پاسخ به: پژوهش هاي حبوبات ايران
پنج شنبه 16 شهریور 1391 10:40 AM
| 6 : پژوهش هاي حبوبات ايران (نيمه اول) 1390; 2(1):65-80. |
| واکنش عملکرد و خصوصيات مورفوفيزيولوژيک ژنوتيپ هاي زودرس نخود (.Cicer arietinum L) به تنش خشکي |
| گنج علي علي*,پرسا حسن,باقري عبدالرضا |
| * مشهد، ميدان آزادي، دانشگاه فردوسي، دانشکده علوم، گروه زيست شناسي |
|
زودرسي يا فرار از خشکي به عنوان راهبرد اوليه گياه، در سازگاري به مناطق داراي تنش خشکي انتهايي فصل، مطرح است. گياهان از طريق ايجاد تغييرات مورفولوژيک و فيزيولوژيک، به تنش خشکي پاسخ مي دهند. بر اين اساس، دو آزمايش جداگانه با هدف بررسي واکنش عملکرد و صفات مورفوفيزيولوژيک ژنوتيپ هاي زودرس نخود نسبت به تنش خشکي، انجام شد. روز تا گل دهي و عملکرد 30 ژنوتيپ زودرس به همراه ژنوتيپ هاي مقاوم به خشکي، در دو شرايط تنش خشکي (ديم) و بدون تنش (فارياب)، در قالب طرح کرت هاي خردشده با سه تکرار، طي سال زراعي 87-1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد مورد بررسي قرار گرفتند. در آزمايش دوم، صفات مورفوفيزيولوژيک موثر در بهبود تحمل به خشکي پنج ژنوتيپ زودرس نامزد براي تحمل به خشکي به همراه رقم تجاري جم، در دو شرايط تنش خشکي (25 درصد ظرفيت زراعي) و شاهد (ظرفيت زراعي) مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمايش به صورت فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در اتاقک رشد انجام شد. نتايج نشان داد که صفت روز تا گل دهي عمدتا ژنتيکي بوده و تاثير عوامل محيطي، به ويژه شرايط رطوبتي خاک بر اين صفت، ناچيز است. دامنه وسيع کاهش عملکرد ناشي از تنش خشکي (23 تا 86 درصد) نشان دهنده تنوع بالاي موجود ميان ژنوتيپ ها در پاسخ به تنش خشکي بود. در محيط تنش، همبستگي منفي و معني دار ميان روز تا گل دهي و عملکرد دانه، مويد اتخاذ راهبرد فرار از خشکي در ژنوتيپ هاي زود گل ده است. ژنوتيپ هاي MCC80، MCC392، MCC78،MCC552 و MCC537 از عملکرد بالايي در هر دو محيط تنش و بدون تنش برخوردار بودند. از آنجا که شاخص تحمل به خشکي نيز در اين ژنوتيپ ها از ميانگين ژنوتيپ هاي مورد بررسي بالاتر بود، لذا اين ژنوتيپ ها به عنوان ژنوتيپ هاي متحمل به خشکي پيشنهاد مي شوند. با توجه به ماهيت زودرسي و اتخاذ راهبرد فرار از خشکي انتهاي فصل در ژنوتيپ هاي منتخب در اين آزمايش، به نظر مي رسد مکانيسم هاي تحمل به پسابيدگي در اين ژنوتيپ ها احتمالا ايجاد نگرديده و يا به طور کامل تکامل نيافته است. بنابراين ميان ژنوتيپ هاي زودرس منتخب و ژنوتيپ شاهد، تفاوت هاي معني داري از حيث اغلب صفات موثر در بهبود تحمل به خشکي، قابل مشاهده نبود. |
| كليد واژه: تنش خشکي، زودرسي، شاخص پايداري غشا، نخود |
 |
|
نسخه قابل چاپ |
أَلْعِلْمُ ثَلاثَةٌ: أَلْفِقْهُ لِلاَْدْیانِ، وَ الطِّبُّ لِلاَْبْدانِ،وَ النَّحْوُ لِلِّسانِ. .
