پژوهش هاي توليد گياهي (علوم كشاورزي و منابع طبيعي)

به منظور بررسي واکنش دو ژنوتيپ برنج (Oryza sativa L.) در تجمع و تسهيم سديم، پتاسيم، کلسيم، منيزيم، کلر، منگنز، فسفر و قندهاي محلول کل در برگ هاي سوم، چهارم، پنجم و ششم، در پاسخ به تنش شوري، آزمايش فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي به اجرا در آمد. در بررسي همبستگي بين صفات مختلف، وزن خشک، با تجمع املاح سديم و کلر همبستگي منفي داشت. کاهش مشاهده شده در رشد، در ژنوتيپ IR29 (حساس به شوري) بيش از IR651 (متحمل به شوري) رخ داد. شوري سبب تجمع مقادير بالاي سديم و کلر در برگ هاي هر دو ژنوتيپ شد و اين افزايش در ژنوتيپ IR29 بيش از IR651 رخ داد. بيشترين تجمع سديم و کلر در برگ هاي سوم و چهارم ژنوتيپ IR29 رخ داد. تجمع کربوهيدرات هاي محلول کل در اثر اعمال تنش شوري فقط در برگ هاي پنجم و ششم ژنوتيپ هاي مورد مطالعه افزايش يافت و در برگ هاي سوم و چهارم تغييري مشاهده نشد. نتايج به دست آمده نشان داد که تحت تنش شوري، کاهش در غلظت کلسيم در ژنوتيپ IR29 بيش از ژنوتيپ IR651 رخ داد با اين وجود کاهش در تمام برگ هاي هر دو ژنوتيپ مشاهده شد. در ارتباط با تجمع منيزيم، در دو ژنوتيپ روند منظمي وجود نداشت. تحت تنش شوري، غلظت منگنز و فسفر تغييري نداشت، اما نسبت پتاسيم به سديم در هر دو ژنوتيپ کاهش يافت که اين کاهش در IR29 بيش از IR651 بود. ژنوتيپ IR651 توانست نسبت پتاسيم به سديم را در برگ ششم، بالاتر از ساير برگ ها حفظ کند. به طور کلي، ژنوتيپ IR651 توانست يون هاي سمي را در برگ هاي پير خود ذخيره کند تا از بروز خسارت به برگ هاي جوان جلوگيري نمايد در حالي که در ژنوتيپ IR29 مقادير بالايي از اين يون ها در برگ هاي جوان تجمع يافت. همچنين، کلرور سديم موجت اختلال در تعادل غلظت املاح در برگ هاي هر دو ژنوتيپ شد.