پژوهش هاي توليد گياهي (علوم كشاورزي و منابع طبيعي)

گياه دارويي شيرين بيان با نام علمي Glycyrrhiza glabra از تيره لگومينوز (Fabaceae) مي باشد. گليسيريزين مهم ترين تركيب شيميايي در بين تركيبات موجود در شيرين بيان است که 50 برابر ساکاروز شيريني دارد. اين ماده به عنوان ماده اوليه در داروسازي و در درمان بسياري از بيماري ها و نيز در صنايع دخانيات، شيريني سازي و نوشابه سازي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين بررسي به منظور تعيين بهترين زمان برداشت و مناسب ترين قطر ريشه براي به دست آوردن بالاترين ميزان گليسيريزين در اين گياه انجام شد. در سال 1385 ريشه شيرين بيان در چهار تاريخ برداشت (بيستم آبان، آذر، دي و بهمن ماه) و در سه قطر مختلف (كمتر از 1 سانتي متر، 1 تا 2 سانتي متر و بيشتر از 2 سانتي متر) در چهار تکرار از استان گلستان (ايستگاه تحقيقات کشاورزي عراقي محله) جمع آوري گرديد. متغيرهاي اندازه گيري شده شامل وزن تر و وزن خشک (براي اندازه گيري درصد رطوبت) و ميزان گليسيريزين بود. استخراج گليسيريزين با متانول و اندازه گيري آن با استفاده كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا صورت گرفت. نتايج نشان داد كه كمترين قطر ريشه ها، داراي کمترين درصد رطوبت (46/32 درصد) و بيشترين ميزان گليسيريزين (187/1 درصد) بود. همچنين، ريشه هاي برداشت شده در دي ماه در مقايسه با زمان هاي ديگر برداشت، داراي درصد رطوبت کمتر (26/22 درصد) و گليسيريزين بيشتري (112/1 درصد) بودند.‌‌