسالی‎ها، تغذیه نامناسب، تبخیر شدید، استفاده و برداشت آب از تالاب‎ها و حریم آنها برای مصارف کشاورزی و در برخی موارد مصرف شرب، تصرف غیرقانونی اراضی تالاب و تغییر کاربری آن‎ها توسط کشاورزان محلی، ورود فاضلاب خانگی، صنعتی و کشاورزی به محیط تالاب(در بیشه‎دالان)، وارد شدن سموم کشاورزی و مواد زائد به تالاب به علت فعالیت‎های کشاورزی در اطراف تالاب(در بیشه‎دالان)، بهره‎برداری از نیزارهای اطراف تالاب‎ها، شکار بی‎رویه و غیرمجاز توسط اهالی منطقه و نبود متولی و مدیریت واحد بر تالاب‎ها مهمترین عوامل طبیعی و انسانی است که طی سال‎های اخیر باعث کاهش شدید آبدهی، وسعت و انقراض تالاب‎های استان لرستان شده است.

وی در رابطه با حفاظت و نجات تالاب‎های باقیمانده در استان گفت: تعیین متولی و مدیریت واحد برای تالاب‎ها، جلوگیری از تغییر کاربری اراضی تالاب‎ها، تعیین حق‎آبه تالاب‎ها، تعیین حریم اکولوژیکی و آبی تالاب‎ها، ارتقاء سطح حفاظت تالاب‎ها و ایجاد منطقه صید و شکار ممنوعه، جلب مشارکت مردم محلی روستاهای همجوار و درگیرکردن و مشارکت آنها در حفاظت از تالاب‎ها، تخصیص منابع مالی برای حفاظت و مدیریت تالاب‎ها، انجام مطالعات توسط مهندسین مشاور به‎منظور احیاء تالاب‎ها و جلوگیری از نابودی آنها از مهمترین راهکارهایی است که می‎تواند تالاب‎های باقیمانده استان لرستان را از خطر نابودی نجات دهد.