تايپك شيعه شناسي

محمدحسین بن هاشم العاملى و اهمیت به درس در کیفیت اشتغال به تحصیل شیخ محمدحسین بن هاشم العاملى داماد صاحب جواهر، که مرجعیت دینى یافت، آورده‌اند: پدرش مردى فقیر حال بود که در کاظمین دکانى داشت.
بعد از آنکه شیخ محمد حسین، قرائت قرآن را فراگرفت، او را نزد خود آورد تا در کسب معاش به او کمک کند.
ولى محمدحسین به طلب علم متمایل شد و از یکى از اهل علم راه تحصیل علم را پرسید.
او گفت اول باید "اجرومیه" (کتابى در علم نحو) را حفظ کند.
او از آن مرد عالم خواست که آن کتاب را برایش بنویسد و او نوشت و محمد حسین در دکان پدر به خواندن آن مشغول شد تا این‌که پدرش متوجه شد و خشمگین گردید که: خواندن این کتاب، تو را از کسب و کار باز مى‌دارد!
بعد از آن، دور از چشم پدر آن را خواند و تمام کرد.
سپس از همان اهل علم پرسید حالا چکار کنم؟ او گفت به نجف برو.
محمد حسین، چهارپایى کرایه کرد و بدون آنکه بیش از مقدار کرایه پولى داشته باشد، راهى نجف شد و بین راه از زوائد خوراک همسفران، خود را سیر مى‌کرد.
چون به نجف رسید وارد صحن شریف شد و در آنجا نشست تا شب شد و همه مردم از صحنه خارج گشتند.
دربانان آمدند بیرونش کنند، شرح حال خود را گفت و آنها به او حجره‌اى دادند و برایش غذا آوردند و در آنجا اقامت کرد و با طلاب آشنا شد و نزد آنان درس خواند و در آن حجره بود و با استفاده از نور چراغ حیاط مطالعه مى‌کرد تا این‌که فضلش ظاهر گشت و آوازه‌اش بلند شد و به مرجعیت رسید.
اموال به سویش فرستاده مى‌شد و او همه را به طلاب علم و نیازمندان مى‌رساند و خود لباس زبر و خشن مى‌پوشید و طعام ناگوار مى‌خورد.
بعد از مرگش نیز هیچ مالى به ارث نگذاشت.
هیچ مانعى موجب تعطیل درس او نمى‌شد به‌طورى که حتى در روز وفات شیخ انصارى قدس‌سره درس خود را تعطیل نکرد و در جواب پرسندگان گفت: درس مى‌دهیم و ثواب آن را براى شیخ قرار مى‌دهیم.
منبع: مردان علم در میدان عمل/ ج