پژوهش هاي توليد گياهي (علوم كشاورزي و منابع طبيعي)

هدف اصلي از اجراي كم آبياري، افزايش راندمان كاربرد آب از طريق كاهش ميزان آب آبياري در هر نوبت و يا از طريق حذف آبياري هايي است که کمترين بازدهي را دارند. پنبه گياهي است که به زمان و مقدار آب آبياري در مراحل مختلف رشد واکنش زيادي نشان مي دهد، به طوري که ممکن است در بعضي از مراحل رشد به كم آبياري حساس بوده يا در بعضي از مراحل اصلا به آب نياز نداشته باشد. براي تعيين ميزان آب مصرفي و حساسيت پنبه به كم آبياري در هر يک از مراحل رشد، پژوهش حاضر در قالب طرح كرت هاي خرد شده با 3 تکرار در ايستگاه تحقيقات پنبه هاشم آباد گرگان طي سه سال اجرا گرديد. تيمارهاي کم آبياري شامل: کم آبياري در مرحله گلدهي (I₁)،کم آبياري در مرحله اوج گلدهي (I₂)، کم آبياري در مرحله قوزه دهي (I₃)، کم آبياري در مراحل گلدهي، اوج گلدهي و قوزه دهي (I₄)، کم آبياري در مراحل گلدهي و اوج گلدهي (I₅)، کم آبياري در مراحل گلدهي و قوزه دهي (I₆) و کم آبياري در مرحله اوج گلدهي و قوزه دهي (I₇) به عنوان کرت اصلي و مقادير آب آبياري 0، 35، 70 و 100 درصد نياز آبي به عنوان کرت فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج تجزيه مرکب سه ساله نشان داد که بين سال ها از نظر عملکرد، درصد زودرسي، وزن قوزه و تعداد قوزه در بوته اختلاف کاملا معني دار وجود داشت. بين تيمارهاي کم آبياري در مراحل مختلف رشد از نظر عملکرد اختلاف کاملا معني دار اما از نظر درصد زودرسي، وزن قوزه و تعداد قوزه در بوته اختلاف معني دار وجود نداشت. بيشترين عملکرد در طي سه سال مربوط به تيمارهاي آبياري I₇، I₂ و I₃ بود. کمترين عملکرد مربوط به تيمارهاي I₄ و I₅ بود. در مجموع مي توان گفت حساس ترين مراحل رشد پنبه از نظر تنش آبي مراحل گلدهي و اوج گلدهي مي باشند. بين مقادير مختلف آب آبياري از نظر عملکرد، درصد زودرسي، وزن قوزه و تعداد قوزه در بوته اختلاف کاملا معني دار وجود داشت. بهترين تيمار آبياري، تيمار 70 درصد نياز آبي بود که داراي کارايي مصرف آب بيشتر، آب مصرفي کمتر و کاهش عملکرد به ترتيب به ميزان 16.7، 18.4 و 4.7 درصد نسبت به تيمار آبياري کامل بود.